27 เม.ย. 2564 | 01:33 น.

สือมู่ หลิว: จากนักบัญชีสู่บทชางชี ซูเปอร์ฮีโร่ที่อาจเป็นผู้ยุติความเกลียดชังต่อชาวเอเชีย

จากนักบัญชี หันเอาดีทางการแสดง สู่ซูเปอร์ฮีโร่เอเชียคนแรกของมาร์เวล และการเขียนจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้สังคมอเมริกันให้ความสนใจกับการเหยียดผิว และอาชญากรรมจากความเกลียดชังต่อคนเชื้อสายเอเชียจากกรณี วิชา รัตนภักดี ชายไทยวัย 84 ปี ที่ถูกวัยรุ่นแอฟริกันอเมริกันทำร้ายจนเสียชีวิต ใน ค.ศ. 2019 หลังจากอเวนเจอร์ส: เผด็จศึก (Avengers: Endgame) และสไปเดอร์-แมน: ฟาร์ ฟรอม โฮม (Spider-Man: Far From Home) ออกฉายโดยเป็นภาพยนตร์ที่ถูกกำหนดให้เป็นการปิดจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวล ระยะที่ 3 ในปีเดียวกันนั้นเอง ณ งานซานดิเอโก คอมมิค-คอน มาร์เวลได้ประกาศรายชื่อภาพยนตร์และซีรีส์ต่าง ๆ ที่จะเข้ามาเติมเต็มจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวล ในส่วนของภาพยนตร์นั้น ประเด็นในจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลระยะที่ 4 ที่สร้างเสียงฮือฮาระคนตั้งคำถามที่สุด อาจจะมาจากการประกาศว่าจะมีการเติมเต็มจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลด้วยซูเปอร์ฮีโร่ชาวเอเชียคนแรกในภาพยนตร์เรื่อง ‘ชางชีกับตำนานแห่งสิบแหวน’ (Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings) และผู้ได้รับบทบาทเป็นชางชีมีชื่อว่า สือมู่ หลิว ก่อนอื่นต้องขอกล่าวถึงความเชื่อมโยงของภาพยนตร์เรื่องชางชีฯ กับจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลก่อนว่า ไม่ได้เกี่ยวข้องโดยตรงกับตัวละครชางชี ทว่าเกี่ยวข้องกับตัวร้ายในเรื่องนั่นคือ เหวิน วู หรือ เดอะ แมนดาริน (The Mandarin) ที่รับบทโดย เหลียงเฉาเหว่ย ที่ได้มีโอกาสแสดงในภาพยนต์ฮอลลีวูดเป็นเรื่องแรก ในภาพยนตร์ชางชีฯ นั้น เดอะ แมนดาริน ถูกวางบทบาทให้มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับชางชี ซึ่งมีการคาดการณ์กันว่าอาจเป็นบิดาบุญธรรม หรือกระทั่งอาจเป็นบิดาของชางชี แต่ในจักรวาลมาร์เวลคอมิกส์นั้น ชางชีแทบไม่ได้มีบทบาทร่วมกับเดอะ แมนดารินเลย อีกทั้งตัวละคร เดอะ แมนดารินนั้นถูกกล่าวถึงว่าเป็นผู้นำองค์กรก่อการร้ายสิบแหวน (Ten Rings) มีปรากฏมาตั้งแต่ภาพยนต์เรื่อง Iron Man (2008) Iron Man 2 (2010) Ant-Man (2015) เดอะ แมนดาริน ยังเคยถูกรับบทโดย เบน คิงส์ลีย์ ในภาพยนตร์ Iron Man 3 (2013) และภาพยนตร์สั้น All Hail The King (2014) เพียงแต่ เดอะ แมนดารินในภาพยนตร์นั้นได้รับการเฉลยว่าเป็น เดอะ แมนดารินตัวปลอม ดังนั้นนอกจาก เดอะ แมนดารินจะเป็นตัวเชื่อมภาพยนตร์เรื่องชางชีฯ เข้ากับจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลแล้ว ความสัมพันธ์ของ เดอะ แมนดาริน และชางชีจึงเป็นอีกประเด็นที่น่าสนใจว่า มาร์เวลจะนำเสนอออกมาในรูปแบบใด เพราะในคอมิกส์ต้นฉบับนั้น พวกเขาไม่ได้มีความสัมพันธ์อะไรกัน ชางชี: ปรมาจารย์กำลังภายในแห่งโลกมาร์เวล ผู้เอาชนะความเชื่อเรื่องภัยเหลืองของชาวอเมริกัน ณ เวลานี้เรายังไม่ทราบได้ว่าเรื่องราวของชางชีในจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลจะออกมาในรูปแบบใด แต่สำหรับจักรวาลมาร์เวลคอมิกส์นั้น ตัวละครชางชีถูกสร้างขึ้นมาตั้งแต่ ค.ศ. 1972 เพื่อตอบสนองต่อความนิยมชมชอบของสังคมอเมริกันต่อตัวละครที่ใช้การต่อสู้ด้วยวิชากังฟู โดยมาร์เวลเลือกซื้อลิขสิทธิ์ตัวละครวายร้ายเชื้อชาติจีนที่ชื่อว่า ดร. ฟู แมนจู ซึ่งมีชื่อเสียงในวงการนวนิยายและภาพยนตร์อยู่ก่อนแล้ว จากนั้นปลาย ค.ศ. 1973 มาร์เวลได้สร้างตัวละครชางชีขึ้นมาในคอมิกส์ซีรีส์ ‘ปรมาจารย์แห่งกังฟู’ (Master of Kung Fu) จากภาพลักษณ์ของ บรูซ ลี ซึ่งเป็นภาพตัวแทนของยอดกังฟูในความคิดของชาวอเมริกัน ณ เวลานั้น จึงอาจเรียกได้ว่าเรื่องราวของชางชีคือภาคแยก (spin-off) จากเรื่องราวของ ดร. ฟู แมนจู โดยคอมิกส์ซีรีส์ให้บทบาทชางชีเป็นลูกชายของ ดร. ฟู แมนจู กับหญิงชาวอเมริกัน ตามเนื้อเรื่อง ชางชีเกิดที่เหอหนาน ประเทศจีน ซึ่งเป็นสถานที่ที่เขาฝึกฝนวิทยายุทธจนเติบใหญ่ จากการที่ ดร. ฟู แมนจู ซึ่งมีบทบาทเป็นอาชญากรอัจฉริยะผู้นำองค์กรอาชญากรรม ทำให้ชางชีถูก ดร. ฟู แมนจู ฟูมฟักโดยหวังให้ชางชีกลายเป็นยอดมือสังหารขององค์กรอาชญากรรมของเขา แต่ตัวชางชีนั้นกลับถูกกล่อมให้คิดว่าพ่อของเขาเป็นผู้กอบกู้โลก และแล้วในการลอบสังหารครั้งแรกของชางชีนั้นเอง ทำให้เขาได้รับรู้ว่า ดร. ฟู แมนจู พ่อของเขานั่นเองที่เป็นอาชญากรตัวร้ายที่ต้องการครองโลก ชางชีจึงได้ตั้งตนเป็นศัตรูกับพ่อตัวเอง จากนั้นเนื้อเรื่องของปรมาจารย์แห่งกังฟูก็เป็นเรื่องราวการต่อสู้ระหว่างชางชีกับพ่อของเขา ซึ่งถูกตีพิมพ์ต่อกันมากว่า 100 เล่ม จนถึง ค.ศ. 1983 มาร์เวลเลือกที่จะไม่ต่อสัญญาลิขสิทธิ์เกี่ยวกับตัวละคร ดร. ฟู แมนจู ทำให้ซีรีส์ปรมาจารย์แห่งกังฟูต้องจบลงด้วยการทำให้ชางชีสามารถเอาชนะพ่อของเขาได้ ดร. ฟู แมนจูเสียชีวิต ส่วนตัวชางชีนั้นวางมือจากการต่อสู้แล้วหาเลี้ยงชีพด้วยการเป็นชาวประมง หลังจากนั้นชางชีมีบทบาทเป็นตัวละครสนับสนุนในหลาย ๆ ซีรีส์ของจักรวาลของมาร์เวลคอมิกส์ และมีบทบาทร่วมกับซูเปอร์ฮีโร่ของมาร์เวลจำนวนมาก รวมถึงได้มีโอกาสพบกับ ดร. ฟู แมนจู ที่ฟื้นคืนชีพขึ้นมาอีกครั้ง เพียงแต่คราวนี้มาร์เวลเลือกที่จะหาทางออกในเรื่องลิขสิทธิ์ด้วยการบอกว่า ดร. ฟู แมนจูเป็นเพียงฉายา แต่ตัวละครดังกล่าวมีชื่อจริงว่า เจิ้งซู ชางชีมีบทบาทเป็นมนุษย์ธรรมดาที่มีฝีมือด้านการต่อสู้ด้วยมือเปล่าในระดับปรมาจารย์ และแม้ชางชีจะได้รับพลังพิเศษมาเช่นกันตามเนื้อเรื่องใด ๆ ที่เขามีส่วนเกี่ยวข้อง แต่ชางชีมักเลือกที่จะต่อสู้ด้วยมือเปล่า ซึ่งความสามารถทางการต่อสู้ของชางชีมากถึงขนาดที่ว่าเขาเป็นมนุษย์ธรรมดาที่สามารถต่อกรกับเหล่าซูเปอร์ฮีโร่ มนุษย์กลายพันธ์ุ กระทั่งสิ่งมีชีวิตจากต่างดาวได้อย่างสูสี ชางชีจึงเป็นที่ได้รับการเคารพ และเป็นที่พึ่งให้กับซูเปอร์ฮีโร่ในจักรวาลคอมิกส์ของมาร์เวลหลายคน อย่างไรก็ตาม ด้วยภาพลักษณ์ของชาวเอเชียในสายตาของชาวอเมริกันช่วง ค.ศ. 1900 - 1990 นั้นมักถูกมองเป็นตัวร้าย ซึ่งเป็นเพราะการที่ชาวจีนที่อพยพเข้ามาตั้งรกรากในสหรัฐเมริกาฝั่งตะวันตกตั้งแต่ทศวรรษ 1820 ทำให้ปริมาณชาวจีนที่หลั่งไหลเข้ามาสู่สหรัฐอเมริกาถูกมองว่าเข้ามาแย่งงานชาวอเมริกัน ชุมชนชาวจีนที่เติบโตขึ้นเรื่อย ๆ ถูกมองว่าเป็นแหล่งกำเนิดของกลุ่มอาชญากรรม ภาพลักษณ์ ‘ภัยเหลือง’ (yellow perils) ของชาวจีนจึงสะท้อนผ่านตัวละครในสื่อต่าง ๆ ของสหรัฐอเมริกาว่าเป็นพวกผิวเหลืองที่ชั่วร้าย สิ่งนี้สะท้อนได้ดีจากภาพลักษณ์ของ ดร. ฟู แมนจู ที่มีความชั่วร้ายราวกับปีศาจ ถึงกับในตอนหนึ่ง ดร. ฟู แมนจูพยายามฆ่าชางชีแล้วดื่มเลือดลูกชายตนเองเพื่อความเป็นอมตะของตน แม้แต่กับตัวชางชีเอง ถึงเขาจะเป็นตัวละครที่รับบทเป็นตัวเอก แต่รูปลักษณ์ของเขาในตอนแรกนั้นเป็นชายหนุ่มผมบ๊อบ ที่มีสีผิวที่ถูกลงสีให้เหลืองจนแทบเป็นสีทอง การนำเสนอเช่นนี้ก่อกระแสการวิจารณ์จากผู้อ่านคอมิกส์ถึงการเลือกสีผิวของชางชีที่แปลกประหลาด จนกลายเป็นว่าสีผิวของตัวละครชางชีสะท้อนการเหยียดชาติพันธุ์ของชาวอเมริกันคอเคซอยด์ที่มองภาพของชาวเอเชียว่าเป็นคนตัวเหลืองที่แปลกประหลาด แต่มาร์เวลก็ปฏิเสธว่าการลงสีผิวของชางชีนั้นมิได้เป็นเพราะการเหยียดชาติพันธุ์ แต่อ้างว่าเป็นผลจากการประมวลผลของสีในระหว่างกระบวนการตีพิมพ์เท่านั้น สีผิวของชางชีเป็นสีเหลืองทองมาจนกระทั่งเขากลายเป็นตัวละครสมทบในซีรีส์ของตัวละครอื่น ๆ ผิวของชางชีจึงได้ถูกปรับเปลี่ยนให้เป็นสีน้ำตาลอมเหลือง และมีสีทองเล็กน้อย จนกระทั่ง ค.ศ. 1991 สีเหลืองทองบนผิวของชางชีได้ถูกเปลี่ยนให้เป็นไปในโทนเดียวกับตัวละครอื่น ๆ ที่มีเชื้อชาติคอเคซอยด์ เพียงแต่เข้มออกเหลืองมากกว่าเล็กน้อยเท่านั้น ปัจจุบัน ภาพลักษณ์ของชางชีในจักรวาลมาร์เวลคอมิกส์ได้เปลี่ยนแปลงไป จากการที่เขาได้ร่วมต่อสู้มากมายกับซูเปอร์ฮีโร่มาร์เวลจนกลายเป็นมนุษย์ธรรมดาที่ได้รับยกย่องว่าเป็นปรมาจารย์กำลังภายในที่เก่งกาจที่สุด และภาพลักษณ์ดังกล่าวนี้น่าจะยิ่งลบล้างภาพลักษณ์ภัยเหลืองของชาวจีนออกไปได้เมื่อภาพยนตร์ชางชีกับตำนานแห่งสิบแหวนได้ออกฉายอย่างเป็นทางการ สือมู่ หลิว: ความหวังในการเปลี่ยนทัศนคติของคนอเมริกันที่มีต่อคนเอเชียในยุคโควิด-19 มาร์เวลมีแผนที่จะถ่ายทำภาพยนตร์ที่มีชางชีเป็นตัวเอก โดยวางแผนว่าจะมอบบทบาทของชางชีให้กับแบรนดอน ลี บุตรชายของบรูซ ลี ผู้ซึ่งเป็นต้นแบบของตัวละครชางชี ทว่าเมื่อแบรนดอน ลีเสียชีวิตอย่างน่าเศร้าจากการถ่ายทำภาพยนตร์เรื่อง อีกาพญายม (The Crow) เมื่อ ค.ศ. 1993 ทำให้แผนการสร้างภาพยนตร์ชางชีฯ ต้องล้มเลิกไป ค.ศ. 2001 มาร์เวลกลับมาให้ความสนใจกับตัวละครชางชีอีกครั้ง และเตรียมสร้างให้เป็นหนึ่งในภาพยนตร์เปิดจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวล ระยะที่ 1 ซึ่งชางชีถูกมองว่าน่าจะได้รับการพิจารณาให้มีภาพยนตร์ของตนก่อนไอรอนแมน หรือธอร์ ทว่าในเวลาต่อมา ไอรอนแมนที่รับบทโดย โรเบิร์ต ดาวนีย์ จูเนียร์ ก็ได้รับโอกาสเป็นตัวละครแรกในการเปิดตำนานจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวล จนกระทั่ง ค.ศ. 2018 มาร์เวลประกาศขับเคลื่อนโครงการสร้างภาพยนตร์เกี่ยวกับชางชีอีกครั้ง และเปิดตัว ‘ชางชีกับตำนานแห่งสิบแหวน’ ในปี ค.ศ. 2019 และเริ่มถ่ายทำในปีต่อมา และดังที่กล่าวมาแล้ว นอกจากชางชีจะเป็นตัวละครเอกเชื้อสายเอเชียคนแรกในจักรวาลมาร์เวลคอมิกส์ ชางชีกับตำนานแห่งสิบแหวนก็เป็นภาพยนตร์มาร์เวลเรื่องแรกที่มีนักแสดงนำเป็นชาวเอเชียเช่นกัน ซึ่งผู้ได้รับเลือกให้เป็นผู้ถ่ายทอดบทบาทของชางชี คือนักแสดงชาวแคนาดาเชื้อสายจีน...สือมู่ หลิว หลิวเกิดเมื่อวันที่ 19 เมษายน ค.ศ. 1989 ที่กรุงฮาเอ่อร์ปิน มณฑลเฮย์หลงเจียง ประเทศจีน เมื่อเขาอายุได้ 5 ปี ครอบครัวของเขาย้ายสู่ประเทศแคนาดา หลิวจบการศึกษาด้านการบริหารธุรกิจด้วยผลการเรียนเกียรตินิยม ทำให้เขาได้เข้าทำงานในตำแหน่งนักบัญชีในบริษัทบัญชีที่ใหญ่ระดับ 1 ใน 4 ของโลก แต่ทำงานได้ไม่ถึงปีเขาก็ถูกเลิกจ้าง และทุกวันนี้เมื่อเขามีชื่อเสียง ถึงกับมีหนังสือเรียนวิชาการบัญชีใช้รูปเขาเป็นหน้าปกหนังสือเรียน ซึ่งหลิวก็ดูไม่พอใจนัก เพราะเขากล่าวว่า เขาเกลียดการเป็นนักบัญชี และเกลียดทุกวันที่เขาต้องทำงานเป็นนักบัญชี หลิวใช้ความสามารถด้านยิมนาสติก เทควันโด และมวยหย่งชุนเป็นใบเบิกทางในการเข้าสู่วงการบันเทิง เมื่อ ค.ศ. 2012 หลิวเริ่มงานแสดงด้วยการได้รับบทเป็นตำรวจในซีรีส์เรื่อง นิกิต้า (Nikita) เป็นเรื่องแรก แล้วหลังจากนั้นหลิวก็กลายเป็นดาราหน้าประจำในวงการซีรีส์และซิตคอมทั้งในสหรัฐอเมริกาและแคนาดา ซึ่งรวมถึงซิทคอมเรื่อง Kim’s Convenience ที่ทำให้เขาได้รับรางวัลทางการแสดงคือ ACTRA Awards 2017 ของแคนาดา ในสาขานักแสดงสมทบ ในปี 2017 และด้วยความสามารถด้านศิลปะการต่อสู้ของหลิว ในการรับบทเป็นชางชีนั้น หลิวยังขอแสดงความสามารถในการเล่นในบทที่ต้องใช้สตันท์แมนด้วยตัวของเขาเองในหลายฉาก หลังการเปิดตัวโดยมาร์เวลว่าจะได้รับบทบาทเป็นชางชี หลิวได้รับคำวิพากษ์วิจารณ์จากทั้งฝั่งอเมริกาและจีน ในฝั่งอเมริกานั้น คำวิจารณ์ออกไปในแนวผิดหวัง เพราะหลิวดูเป็นนักแสดงที่ชื่อเสียงน้อยเกินไปสำหรับการแบกภาระการรับบทบาทหลักให้กับมาร์เวล ในทางฝั่งคำวิพากษ์วิจารณ์จากจีนนั้นกลับเป็นประเด็นทางการเมืองว่า ทำไมมาร์เวลถึงใช้นักแสดงแคนาดา (หลิว) และฮ่องกง (เหลียงเฉาเหว่ย) ในการเป็นผู้ถ่ายทอดวัฒนธรรมของจีน (รวมถึงประเด็นที่ตัวร้ายมีชื่อว่า เดอะ แมนดาริน ที่เป็นคำที่มีความหมายสื่อถึงภาษาจีนด้วย) ตัวหลิวเองยังถูกวิจารณ์ว่าเป็นเหมือนกับการตอกย้ำตัวแบบความเข้าใจคนจีนของคนอเมริกันนั่นคือ ตาตี่ ยิ่งเมื่อเกิดเหตุการณ์ระบาดของโควิด-19 ความรู้สึกเกลียดชังชาวเอเชียในหมู่คนอเมริกันกลับปะทุขึ้นอีกครั้ง ค.ศ. 2020 ที่ผ่านมา ในสหรัฐอเมริกาเกิดอาชญากรรมจากความเกลียดชังต่อชาวเอเชียเกือบ 4,000 คดี หลิวเลือกที่จะแสดงตัวเป็นนักเคลื่อนไหวต่อต้านความเกลียดชังต่อคนเชื้อสายเอเชีย โดยเข้าร่วมกับองค์กร Stop AAPI Hate ซึ่งเป็นองค์กรทางสังคมที่ไม่แสวงหาผลกำไรที่ติดตามเหตุการณ์การเลือกปฏิบัติ อาชญากรรมจากความเกลียดชัง ที่มีต่อชาวอเมริกันเชื้อสายเอเชียและชาวหมู่เกาะแปซิฟิก (Asian Americans and Pacific Islanders: AAPI) ในสหรัฐอเมริกา หลิวใช้ชื่อเสียงและความสามารถในการเขียน และการกำกับภาพยนตร์ในการเคลื่อนไหวทางสังคม เขากล่าวว่าความเกลียดชังของชาวอเมริกันต่อชาวเอเชียไม่เคยลดลงไป เพียงแต่มันเปลี่ยนรูปแบบจากการใช้ความรุนแรงทางร่างกาย ไปเป็นการล้อเลียนเสียดสี หลิวเล่าว่าในช่วงที่เขาฝึกหัดการเป็นนักแสดง ครูสอนการแสดงของเขาบอกเขาว่า หากไม่รู้จะทำอย่างไรให้ตลก ก็ให้เขาลองเล่นมุกด่าทอหรือต่อต้านคนเอเชียดูก็ได้ หรือเขายังให้สัมภาษณ์ว่าในการคัดเลือกนักแสดงที่จะรับบทเป็นชาวเอเชียในวงการบันเทิงอเมริกันนั้น การมีตาตก และมีตาชั้นเดียว มีความสำคัญกว่าฝีมือในการแสดง หลิวแสดงความเป็นห่วงผู้สูงอายุเชื้อสายเอเชียหลังเหตุการณ์ทำร้ายคนเชื้อสายเอเชีย จนกระทั่งเกิดเหตุชายไทยวัย 84 ปี ถูกวัยรุ่นแอฟริกันทำร้ายจนเสียชีวิต ในวันที่ 11 มีนาคม ค.ศ. 2021 หลิวเขียนจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้สังคมอเมริกันให้ความสนใจกับการเหยียดผิว และอาชญากรรมจากความเกลียดชังต่อคนเชื้อสายเอเชียว่า “...ก็เหมือนผู้อพยพทั่วไป พวกเขา (ผู้สูงอายุเชื้อสายเอเชีย) คือส่วนหนึ่งของชนกลุ่มน้อยที่ไม่เคยถูกมองเห็น พวกเขาเดินทางมาสู่ประเทศแห่งใหม่ แล้วพวกเขาก็ต้องทำตัวให้เล็กที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ พวกเขายิ้ม และก้มหัวทักทายกับทุกคน แม้บางครั้งรอยยิ้มนั้นก็มาพร้อมกับการกัดฟันแน่น พวกเขาจ่ายภาษี พวกเขาไม่เคยอยากเป็นตัวปัญหา หรือสร้างความไม่สบายใจต่อใคร...แล้วพวกคุณล่ะ (ชาวอเมริกัน) คุณมองข้ามพวกเขาราวกับพวกเขาไม่ได้อยู่ตรงหน้า เป็นศตวรรษที่พวกคุณปฏิบัติต่อพวกเขาอย่างหยาบคาย แบ่งแยกอย่างเลือดเย็น ไร้ซึ่งความเห็นอกเห็นใจ...ผมเห็นผู้คนล้อเลียนสำเนียงของพวกเขา วิธีทำอาหาร กระทั่งรูปร่างของดวงตา และแน่นอนวลีคลาสสิก ‘กลับจีนไปซะ’ ที่ผมได้ยินนับครั้งไม่ถ้วน และที่น่าผิดหวังที่สุด ผมถูกมองโดยพวกคุณที่เฝ้ามอง และไม่สนใจแม้จะพูดอะไรออกมา “พวกคุณไม่เชื่อแม้กระทั่งว่า การเหยียดชาติพันธุ์ต่อคนเอเชียมันมีอยู่จริง...ซึ่งคงไม่ได้แก้ไขด้วยภาพยนตร์ของมาร์เวล แต่แก้ได้ด้วยพวกคุณ ผู้เฝ้ามองทั้งหลาย พวกคุณควรรับรู้ถึงความเจ็บปวดของพวกเราได้แล้ว...พวกคุณต้องรู้ไว้ว่า แค่คำว่า ไวรัสจีน (The Chinese Virus) มันไม่ได้สร้างความเกลียดชังต่อคนจีน แต่มันได้สร้างความเกลียดชังต่อชาวเอเชียทั้งหมด...ต้องมีคนอย่างวิชา รัตนภักดี (ชายไทยวัย 84 ปี ที่ถูกวัยรุ่นแอฟริกันอเมริกันทำร้ายจนเสียชีวิต) อีกกี่คน พวกคุณถึงจะมองเห็น...” ชางชี / สือมู่ หลิว: ตัวแทนของเด็กน้อยชาวเอเชียที่ต้องต่อสู้อยู่ในโลกตะวันตก ค.ศ. 2018 ภาพยนตร์แบล็ค แพนเธอร์ ของมาร์เวลที่มีตัวเอกเป็นแอฟริกันอเมริกัน และตัวละครหลักทั้งหมดเป็นคนผิวดำได้สร้างสถิติเป็นภาพยนตร์ของผู้กำกับผิวดำที่ทำรายได้สูงสุด เป็นภาพยนตร์เรื่องแรกของจักรวาลภาพยนตร์มาร์เวลที่ได้รับรางวัลออสการ์ ทั้งยังได้รางวัลออสการ์ไปถึง 3 รางวัล คือ สาขาออกแบบเครื่องแต่งกายยอดเยี่ยม (Best Achievement in Costume Design 2019) สาขาเพลงประกอบยอดเยี่ยม (Best Achievement in Music Written for Motion Pictures 2019: Original Score) และ สาขาออกแบบการถ่ายทำยอดเยี่ยม (Best Achievement in Production Design 2019) แต่ที่สำคัญที่สุดเนื้อหาหลักของหนังสะท้อนการต่อสู้ของคนผิวดำในสหรัฐอเมริกาที่ถูกบังคับให้เป็นผู้อพยพที่ไม่สมัครใจ มาเป็นแรงงานทาสให้กับนายทาสผิวขาว แบล็ค แพนเธอร์กลายเป็นภาพยนตร์ที่สะท้อนตัวตนให้เด็กแอฟริกันอเมริกันได้มีความฝันผ่านซูเปอร์ฮีโร่ที่เป็นราวกับภาพตัวแทนของเขา สำหรับชางชีนั้น เราคงยังไม่อาจทราบได้ว่าจะกลายเป็นได้ตามแบบที่แบล็ค แพนเธอร์เป็นหรือไม่ แต่หากเราจะคาดหวังกับตัวละครชางชีที่ปฏิวัติตนเองจากโลกอาชญากรรมมาสู่การเป็นซูเปอร์ฮีโร่ เป็นมนุษย์ที่สามารถต่อกรกับวายร้ายเหนือมนุษย์ เป็นตัวละครที่เพียงแค่การลงสีผิวก็กระตุ้นคำถามต่อการเหยียดชาติพันธุ์ แล้ว ถ้าเราจะคาดหวังกับตัวสือมู่ หลิว ชายชาวจีนที่เติบโตมาในโลกตะวันตก ผู้ซึ่งพบเจอการเลือกปฏิบัติต่อชาวเอเชียมาตลอดชีวิต แต่กลับถูกตั้งคำถามจากชาวจีนด้วยกันเอง ชายผู้ซึ่งกำลังจะโด่งดังจากภาพยนตร์ระดับโลก แต่กลับต้องเจอกับอุปสรรคจากการระบาดของไวรัสระดับโลก ชายผู้เป็นส่วนหนึ่งของอาชญากรรมจากความเกลียดชังและเขาก็พร้อมที่จะเรียกร้องให้ทุกคนช่วยเขาลุกขึ้นสู้ ถึงเวลานี้คงไม่มีใครเหมาะกับบทบาทชางชีมากกว่าหลิวอีกแล้ว ส่วนที่เหลือว่าเขาจะกลายเป็นตำนานเหมือนกับนักแสดงที่รับบทซูเปอร์ฮีโร่ของมาร์เวลคนอื่นหรือไม่ ก็เป็นสิ่งที่เราต้องรอดูกันกลางปี 2021 นี้ แต่ไม่ว่าภาพยนตร์ชางชีกับตำนานแห่งสิบแหวนจะมีผลสรุปอย่างไร สิ่งที่สือมู่ หลิวเชื่อว่าเขาได้ทำสำเร็จแล้วได้สะท้อนในคำให้สัมภาษณ์ของเขาเมื่อต้นเดือนเมษายน 2021 ที่ว่า “ผมชอบคอมิกส์ตั้งแต่เด็ก ๆ ผมรักซูเปอร์ฮีโร่ แต่ผมไม่เคยเห็นว่ามีซูเปอร์ฮีโร่คนใดเป็นตัวแทนของผมเลย ผมหวังว่าภาพยนตร์เรื่องนี้จะทำให้เด็กที่เหมือนผม เกิด และโตมาเหมือนผมได้มีซูเปอร์ฮีโร่ตัวแทนของพวกเขา พวกเขาจะได้เห็นตัวเองในฉาก รู้สึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของโลกนี้ สิ่งที่เด็กชาวเอเชียที่เกิดและโตในโลกตะวันตกไม่เคยได้รู้สึกมาก่อน” อ้างอิง ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ. (2018, 11 May). ‘แบล็ค แพนเธอร์’ ชัยชนะของแอฟริกันอเมริกันในอเมริกา. Retrieved. https://www.the101.world/black-panther-united-states/. Abernathy, K. (2020, 4 Nov). Shang-Chi: Why Marvel Is Right To Replace Fu Manchu With The Mandarin. Retrieved. https://screenrant.com/shang-chi-fumanchu-mandarin.../. Allan, S. (2019, 11 Aug). 10 Things Fans Might Not Have Known About Shang-Chi. Retrieved. https://www.cbr.com/shang-chi-things-fans-might-not-know/. Braun, S. (2021, 14 Apr). Stop AAPI Hate: Schools Must Take Action to Ensure Well-Being and Safety of Asian American Students as They Reopen. Retrieved. https://stopaapihate.org/.../Stop-AAPI-Hate-Press.... Butler, A. (2021, 19 Apr). What You Might Not Know About Marvel Star Simu Liu. Retrieved.https://www.looper.com/.../what-you-might-not-know.../.... Cronin, B. (2018, 23 Nov). When Did Shang-Chi Stop Being Colored Golden?. Retrieved. https://www.cbr.com/shang-chi-golden-coloring/. Elvy, C. (2019, 5 Aug). Marvel Was Developing A Shang-Chi Movie Before They Had Iron Man Rights. Retrieved. https://screenrant.com/marvel-shang-chi-movie-before.../. Fernando, C. and Mumphrey, C. (2020, 20 Dec). Racism Targets Asian Food, Business During COVID-19 Pandemic. Retrieved. https://www.nbcsandiego.com/.../racism.../2476705/.... Liu, S. (2021, 11 Mar). Anti-Asian Racism Is Very Real. Retrieved. https://variety.com/.../shang-chi-simu-liu-anti-asian.../. Marvel Shang-Chi and the Legend of theTen Rings SDCC Reveal (2021)MCU Phase 4. Retrieved. https://youtu.be/tViYoCHyS3Y. Marvel. (2019, 20 Jul). SDCC 2019: Marvel Studios’ ‘Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings’ Announced and Cast Revealed. Retrieved. https://www.marvel.com/.../sdcc-2019-marvel-studios-shang.... McClain, C. (1994). In Search of Equality: The Chinese Struggle Against Discrimination in Nineteenth-Century America. University of California Press. Patton, J.M. (2019, 28 Jul). Shang-Chi and Yellow Peril: How A Racist History Colors Marvel’s First Asian-Led Franchise. Retrieved. https://comicyears.com/.../shang-chi-and-yellow-peril.../. Schaefer, S. (2021, 25 Mar). Shang-Chi Star Says Improv Teacher Told Him Anti-Asian Racism Is Funny. Retrieved. https://www.cbr.com/shang-chi-simu-liu-teacher-asian.../. Shen, Q. (2019, 22 Jul). Marvel’s Shang-Chi casting ignites racism debate in China. Retrieved. https://www.inkstonenews.com/.../chinese.../article/3019596. เรื่อง: พิสิษฐิกุล แก้วงาม