ถอดรหัสฉากถวายตัว ในละคร “บุหลันมันตรา” ธรรมเนียมปฏิบัติ กับที่มาและเหตุผล ทำไมต้อง ใช้ท่าพับเป็ด

ผ่านพ้นกันไปแล้วสำหรับฉากสำคัญ ในอีพี 9 ของละคร บุหลันมันตรา  ทางสถานีโทรทัศน์ช่อง 8 ในเครือ อาร์เอส กรุ๊ป ใครที่อยากชมฉากนี้อีกรอบ สามารถไปรับชมย้อนหลังได้ที่ TrueID ซึ่งเป็นฉากที่พูดถึงด้านความสวยงาม เกร็ดประวัติศาสตร์สำคัญที่หาดูยาก โดยเป็นฉากที่ “ยีน เกวลิน ศีรวรรณา” ในบทยี่สุ่นต้องเข้าพิธีถวายตัวเป็น บาทบริจาริกาของวังหน้า หรือ เจ้าฟ้าสุทัศน์ ที่รับบทโดย “โอ อนุชิต สพันธุ์พงษ์” แต่เบื้องหน้าฉากที่ออกไปสวยงามนั้น แท้จริงสิ่งเหล่านี้ล้วนมีที่มาที่ไป วันนี้เราจะมาถอดรหัสแบบหมดเปลือกกับฉากนี้ให้ทุกคนได้อ่านกัน  

“สถานที่ถ่ายทำจากสถานที่จริง” โดยฉากถวายตัวที่เห็นในละครบุหลันมันตรา  ทีมงานได้ยกกองไปถ่ายทำในสถานที่จริงคือ พระราชวังจันทรเกษม หรือ วังหน้า ตั้งอยู่ ตำบลหัวรอ อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นพระราชวังที่ปรากฏหลักฐานตามพระราชพงศาวดารสันนิษฐานได้ว่า สร้างขึ้นประมาณปี พ.ศ. 2120 ในสมัยสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช เพื่อให้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช  นอกจากนี้ยังเคยเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ และพระมหาอุปราชที่สำคัญถึง 8 พระองค์ หนึ่งในนั้นคือ สมเด็จพระเอกาทศรถ และ เจ้าฟ้าสุทัศน์  เป็นหนึ่งในตัวละครสำคัญของเรื่องนั่นเอง

แล้วทำไมหญิงสาวที่จะต้องเข้าถวายตัวต่อกษัตริย์ ก่อนถวายตัวต้องทาตัวขาว คิ้วโก่ง ? การนำลูก และ หลานสาวทูลเกล้าถวายตัวให้เป็นบาทบริจาริกาของกษัตริย์ เพื่อพยุงฐานะทางเศรษฐกิจสังคม และการเมืองของสมาชิกในตระกูลตน จึงทำให้พระราชสำนัก คับคั่งไปด้วยสุภาพสตรี คอยผลัดเปลี่ยนปรนนิบัติรับใช้ไม่ขาด แล้วทำไมหญิงสาวที่ต้องเข้าถวายตัวเป็น บาทบริจาริกา ของกษัตริย์ ต้อง ทาหน้าขาว คิ้วโก่ง ปากแดง ?

นั่นก็เป็นเพราะ ตามความเชื่อของคนไทยสมัยโบราณมีความเชื่อว่า “พระมหากษัตริย์” เปรียบดั่งองค์สมมติเทพ ซึ่งก็คือพระนารายณ์ที่อวตารลงมาบนโลกมนุษย์ ดังนั้นผู้หญิงที่จะเข้าถวายตัวต่อพระมหากษัตริย์ จำเป็นจะต้องทาหน้าขาว เปรียบเสมือนนางฟ้า บนสรวงสวรรค์ตามลงมาคอยปรนนิบัติรับใช้ โดยตามความเชื่อนั้น นางฟ้าต้องมีรูปลักษณ์กายที่ขาว คิ้วโก่งดั่งคันศร มีผมสีดำขลับ ปากแดงดั่งสีชาด รวมถึงการตกแต่งใบหน้า เพื่อให้ได้มองเห็นโครงหน้าและรูปร่างได้ชัดเจน เพราะสมัยก่อนจะใช้การจุดเทียนไขให้แสงสว่างในยามค่ำคืน ไม่มีไฟฟ้าอย่างปัจจุบัน ดั่งฉากที่ได้เห็นในเรื่องที่ยี่สุ่น (ยีน เกวลิน) กำลังแต่งองค์ทรงเครื่องจัดเต็มในชุดถวายตัว ทาหน้าขาว เขียนคิ้วโค้งดังคันสร ริมฝีปากแดงด้วยสีชาดดังนางอัปสร ตามแบบต้นฉบับโบราณราชประเพณีที่กล่าวไว้ข้างต้น

และทำไมนอนท่าสบายไม่ได้ ต้องทำท่าพับเป็ด? ท่าพับเป็ดเป็นท่าถวายตัวที่ใช้ต่อพระมหากษัตริย์ ซึ่งเป็นท่าแรกที่ถูกกำหนดไว้ในกฎมณเฑียรบาลตั้งแต่สมัยอยุธยา และเป็นท่าแรกที่บังคับตามจารีตประเพณี โดยสาเหตุที่ต้องใช้ท่านี้เป็นเพราะ เพื่อไม่ให้เท้าของหญิงที่กษัตริย์กำลังทรงร่วมเพศ ไปสัมผัสพระวรกายของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งตามความเชื่อว่าเท้าเป็นของต่ำ ไม่สามารถถูกหรือสัมผัสพระเจ้าแผ่นดินที่ประหนึ่งเทพเจ้าอันสูงสุดได้ ฉะนั้นท่าพับ

เป็ดของผู้หญิงจึงกลายเป็นท่าแรกและท่าบังคับตามจารีตประเพณี ซึ่งการถวายตัวจะขึ้นไปนอนบนพระแท่นบรรทมไม่ได้ เพราะเนื่องจากผู้ที่เป็นกษัตริย์เท่านั้นที่สามารถบรรทมใต้นภปดลเศวตฉัตรซึ่งแขวนอยู่เหนือพระแท่นบรรทม ผู้อื่นมิสามารถอยู่ใต้ร่มของพระมหาเศวตฉัตร 9 ชั้นนั้นได้ เพราะฉะนั้นจึงจะมีพระแท่นรองเวลาถวายงาน ซึ่งเท้าของผู้หญิงจะชี้ไปที่พระแท่นบรรทมก็ไม่ได้ จึงมีท่ากามสูตร ท่าพับเป็ดที่จะเก็บเท้าไม่ให้ชี้ นั่นเอง ผู้หญิงมีตระกูลที่จะถวายตัว ต้องฝึกท่าพับเป็ดกันตั้งแต่เด็ก โดยปัจจุบันท่าพับเป็ดนี้ยังถูกนำมาประยุกต์ใช้ให้เป็นหนึ่งในท่าโยคะเพื่อสุขภาพที่มีชื่อว่า Supine Hero Pose ที่จะช่วยยืดกล้ามเนื้อด้านหน้าต้นขาได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย

ยังมีเรื่องราวและเกร็ดประวัติศาสตร์อีกมากมายที่รอแฟน ๆ ได้เรียนรู้ไปพร้อมกับละคร บุหลันมันตรา สามารถติดตามรับชมได้ ทุกวันจันทร์-พฤหัสบดี  เวลา 18.00 น. ทางช่อง 8 กดเลข 27  สามารถรับชมย้อนหลังที่แรกที่เดียวที่ TrueID ผ่าน 3 ช่องทางแอปพลิเคชัน, เว็บ และกล่อง TrueID TV ดูฟรีทุกเครือข่าย