บิลล์ ดิ บลาซิโอ: พ่อเมือง ‘นิวยอร์ก’ หัวก้าวหน้า ผู้จูงใจให้คนฉีดวัคซีนโควิด-19 ด้วยโดนัทฟรี

บิลล์ ดิ บลาซิโอ: พ่อเมือง ‘นิวยอร์ก’ หัวก้าวหน้า ผู้จูงใจให้คนฉีดวัคซีนโควิด-19 ด้วยโดนัทฟรี
บางเมืองในอเมริกาก็จูงใจคนมาฉีดวัคซีนโควิด-19 ด้วยเบียร์ฟรี ขณะหลายประเทศยังคงรอคอยวัคซีนโควิด-19 กันใจจดใจจ่อ ที่นครนิวยอร์ก ของสหรัฐฯ นอกจากวัคซีนจะมีให้เลือกหลากหลายแล้ว คนที่นั่นยังได้รางวัลมากมายจากการฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสมรณะ โดยรัฐบาลไม่จำเป็นต้องใช้มาตรการบีบบังคับ หรือขู่ลงโทษประชาชนที่ยังลังเลไม่เข้ารับวัคซีนดังกล่าว รางวัลที่รัฐและเอกชนล่อใจให้ประชาชนเร่งเข้ารับวัคซีนมีตั้งแต่ตั๋วเข้าชมกีฬาและพิพิธภัณฑ์ คูปองส่วนลดในร้านอาหารและห้างสรรพสินค้า ตลอดจนโดนัทและเบียร์ให้กินดื่มกันฟรีอย่างคึกคัก นอกจากนี้ นักท่องเที่ยวยังได้รับสิทธิ์ฉีดวัคซีน โดยนอกจากจะฉีดให้ฟรีแล้ว นิวยอร์กยังเอาใจถึงขั้นส่งรถแพทย์เคลื่อนที่ไปรอฉีดให้ถึงสถานที่ชื่อดัง อาทิ ไทม์สแควร์, เซ็นทรัลพาร์ก, ตึกเอ็มไพร์สเตต และสะพานบรุกลิน เรียกว่าไม่ให้เสียเวลาอันมีค่าของแขกผู้มาเยือนกันเลยทีเดียว แคมเปญเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของนโยบายเร่งฟื้นฟูนิวยอร์กซิตี้ให้กลับมาคึกคักดั่งฉายา ‘นครที่ไม่เคยหลับใหล’ หลังเมืองหลวงทางการค้าของสหรัฐฯ แห่งนี้เงียบเหงาไปเป็นเวลาแรมปี เนื่องจากพิษโควิด-19  ผู้ที่อยู่ทั้งเบื้องหน้าและเบื้องหลังแคมเปญดังกล่าวไม่ใช่ใครที่ไหน เขาคือ บิลล์ ดิ บลาซิโอ นายกเทศมนตรีนิวยอร์ก ซึ่งถูกยกย่องให้เป็นพ่อเมือง ‘หัวก้าวหน้า’ มากที่สุดของมหานครแห่งนี้ในรอบหลายสิบปีที่ผ่านมา   กำพร้าพ่อหลังสงคราม บิลล์ ดิ บลาซิโอ (Bill de Blasio) เป็นชาวเมืองนิวยอร์กโดยกำเนิด เขาเกิดเมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม ค.ศ. 1961 บิดามีเชื้อสายยุโรปผสมหลายเชื้อชาติ ส่วนมารดาสืบเชื้อสายมาจากอิตาลี ทั้งคู่ทำงานในวงการสื่อ ก่อนบิดาจะถูกเกณฑ์ไปรบในสงครามโลกครั้งที่ 2 จนสูญเสียขาข้างซ้าย และกลับบ้านมามีปัญหาสภาพจิตใจและฆ่าตัวตายตั้งแต่บิลล์ยังเป็นวัยรุ่น บิลล์โตมาโดยอยู่กับมารดาเป็นหลัก เขาเรียนจบปริญญาตรีด้านเมืองศึกษา (urban studies) จากมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก และปริญญาโทสาขาการต่างประเทศจากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ก่อนเข้าสู่เส้นทางการเมืองด้วยการเป็นผู้จัดการแคมเปญหาเสียงชิงเก้าอี้สมาชิกวุฒิสภาให้กับ ฮิลลารี คลินตัน ในปี 2000 จากนั้นจึงได้รับเลือกเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นนครนิวยอร์ก 3 สมัย และก้าวไปเป็นนายกเทศมนตรีในที่สุด เขาดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีในนามพรรคเดโมแครต โดยรับไม้ต่อจาก ไมเคิล บลูมเบิร์ก มหาเศรษฐีที่ไม่สังกัดพรรค บิลล์นั่งเก้าอี้นี้มา 2 สมัยตั้งแต่ปี 2014 ด้วยการชูนโยบายลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและเชื้อชาติ สนับสนุนการจัดหาที่อยู่อาศัยให้ผู้มีรายได้น้อย และสร้างสถานรับเลี้ยงเด็กก่อนวัยอนุบาลให้บริการฟรีสำหรับทุกคน   ล่อใจให้ฉีดวัคซีน ความเจริญของมหานครนิวยอร์ก ในฐานะเมืองหลวงแห่งการค้าและการลงทุนของสหรัฐฯ ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากการระบาดของโควิด-19 เนื่องจากเป็นเมืองที่มีผู้อยู่อาศัยหนาแน่น อัตราการติดเชื้อและเสียชีวิตช่วงก่อนมีวัคซีนของที่นี่พุ่งสูงมากเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก จนทุกอย่างกลายเป็นอัมพาต กิจการห้างร้านปิดตัว และถนนหนทางที่เคยคลาคล่ำไปด้วยผู้คนเงียบเหงาลงไปถนัดตา “มาที่นี่เถอะมันปลอดภัย มันเป็นสถานที่ยอดเยี่ยมที่ต้องมาเยือน และเราจะคอยดูแลคุณ" บิลล์ ดิ บลาซิโอ กล่าวเชิญชวนนักเดินทางทั่วโลกให้กลับมาเยือนนิวยอร์ก เพื่อรับการฉีดวัคซีนโควิด-19 ฟรี ภายใต้แคมเปญกระตุ้นการท่องเที่ยวซึ่งเคยเป็นหนึ่งในรายได้หลักของที่นี่ และเป็นอุตสาหกรรมที่สร้างงานได้หลายแสนตำแหน่ง NYC & Company องค์กรการท่องเที่ยวท้องถิ่นประเมินว่า ‘นครที่ไม่เคยหลับใหล’ นี้อาจต้องรอถึงปี 2024 จึงจะสามารถฟื้นตัวเลขการท่องเที่ยวให้กลับมาเท่ากับช่วงก่อนโควิด-19 โดยในปี 2021 คาดว่าจะมีนักท่องเที่ยวเข้ามาเพียง 36.4 ล้านคน เทียบกับ 66.6 ล้านคนในปี 2019 ก่อนการระบาด ด้วยเหตุนี้ พ่อเมืองนิวยอร์กจึงต้องเร่งสร้างความเชื่อมั่นและกระตุ้นให้คนออกมาฉีดวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันหมู่โดยเร็ว และเป็นที่มาของแคมเปญ ลด-แลก-แจก-แถม ต่าง ๆ นานาเพื่อเป็นรางวัลล่อใจ โดนัท ‘คริสปีครีม’ คือเอกชนเจ้าแรก ๆ ที่ออกแคมเปญร่วมกับรัฐบาลเพื่อกระตุ้นให้คนออกไปฉีดวัคซีน โดยผู้ที่รับวัคซีนแล้วสามารถนำเอกสารรับรองไปกินโดนัทฟรีได้วันละชิ้นจนถึงสิ้นปี ขณะที่นายกเทศมนตรีนิวยอร์ก ก็ร่วมโปรโมตแคมเปญนี้ด้วยการกินโดนัทออกสื่อด้วย จากนั้นเอกชนรายอื่น ๆ ก็ตามมา โดยซูเปอร์มาร์เก็ตชื่อดังอย่าง Target แจกคูปองเงินสดมูลค่า 5 เหรียญสหรัฐ ให้กับผู้ที่มาฉีดวัคซีนในพื้นที่ของตน ขณะที่ร้านอาหารท้องถิ่นอย่าง Junior’s ชีสเค้ก และไส้กรอก Nathan’s Famous ในเขตบรุกลิน ร่วมแจกอาหารขึ้นชื่อของร้านกับผู้ที่ได้รับวัคซีนแล้วเช่นกัน แอนดรูว์ คูโอโม ผู้ว่าการรัฐนิวยอร์กจอมฉาว ซึ่งเป็นไม้เบื่อไม้เมากับนายกเทศมนตรี ดิ บลาซิโอ ประกาศมอบตั๋วชมเบสบอลฟรีกับผู้ที่เดินทางมาฉีดวัคซีนในสนามกีฬาหลัก 2 แห่งของทีมดังเมืองนิวยอร์ก ขณะที่ผู้จัดอเมริกันฟุตบอล NFL ก็แจกตั๋วชมซูเปอร์โบวล์ปี 2022 ให้ผู้โชคดี 50 คนที่ฉีดวัคซีนและไปลงทะเบียนลุ้นรางวัลบนเว็บไซต์ของ NFL ส่วนพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติอเมริกัน (American Museum of Natural History) ในเขตแมนฮัตตัน ซึ่งโด่งดังจากภาพยนตร์ฮอลลีวูดเรื่อง Night at the Museum ก็แจกตั๋วเข้าชมพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ฟรีให้กับผู้ที่มาฉีดวัคซีนโควิด-19 ในสถานที่ดังกล่าว   รางวัลจูงใจอาจไม่พอ รางวัลล่อใจที่ว่านี้ไม่ได้มีแค่ในนิวยอร์กเท่านั้น หลายเมืองใหญ่ในสหรัฐฯ ล้วนใช้วิธีคล้ายกันเพื่อดึงดูดใจให้ประชาชนหันมาเร่งฉีดวัคซีน ท่ามกลางความหวังอยากให้บ้านเมืองพ้นภัย และประชาชนกลับมาใช้ชีวิตตามปกติอีกครั้งได้โดยเร็ว ในรัฐนิวเจอร์ซีย์ และคอนเนตทิคัต ของล่อใจที่โด่งดังคือการแจกเบียร์ฟรีให้ผู้ที่มีวัคซีนในร่างกาย ส่วนที่เมืองดีทรอยต์ มีการแจกบัตรเงินสดมูลค่า 50 เหรียญสหรัฐ ให้ผู้ลงทะเบียนเป็นอาสาสมัครขับรถพาเพื่อนบ้านไปรับบริการฉีดวัคซีน ขณะที่รัฐเวสต์เวอร์จิเนีย ประกาศมอบพันธบัตรออมทรัพย์ 100 เหรียญ แก่ผู้ที่มารับวัคซีนในกลุ่มอายุ 16-35 ปี ซึ่งมีสถิติมาฉีดวัคซีนต่ำ จากผลการศึกษาในอดีตยืนยันว่า การให้เงินหรือรางวัลล่อใจสามารถกระตุ้นให้มนุษย์เปลี่ยนพฤติกรรมหันมาใส่ใจสุขภาพได้ ไม่ว่าจะเป็นการจูงใจให้เลิกบุหรี่ หมั่นออกกำลังกาย หรือกินผักและผลไม้ให้มากขึ้น ส่วนผลสำรวจของมหาวิทยาลัยแห่งรัฐแคลิฟอร์เนีย วิทยาเขตลอสแอนเจลิส (UCLA) พบว่า 1 ใน 3 ของผู้ที่ยังไม่ได้รับวัคซีนโควิด-19 ตอบว่า พวกเขามีแนวโน้มจะไปฉีดวัคซีนหากได้รับรางวัล โดยผู้สนับสนุนพรรคเดโมแครตมีโอกาสใช้เงินโน้มน้าวได้มากกว่าผู้สนับสนุนพรรครีพับลิกัน ซึ่งมีแนวโน้มให้ความสำคัญกับผลลัพธ์จากการผ่อนคลายมาตรการป้องกันอย่างการยกเลิกบังคับสวมหน้ากากอนามัยในที่สาธารณะมากกว่า อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม (behavioral economist) เตือนว่า การแจกเงินหรือรางวัลมากเกินไปก็อาจให้ผลลัพธ์ในทางตรงกันข้ามได้ เนื่องจากจะไปกระตุ้นให้เกิดความหวาดระแวง ทำให้กลุ่มเป้าหมายเคลือบแคลงสงสัยในเจตนาของผู้ให้ และตัดสินใจไม่ทำตามพร้อมปฏิเสธข้อเสนอไป “รางวัลล่อใจที่ดีที่สุดคือการหว่านล้อมผู้คนในสังคมด้วยผลประโยชน์ที่มากพอหากเขาเข้ารับวัคซีน และชี้ให้เห็นบ่วงปัญหาที่มากพอหากพวกเขาไม่ให้ความร่วมมือ” อีริก ฟีเกิล-ดิง นักเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขและนักระบาดวิทยาจากสมาพันธ์นักวิทยาศาสตร์อเมริกันกล่าว นั่นคือเหตุผลที่หลายเมืองในสหรัฐฯ นอกจากจะเสนอรางวัลเป็นเงินและสิ่งของล่อใจแล้ว ศูนย์ควบคุมโรคของรัฐบาลยังเปิดไฟเขียวให้ผู้ได้รับวัคซีนครบตามจำนวนที่กำหนดสามารถเดินทางไปไหนมาไหนได้อย่างปลอดภัยโดยไม่ต้องสวมหน้ากากอนามัยนอกบ้าน หรือในสถานที่ชุมชนอีกต่อไป   แผนเปิดเมืองกลับสู่ปกติ ปัจจุบันในเดือนพฤษภาคม 2021 ตัวเลขผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตจากโควิด-19 ในนครนิวยอร์ก ลดลงอย่างฮวบฮาบจากการฉีดวัคซีนได้แพร่หลายและทั่วถึง ขณะที่ บิลล์ ดิ บลาซิโอ ประกาศเป้าหมายต้องการฉีดวัคซีนชาวนิวยอร์กให้ได้ 5 ล้านคนภายในเดือนมิถุนายนปีเดียวกัน และวางแผนเปิดเมืองให้กลับมาทำกิจกรรมกันได้เต็มที่อีกครั้งภายในวันที่ 1 กรกฎาคม 2021 แผนเปิดเมืองดังกล่าวมาพร้อมกับการทุ่มงบ 30 ล้านเหรียญสหรัฐ ออกแคมเปญประชาสัมพันธ์ดึงดูดนักท่องเที่ยว และใช้การแจกวัคซีนฟรีให้กับผู้มาเยือนแบบประเคนถึงที่ โดยทางการนิวยอร์กจะส่งรถแพทย์เคลื่อนที่ไปแจกวัคซีน Johnson & Johnson แบบเข็มเดียวได้ผลทันทีตามสถานที่ท่องเที่ยวชื่อดัง หวังปลุกความมีชีวิตชีวาให้กลับมาสู่มหานครแห่งนี้อีกครั้ง “ความพยายามฉีดวัคซีนของนครนิวยอร์กคือรากฐานของการฟื้นตัวกลับมาสำหรับเราทุกคน วัคซีนทุกเข็มที่ฉีดไปจะทำให้นิวยอร์กขยับเข้าใกล้การกลับมาเปิดกิจกรรมทางเศรษฐกิจได้อย่างเต็มตัว สร้างงานที่หายไปให้กลับมา และรับประกันว่าจะเกิดความเท่าเทียมกันกับทุกคน” พ่อเมืองนิวยอร์กย้ำถึงความสำคัญของวัคซีน ก่อนหน้านี้ นายกเทศมนตรี ดิ บลาซิโอ ได้รับเสียงชื่นชมจากความสำเร็จในการเป็นเมืองใหญ่เมืองแรกของสหรัฐฯ ที่สามารถบริหารจัดการจนโรงเรียนรัฐบาลกลับมาเปิดการเรียนการสอนได้อย่างปลอดภัยอีกครั้ง โดยความสำเร็จนี้มาจากวิสัยทัศน์ในการวางแผนและจัดลำดับความสำคัญของกิจกรรมและบริการในชุมชน แม้วาระการทำหน้าที่นายกเทศมนตรีนิวยอร์ก 2 สมัยของ บิลล์ ดิ บลาซิโอ จะสิ้นสุดลงในปี 2021 และเขาไม่มีโอกาสทำหน้าที่ต่อเพราะกฎหมายกำหนดให้ห้ามอยู่เกิน 2 วาระ แต่ความสำเร็จในการรับมือกับภาวะวิกฤต และการใช้นโยบายที่สร้างสรรค์เพื่อจูงใจให้ประชาชนเร่งฉีดวัคซีนโควิด-19 ได้อย่างรวดเร็วและแพร่หลาย น่าจะเป็นผลงานชิ้นโบแดงก่อนอำลาตำแหน่งที่หลายคนจดจำ ขณะเดียวกันยังเป็นการตอกย้ำว่า บิลล์ ดิ บลาซิโอ คือพ่อเมืองหัวก้าวหน้ามากที่สุดเท่าที่นิวยอร์กเคยมีมาอย่างแท้จริง   ข้อมูลอ้างอิง: https://www.nytimes.com/2021/04/15/nyregion/de-blasio-nyc-mayor.html https://abc7ny.com/covid-vaccine-nyc-tourists-tourism-covid-19-finder/10597452/ https://www.wsj.com/articles/new-york-city-to-offer-covid-19-vaccine-jabs-to-tourists-11620335843 https://time.com/6046238/covid-19-vaccine-incentives/ https://www.cbsnews.com/news/covid-vaccine-free-stuff-incentive/?fbclid=IwAR03J4nrbhTNkcskr_FjKufvWd6NVDZKu0SaIG46HpLVlqs3ZcrNzxvC1CI ภาพ: Noam Galai/Getty Images