Oronamin C: เปลี่ยนฝาเกลียวเป็นฝาดึง เพราะคดีฆาตกรรมหมู่แบบสุ่ม

การเปลี่ยนรูปแบบขวดผลิตภัณฑ์ใหม่ ก็ดูเป็นเรื่องปกติในการพัฒนาแบรนด์ให้สดใหม่ ทันสมัย และดึงดูดใจผู้บริโภค ยิ่งการเปลี่ยนรูปแบบฝาปิด ก็ดูเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับแบรนด์เครื่องดื่มด้วยกันทั้งนั้น แต่สำหรับ Oronamin C ที่มีการเปลี่ยนจากฝาเกลียว ให้กลายเป็นฝาดึง กลับไม่ใช่เพราะเหตุผลที่กล่าวมาข้างต้น เพราะการเปลี่ยนครั้งนี้มีสาเหตุมาจากคดีฆาตกรรมหมู่แบบสุ่มในประเทศญี่ปุ่น! Oronamin C เป็นเครื่องดื่มวิตามิน ซี ที่ผลิตโดยบริษัท Otsuka Pharmaceutical จากการก่อตั้งของ บุซาบุโร โอซึกะ (Busaburo Otsuka) อดีตทหารในสังกัดกองทัพเรือในสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่หลังจากจบสงครามได้ผันตัวมาเปิดธุรกิจเป็นของตัวเอง เครื่องดื่มวิตามินซีตัวนี้วางขายครั้งแรกในเดือนกุมภาพันธ์ ปี 1965 ในขวดแก้วฝาจีบขนาด 120 มล. หลังจากก่อตั้งบริษัทได้เพียง 1 ปี ก่อนจะเปลี่ยนรูปแบบฝามาเป็นฝาเกลียวในปี 1972 และกลายเป็นสินค้าขายดีที่วางขายในซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านสะดวกซื้อ และตู้จำหน่ายเครื่องดื่มอัตโนมัติทั่วประเทศ  และการจำหน่ายในตู้อัตโนมัตินี่แหละ ที่เป็นจุดเริ่มต้นของความน่ากลัวขึ้นในปี 1985 จนได้รับการเรียกว่าเป็น ‘The Vending Machine Murders’ ในขณะนั้นยอดขายของเครื่องดื่มชูกำลังของ Otsuka Pharmaceutical ได้ลดลงเป็นจำนวนมาก ทางบริษัทจึงได้ออกแคมเปญแถมฟรี Oronamin C หนึ่งขวด เมื่อซื้อเครื่องดื่มใดก็ตามจากตู้กดน้ำ โดยทั่วไป การได้เครื่องดื่มมาฟรีอีกหนึ่งขวด เราก็คงจะเดินถือกลับบ้านหรือกินในระหว่างทางเป็นเรื่องปกติ แต่สำหรับวัฒนธรรมญี่ปุ่น หากได้ขวดน้ำฟรีมาและไม่ได้กิน การวางเอาไว้บนหลังตู้กดน้ำ เพื่อให้คนอื่นที่ผ่านไปมาสามารถหยิบดื่มได้ฟรี ก็ถือเป็นเรื่องปกติที่ใคร ๆ ก็ทำกัน จนกระทั่งในเดือนเมษายนนั้น ที่ทำให้วัฒนธรรมเช่นนี้เปลี่ยนไปตลอดกาล เพราะมีชายหนุ่มขับรถบรรทุกอายุ 45 ปี ที่เขาเหลือบไปเห็นขวด Oronamin C ที่ตั้งไว้อยู่บนหลังตู้ จึงได้หยิบไปแทนการซื้อเครื่องดื่มตามความตั้งใจเดิม สิ่งต่าง ๆ ดูเหมือนว่าจะเป็นปกติ จนกระทั่งไม่นานเขาก็ล้มป่วยลง และถูกพบว่าเสียชีวิตในเดือนต่อมา ด้วยอาการมีพิษอย่างรุนแรง รวมไปถึงการเผาไหม้จากสารเคมีภายในร่างกาย และเมื่อตำรวจและแพทย์ได้ทำการตรวจสอบอย่างละเอียดแล้ว ก็พบว่ามันคือพาราควอต สารเคมีที่ใช้ในการกำจัดวัชพืชและแมลงที่ถูกห้ามในกว่า 32 ประเทศ เนื่องจากผลข้างเคียงที่รุนแรง และหลังจากเหตุการณ์นี้ ก็มีอีกหลายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในทำนองเดียวกัน ชายวัย 52 ปีในโอซาก้า นักศึกษาวิทยาลัยอายุ 22 ปีในเมืองมิเอะ และอีก 9 คนในหลายเมือง ที่ต้องเสียชีวิตลงเพราะตัวสารพาราควอตที่พบภายในร่างกาย และจุดร่วมของทุกคนที่เสียชีวิต คือการดื่มเครื่องดื่ม Oronamin C ฟรีที่ถูกวางไว้บนหลังตู้กดน้ำอัตโนมัติทั้งสิ้น จากเหตุการณ์การฆาตกรรมแบบสุ่มนี้ สร้างความหวาดกลัวให้กับผู้คนในประเทศญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก และทำให้ยอดขายของ Oronamin C รวมไปถึงการกดเครื่องดื่มจากตู้กดน้ำลดน้อยลงอย่างมาก จนทาง Otsuka Pharmaceutical เริ่มมองหาวิธีการที่จะกลับมาเพิ่มยอดขายและสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคอีกครั้ง หลังจากที่เกิดความระแวงเป็นอย่างมากในตัวเครื่องดื่ม จนได้ข้อสรุปว่า Oronamin C จะเปลี่ยนจากการใช้ฝาเกลียวที่ง่ายต่อการเปิดและยากต่อการสังเกตเมื่อเกิดการปนเปื้อน มาเป็นการใช้ฝาห่วงแบบดึงที่นิยมใช้กันในอดีตแทน เนื่องจากสามารถสังเกตได้ง่ายเมื่อมีการเปิด เพราะเป็นฝาแบบใช้ครั้งเดียวและไม่สามารถเปลี่ยนได้   จากการเปลี่ยนรูปแบบฝาขวดและการรณรงค์ของรัฐบาล เพื่อสร้างความระมัดระวังในการสังเกตถึงความผิดปกติของสภาพเครื่องดื่ม ทำให้หลังจากนั้นก็ไม่พบผู้เสียชีวิตเพิ่มเติม จนในที่สุด Oronamin C ก็สามารถกลับมาครองใจผู้บริโภคได้อีกครั้งด้วยเอกลักษณ์ฝาแบบดึง จนในปี 2011 Oronamin C มียอดขายสะสมเกิน 30 พันล้านครั้งเป็นครั้งแรกในญี่ปุ่น และได้ยื่นขอจดทะเบียนกับ Japan Anniversary Association และได้รับการอนุมัติในวันที่ 3 กรกฎาคมเป็น ‘วัน Oronamin C’ มาจนถึงทุกวันนี้   ภาพ: https://www.otsuka.co.jp/en/nutraceutical/products/oronaminc/   อ้างอิง: https://www.upi.com/Archives/1985/09/27/Japanese-warned-against-poisoned-soft-drinks/9882496641600/ https://medium.com/the-mystery-box/the-vending-machine-murders-6876a52be4a7 https://www.otsuka.co.jp/en/two-core-businesses/stories/oronaminc/ https://www.thaiotsukanutrition.club/about-page.php Podcast Untitlecase UC08 Nippon: ประเทศญี่ปุ่นในมุมลี้ลับเดส