24 ก.พ. 2565 | 17:44 น.
“อารยสถาปัตย์”แนวคิดการออกแบบเมืองให้น่าอยู่และเท่าเทียมสำหรับทุกคนในสังคม
เคยสงสัยกันไหมว่าทำไม ญี่ปุ่น ถึงเป็นประเทศซึ่งหลายคนที่เคยไปเยือนต่างตกหลุมรัก แล้วหาโอกาสกลับไปอีกเรื่อย ๆ
คำตอบอาจเพราะว่าติดใจในอาหารรสเลิศ อากาศที่สบายตัว และบรรยากาศความเป็นญี่ปุ่น แต่อีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้เมืองในญี่ปุ่นน่าอยู่ซึ่งบางคนอาจยังไม่เคยสังเกตนั่นก็คือ การออกแบบเมืองตามอารยสถาปัตย์
อารยสถาปัตย์ หรือ Universal design เป็นแนวคิดการออกแบบสภาพแวดล้อมและสิ่งของต่าง ๆ รอบตัว โดยให้ความสำคัญกับการที่ทุกคนในสังคมทุกเพศ ทุกวัย และทุกสภาพร่างกาย สามารถใช้งานได้อย่างสะดวกปลอดภัย
เราเลยจะเห็นทางลาดสำหรับรถเข็นคู่กับบันไดต่างระดับ ปุ่มในตำแหน่งที่ต่ำลงมาในลิฟท์โดยสาร ห้องน้ำที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ ไปจนถึงสัญลักษณ์ที่ออกแบบเพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าใจได้อยู่ทั่วไปในประเทศญี่ปุ่น
แนวคิดอารยสถาปัตย์ช่วยให้ทุกคนในสังคมทั้ง คนสูงอายุ คนพิการ หูหนวก ตาบอด พ่อแม่ที่ใช้รถเข็นเด็ก สามารถการเข้าถึงการใช้งานได้อย่างเท่าเทียม การออกแบบนี้ยังช่วยให้คนทั่วไปใช้งานได้สะดวกยิ่งขึ้นอีกด้วย ไม่แปลกที่เมืองที่ออกแบบด้วยแนวคิดอารยสถาปัตย์อย่างญี่ปุ่นเลยเป็นเมืองที่หลายคนหลงรัก
ด้วยเหตุนี้ประเทศไทยเองจึงหันมาให้ความสำคัญในเรื่องนี้มากขึ้นเรื่อย ๆ หนึ่งในนั้นคือ มูลนิธิอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล ที่ผลักดันในเรื่องการพัฒนาอารยสถาปัตย์ด้วยหลักคิดการออกแบบที่เป็นมิตรกับคนทั้งมวล (Friendly Design) เพื่อส่งเสริมให้สถานที่ต่าง ๆ สามารถรองรับให้คนทุกกลุ่มสามารถเข้าถึงได้โดยสะดวก ปลอดภัย และทั่วถึง ที่ผ่านมาทางมูลนิธิได้มีการจัดงาน “Thailand Friendly Design Expo มหกรรมอารยสถาปัตย์ และนวัตกรรมสุขภาพเพื่อคนทั้งมวล มาอย่างต่อเนื่อง จนขณะนี้เข้าสู่ปีที่ 5 เพื่อมอบรางวัลให้กับหน่วยงาน และองค์กรต่าง ๆ ที่ส่งเสริมแนวคิดอารยสถาปัตย์ และขับเคลื่อนให้เกิดจนเป็นรูปธรรม
โดย 1 ในองค์กรที่ได้รับรางวัล “องค์กรส่งเสริมอารยสถาปัตย์แห่งปี” ได้แก่ สยามพิวรรธน์ ซึ่งเป็นรางวัลอันทรงเกียรติที่เชิดชูด้านอารยสถาปัตย์ที่สยามพิวรรธน์ได้รับต่อเนื่องเป็นปีที่ 4
ขณะที่ไอคอนสยามได้รับรางวัล “ห้องสุขาต้นแบบส่งเสริมอารยสถาปัตย์” และสยาม พรีเมี่ยม เอาท์เล็ต กรุงเทพ ได้รับรางวัล “สถานที่เฟรนด์ลี่ดีไซน์” (Tourism for All)
ชฎาทิพ จูตระกูล ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มบริษัท สยามพิวรรธน์และกรรมการบริษัท ไอคอนสยาม จำกัด กล่าวว่า “ด้วยปณิธานของสยามพิวรรธน์ตลอดกว่า 60 ปีที่ผ่านมา เรามุ่งมั่นดำเนินธุรกิจที่เอื้ออำนวยประโยชน์ให้กับคนจำนวนมาก และเป็นส่วนหนึ่งในการยกระดับคุณภาพชีวิตของคนไทย สยามพิวรรธน์ได้ต่อยอดปณิธานนี้ในขั้นตอนการดำเนินธุรกิจทุกประเภทมาโดยตลอด และให้ความสำคัญอย่างมากต่อการพัฒนาและออกแบบโครงสร้างด้วยการยึดหลักอารยสถาปัตย์เป็นแนวคิดสำคัญ เพื่อให้กลุ่มคนทุกกลุ่มในสังคมสามารถเข้าถึงบริการและสัมผัสประสบการณ์ภายในศูนย์การค้าได้อย่างสะดวกสบาย ปลอดภัย และเท่าเทียม ซึ่งรางวัลองค์กรส่งเสริมอารยสถาปัตย์แห่งปี ที่สยามพิวรรธน์ได้รับอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 4 เป็นสิ่งพิสูจน์ถึงความมุ่งมั่นในการพัฒนาโครงการต่าง ๆ ให้ตอบโจทย์การใช้งานของทุกคน และเป็นสถานที่ต้นแบบอารยสถาปัตย์ที่ทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย ทุกสภาพร่างกาย สามารถเข้าถึง และใช้ประโยชน์ได้ ด้วยสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรกับทุกคนอย่างแท้จริง สยามพิวรรธน์พร้อมพัฒนาการออกแบบโครงการตามหลักอารยสถาปัตย์ เพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนประเทศไทยให้เป็น เมืองอารยสถาปัตย์ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดี และมีความสุขของคนทั้งมวล”
รางวัล องค์กรส่งเสริมอารยสถาปัตย์แห่งปี เป็นรางวัลที่สยามพิวรรธน์ได้รับอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 4 (พ.ศ. 2559-2560, 2562, 2565) ที่สะท้อนให้เห็นถึงการเป็นผู้นำความคิดสร้างสรรค์ The Visionary Icon ชูนวัตกรรมล้ำสมัย และการบริหารจัดการที่เป็นเลิศเพื่อให้ทุกคนเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้อย่างเท่าเทียม นอกจากรางวัลของสยามพิวรรธน์แล้ว ในปีนี้ ไอคอนสยาม หนึ่งในจุดหมายปลายทางการท่องเที่ยวที่สำคัญของโลกที่คนมากมายต้องการมาเยี่ยมเยือน และสยาม พรีเมี่ยม เอาท์เล็ต กรุงเทพ โครงการลักชัวรี่พรีเมี่ยม เอาท์เล็ตแห่งแรกในประเทศไทย ยังได้รับรางวัลเกี่ยวกับอารยสถาปัตย์เช่นเดียวกัน
โดยไอคอนสยามได้รับรางวัล “ห้องสุขาต้นแบบส่งเสริมอารยสถาปัตย์” ซึ่งก่อนหน้านี้ไอคอนสยาม ได้รับรางวัล “โครงการส่งเสริมอารยสถาปัตย์แห่งปี” เมื่อปี พ.ศ. 2561 ประกาศเกียรติคุณยกย่องให้เป็นสถานที่ องค์กร แหล่งท่องเที่ยว ที่ทำคุณประโยชน์ทางด้านอารยสถาปัตย์ ให้ผู้พิการ ผู้สูงอายุและคนทั้งมวล และรางวัล “สถานที่ Friendly Design เพื่อคนทั้งมวล” ในปี พ.ศ. 2562 ในฐานะการเป็นตัวอย่างที่ดีในด้านการออกแบบ Friendly Design และเป็นสถานที่ต้นแบบอารยสถาปัตย์ที่ทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย ทุกสภาพร่างกาย สามารถเข้าถึงได้ ใช้ประโยชน์ได้สะดวก ทันสมัย ปลอดภัย เป็นธรรม ทั่วถึง เท่าเทียม ขณะที่ สยาม พรีเมี่ยม เอาท์เล็ต กรุงเทพ ได้รับรางวัล “สถานที่เฟรนด์ลี่ดีไซน์ (Tourism for All) ส่งเสริม และสร้างอารยสถาปัตย์ด้วยนโยบายและแนวคิดการออกแบบที่เป็นมาตรฐานสากล และเป็นมิตรกับคนทั้งมวล (Friendly Design)
นายสุพจน์ ชัยวัฒน์ศิริกุล กรรมการผู้จัดการ บริษัท ไอคอนสยาม จำกัด กล่าวว่า “พื้นที่ของไอคอนสยามเน้นหลักการออกแบบที่เป็นอารยสถาปัตย์สากล ครอบคลุมตั้งแต่การเชื่อมโยงการเดินทางหลากหลายรูปแบบให้สะดวกปลอดภัย โครงสร้างอาคาร การออกแบบพื้นที่ใช้สอยภายในอาคาร โดยคำนึงถึงการใช้ชีวิตของคนทุกรูปแบบภายใต้แนวคิดการออกแบบที่เป็นมิตรกับคนทั้งมวล ไอคอนสยามจึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญที่สามารถเชื่อมโยงผู้คนจากทั่วทุกสารทิศเข้าไว้ด้วยกันผ่านการสัญจรที่ตอบโจทย์ทั้งทางรถยนต์ ระบบรถไฟฟ้า หรือทางเรือ ด้วยพื้นที่รองรับที่กว้างขวาง โดยท่าเรือออกแบบให้มีทางลาดขึ้นลงที่สะดวกสำหรับผู้พิการ ผู้ใช้รถเข็น ส่งเสริมผู้คนทุกกลุ่มสามารถใช้บริการได้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียม ขณะที่ภายในอาคารได้ออกแบบและเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ตามหลักมาตรฐานอารยสถาปัตย์สากล เช่น บริเวณทางเข้าออก และทางเชื่อมระหว่างภายในและนอกอาคาร รวมถึงอาคารจอดรถ มีทางลาดที่กว้างขวางเพียงพอเพื่อความสะดวกในการเคลื่อนย้ายรถเข็นทุกประเภท มีห้องน้ำสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุที่ได้มาตรฐานให้บริการทุกชั้น พร้อมอุปกรณ์อำนวยความสะดวก ราวจับ อุปกรณ์ฉุกเฉิน ฯ โดยมีลิฟต์ขนาดใหญ่เพียงพอสำหรับรถเข็นทุกประเภท ภายในลิฟท์มีปุ่มกดระดับพิเศษที่สามารถกดเรียกและเลือกชั้นได้อย่างง่ายดายสำหรับผู้ใช้รถเข็น ทั้งหมดนี้มีสัญลักษณ์บ่งบอกสิ่งอำนวยความสะดวกที่มองเห็นได้ชัดเจน เข้าใจง่าย”
ที่ผ่านมา สยามพิวรรธน์มุ่งมั่นในการผลักดันและยกระดับเรื่องอารยสถาปัตย์ (Universal Design) ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมโดยตระหนักถึงการออกแบบที่เป็นมิตรกับคนทั้งมวล ซึ่งแสดงให้เห็นถึงวิสัยทัศน์ของสยามพิวรรธน์ ในฐานะผู้นำความคิดสร้างสรรค์ The Visionary Icon ที่มุ่งสร้างประสบการณ์อันเป็นเลิศครอบคลุมการใช้งานของคนได้ทุกกลุ่มวัย ทุกสภาพร่างกายให้ สามารถเข้าถึง ใช้ประโยชน์ได้สะดวก ทันสมัย ปลอดภัย และเท่าเทียม จนทำให้วันสยาม (สยามเซ็นเตอร์ สยามดิสคัฟเวอรี่ สยามพารากอน) ไอคอนสยาม และสยาม พรีเมี่ยม เอาท์เล็ต กรุงเทพ เป็นสถานที่ที่เป็นที่หนึ่งในใจของผู้คนมาได้อย่างต่อเนื่องและยาวนานจนถึงทุกวันนี้
การให้ความสำคัญกับแนวคิดในด้านอารยสถาปัตย์ ถือเป็นเรื่องพื้นฐานที่ต้องคำนึงถึงการออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อให้ทุกคนสามารถใช้งานได้ หัวใจสำคัญคือ จะพัฒนาหรือปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานเหล่านี้อย่างไรให้สามารถรองรับคนทุกกลุ่มในสังคมได้อย่างเท่าเทียมโดยไม่มีข้อจำกัดใด ๆ ไม่ว่าจะเป็นผู้สูงอายุ เด็ก หรือผู้พิการ สยามพิวรรธน์นับเป็นอีก 1 องค์กรในประเทศไทยที่ดูแลใส่ใจและให้ความสำคัญกับการออกแบบพื้นที่อย่างจริงจัง มุ่งเน้นให้คนไทยมีรอยยิ้มด้วยความสุข เข้าถึงสถานที่อย่างสะดวก ปลอดภัย ทั่วถึงและเท่าเทียม เป็นส่วนหนึ่งในการออกแบบเมืองให้น่าอยู่สำหรับพวกเราทุกคน
