22 ก.ค. 2564 | 10:53 น.
‘อุ้ยคำคนแก่ ท่าทางใจดี’ คือหญิงชราที่มีตัวตนอยู่จริงในความทรงจำของ ‘จรัล มโนเพ็ชร’ และเธอมีชีวิตที่มี ‘ความสุข’ ไม่ได้เศร้าเหมือนในบทเพลง
‘อุ้ยคำคนแก่ ท่าทางใจดี’ คือหญิงชราที่มีตัวตนอยู่จริงในความทรงจำของ ‘จรัล มโนเพ็ชร’ และเธอมีชีวิตที่มี ‘ความสุข’ ไม่ได้เศร้าเหมือนในบทเพลง
/ อุ้ยคำคนแก่ ท่าทางใจดี ลูกผัวบ่มี อยู่ตัวคนเดียว / เสียงดนตรีเนิบช้า ว้าเหว่ และเสียงครวญเรียก “อุ้ยคำ” คืออินโทรอันคุ้นหูก่อนเข้าเรื่องราวชีวิตของหญิงชราที่ชื่อว่า ‘คำ’ ส่วนคำว่า ‘อุ้ย’ (ที่จริงคือ อุ๊ย ตามสำเนียงไทยเหนือ แต่บทความนี้เขียนอิงจากชื่อเพลงที่ใช้คำว่า อุ้ย) ซึ่งอุ้ยนั้นเป็นภาษาถิ่นของภาคเหนือที่ใช้เรียกแทนคนชรา ปู่ ยา ตา ยาย หรือลุง ป้า น้า อา โดยที่มาเพลงสุดคลาสสิคของศิลปินผู้ยิ่งใหญ่แห่งล้านนา และราชาโฟล์คซองคำเมือง ‘จรัล มโนเพ็ชร’ ได้ถูกบอกเล่าโดย ‘มานิด อัชวงศ์’ ผู้จัดการส่วนตัวของจรัลไว้ว่า ขณะที่รถไฟกำลังวิ่งผ่านย่านทุ่งรังสิตในเวลาเย็น เพื่อนำพวกเขาทั้งสองกลับสู่บ้านที่จังหวัดเชียงใหม่ จรัลได้มองออกไปนอกหน้าต่าง และเห็นคนเฒ่ากำลังพายเรือเกี่ยวยอดผักบุ้งอยู่ในหนองน้ำ เขาจึงนึกถึงหญิงชราคนหนึ่งในความทรงจำวัยเด็กขึ้นมา จรัลรีบล้วงเข้าไปในกระเป๋าสะพายของตนเอง แต่ก็ไม่ทันใจ เขาจึงหันมาหามานิดและขอกระดาษหนึ่งแผ่น มานิดฉีกกระดาษหนังสือพิมพ์ให้จรัล หลังจากนั้นไม่นาน มานิดและผู้โดยสารในรถไฟบางคนก็ได้ยินเพลง ‘อุ้ยคำ’ เป็นครั้งแรก “คุณมานิด อุ้ยคำมีชีวิตจริง ๆ นะ แต่ชีวิตแกไม่ได้เศร้าอย่างในเพลง แกเป็นอุ้ยที่มีความสุข ลูกผัวไม่มี ทุกวันตอนสาย แกจะหาบกระจาดสองใบออกตระเวนไปตามบ้าน เพื่อรับอาหารไปถวายวัด” จรัลยังเล่าต่ออีกว่า เมื่อพระฉันเพลเสร็จแล้ว อาหารที่เหลือก็จะเป็นสิ่งประทังชีวิตของอุ้ยคำ หลังจากนั้นแกจะเก็บกวาดจานชาม เตรียมกลับบ้านที่อยู่ไม่ไกลจากวัด และไม่ไกลจากบ้านของจรัลที่ประตูเชียงใหม่ นั่นทำให้จรัลมักจะไปนั่งคุย และฟังเรื่องราวเก่า ๆ ของอุ้ยคำหลังเลิกเรียนเป็นครั้งคราว พร้อมยืนยันว่า “แกเป็นคนมีความสุขครับ” แต่หลังจากที่คนในหมู่บ้านไม่เห็นอุ้ยคำหลายวัน จรัลก็ได้บุกไปยังบ้านของอุ้ยคำ ก่อนจะพบว่าอุ้ยคำนอนเสียชีวิตอยู่ “ผมเป็นคนบอกให้ผู้ใหญ่รู้เรื่อง และช่วยกันทำศพ” 
