29 ม.ค. 2562 | 21:42 น.
เอิร์ลแห่งแซนด์วิชที่ 4 ขุนนางนักพนัน ที่มาชื่ออาหารจานด่วน แซนด์วิช
เมื่อพูดถึง "แซนด์วิช" สิ่งแรกที่เราน่าจะนึกถึงก็คืออาหารจานด่วนที่มีเนื้อสไลด์บางๆ กับชีสและผัดอีกนิดหน่อยประกอบด้วยขนมปังเป็นอย่างแรก แต่คำว่าแซนด์วิชนั้นเดิมทีเดียวเป็นชื่อเมืองทางตะวันตกเฉียงใต้ของอังกฤษ และยังเป็นชื่อตำแหน่งของขุนนางชั้นสูงคือ "เอิร์ลแห่งแซนด์วิช" ซึ่งเป็นตำแหน่งที่สืบทอดในตระกูลมอนทากู (Montagu)
เล่ากันสืบมาว่า จอห์น มอนทากู เอิร์ลแห่งแซนด์วิชที่ 4 (1718-1792) คือคนที่ทำให้ชื่อของเขากลายมาเป็นชื่ออาหารจานด่วนที่เรารู้จักในปัจจุบัน โดยเอิร์ลท่านนี้รับตำแหน่งเอิร์ลต่อจากบิดาในปี 1729 เขาจบการศึกษาจากอีตัน และทรินิตีคอลเลจ เคมบริดจ์ เคยรับตำแหน่งหน้าที่สำคัญหลายตำแหน่ง ตั้งแต่ผู้อำนวยการใหญ่กิจการไปรษณีย์ เสนาบดีการต่างประเทศตอนเหนือ (ดูแลความสัมพันธ์กับรัฐโปรแตสแตนต์และยุโรปเหนือ) และที่ปรึกษาใหญ่รัฐบาลด้านกิจการราชนาวี (First Lord of the Admiralty)
ชื่อเสียงของท่านเอิร์ลไม่ค่อยดีเท่าไหร่นัก โดยเฉพาะในระหว่างที่รับตำแหน่งใหญ่ในกองทัพเรือ เขาถูกวิจารณ์อย่างหนักกับเรื่องการฉ้อราษฎร์บังหลวงและการใช้เส้นใช้สาย รวมถึงการรับมือกับการปฏิวัติสหรัฐฯ (1775-1783) ที่เอิร์ลแซนด์วิชยืนยันให้ประจำการกำลังส่วนใหญ่ของอังกฤษไว้ในน่านน้ำยุโรปเพราะกลัวถูกฝรั่งเศสโจมตี ทำให้ถูกติเตียนมากกับความหละหลวมในการเตรียมความพร้อมให้กับกองทัพเรือ (Britannica)
ส่วนการที่ชื่อของท่านกลายไปเป็นชื่ออาหารได้นั้น เรื่องเล่าตามสำนวนของ ปีแอร์-ฌอง โกส์เล (Pierre-Jean Grosley) นักเดินทางชาวฝรั่งเศส ได้กล่าวเอาไว้ใน "A Tour to London" หนังสือเมื่อปี 1770 ว่า
"มีเสนาบดีท่านหนึ่งนั่งเล่นพนันในบ่อนกว่ายี่สิบสี่ชั่วโมง ด้วยความติดพนันอย่างลุกไม่ขึ้นตลอดช่วงเวลานั้นท่านไม่ได้กินอะไรเลยนอกจากชิ้นเนื้อวัวกับขนมปังปิ้งสองแผ่นซึ่งท่านนั่งกินโดยไม่ยอมหยุดเล่น อาหารชนิดใหม่นี้เป็นที่แพร่หลายมากระหว่างที่ข้าพเจ้าอยู่ในลอนดอน มันถูกเรียกด้วยชื่อเดียวกับเสนาบดีผู้คิดค้นมันขึ้นมา" (Foods of England)
จากคำบอกเล่าของนักเดินทางรายนี้นี่เองที่ทำให้คนส่วนใหญ่ยกเครดิตให้เอิร์ลแห่งแซนด์วิชที่ 4 เป็นผู้ที่คิดค้นแซนด์วิช
แต่นั่นยังไม่ใช่บันทึกที่กล่าวถึงแซนด์วิชที่เป็นอาหารที่เก่าแก่ที่สุดที่เคยเจอมา ที่เก่ากว่าคือบันทึกเมื่อปี 1762 ของเอ็ดเวิร์ด กิบบอน (Edward Gibbon) นักการเมืองและนักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ ที่กล่าวถึง "เนื้อเย็น" (cold meat) หรือ "แซนด์วิช" ขณะที่เขาไปรับประทานอาหารที่ร้านอาหารแห่งหนึ่งแต่ก็ไม่ได้อธิบายว่า แซนด์วิชที่ว่าเกี่ยวข้องกับเอิร์ลแห่งแซนด์วิชหรือไม่อย่างไร?
และนักประวัติศาสตร์หลายรายก็ไม่คิดว่าเอิร์ลแห่งแซนด์วิชจะเป็นผู้ที่คิดค้นอาหารจานนี้ขึ้นมา เพราะการกินเนื้อประกบด้วยขนมปังนั้นพบหลักฐานบันทึกไว้ว่ามีก่อนหน้านั้นมานานเป็นร้อยปี เพียงแต่มันยังไม่ถูกเรียกว่าแซนด์วิช แม้กระทั่งเรื่องที่ว่า ท่านเอิร์ลติดการพนันจนไม่ลุกไปไหนเรียกหาแต่ขนมปังปิ้งกับเนื้อสไลด์ ก็ยังเป็นที่สงสัยว่าเป็นเรื่องจริงหรือไม่ แม้ว่าท่านเอิร์ลผู้นี้จะถูกพูดถึงในแง่ลบหลายด้านก็ตาม
ทั้งนี้ แม้ท่านเอิร์ลแห่งแซนด์วิชจะถูกวิจารณ์เยอะแต่ท่านก็ได้รับการยอมรับพอควรในด้านการบริหารจัดการ ความสนใจในกิจการของกองทัพเรือ และการส่งเสริมการสำรวจทางทะเล ยังทำให้เซอร์เจมส์ คุก นักสำรวจคนดังตั้งชื่อหมู่เกาะแห่งหนึ่งในมหาสมุทรแปซิฟิกที่เขาไปพบเมื่อปี 1778 ว่า “หมู่เกาะแซนด์วิช” แต่มันก็ไม่ได้ใช้เป็นชื่อเรียกหมู่เกาะดังกล่าวอีกต่อไป เพราะมันเป็นเกาะที่มีผู้คนอาศัยอยู่ก่อนแล้ว และคนท้องถิ่นเดิมก็เรียกมันว่า “หมู่เกาะฮาวาย” นั่นเอง
