04 มี.ค. 2565 | 12:43 น.
Nirvana - Something In The Way: บาดแผล สะพาน และ ‘บางสิ่ง’ หน้ากากแห่งความบอบช้ำจาก ‘เคิร์ต โคเบน’ ถึง ‘The Batman’
อเบอร์ดีนเป็นเมืองเล็ก ๆ - เล็กและไกลออกไปจากซีแอตเทิลราวสองชั่วโมงล้อรถหมุน อเบอร์ดีนเคยเป็นเมืองแห่งไม้ ทั้งในดวงตาของป่าเขาและคมเลื่อยของมนุษย์ กลางศตวรรษที่ยี่สิบ อเบอร์ดีนแทบไร้ไม้เหลือให้ตัดอีก จำนวนคนตกงานจึงพุ่งสูง พ่วงมาด้วยปัญหาขี้ยา อาชญากรรม และอัตราการฆ่าตัวตาย
ราชาแห่งกรันจ์มาเยือนอเบอร์ดีนในปี 1967 ‘เคิร์ต โคเบน’ ถือกำเนิดในครอบครัวเล็ก ๆ ที่ยังอบอุ่นดีแม้อาศัยในเมืองต้องสาป แต่แล้วหน้ากากแห่งความสุขกลับถูกฉีกกระชาก ยังไม่ถึงวัยแตกหนุ่ม เคิร์ตก็กลายเป็นลูกในครอบครัวที่หย่าร้าง เขาหลงทางเรื่อยมา ผิดหวัง และลงท้ายด้วยการอัปเปหิตนเองออกจากบ้าน
ปี 1985 คือช่วงเวลาที่เคิร์ตใช้ชีวิตเร่ร่อนไร้หลักแหล่ง สะพานยังสตรีทเป็นเพียงสะพานเล็ก ๆ สำหรับข้ามแม่น้ำวิชคา มันห่างจากบ้านของราชากรันจ์ในอนาคตไม่กี่ร้อยเมตร เคิร์ตบอกว่าใช้ค่ำคืนของเขาอย่างเปล่าดายที่นั่น ภายหลังเพื่อนบ้านและญาติหลายคนบอกเล่าเนื้อความอีกด้าน ว่าเคิร์ตไม่เคยนอนใต้สะพาน แม้เขาจะเร่ร่อนไปตามห้องสมุดสาธารณะและโรงพยาบาลก็ตาม
ราชาแห่งกรันจ์ยอมรับว่าขณะที่เขาจรดปากกาเพื่อหาคำคล้องจองให้เพลงหนึ่งเพลงนี้ เขากำลังจินตนาการถึงชีวิตของตนและคำว่า ‘ถ้า’
“ถ้าผมอยู่ใต้สะพานและกำลังจะตายด้วยโรคเอดส์ ถ้าผมป่วยจนเคลื่อนไหวร่างกายไม่ได้ ถ้าผมเป็นคนจรจัดโดยสมบูรณ์”
จินตภาพของเขาอยู่ที่นั่น ตัวตนสมมติอันแสนเศร้าแต่มีความเป็นกวีเต็มเปี่ยมของเขาอยู่ที่นั่น ใต้สะพานที่มีคำเขียนสีตัวโต ๆ
‘Something In The Way’ คือถ้อยคำนั้น และถ้อยคำดังกล่าวกลายเป็นชื่อบทเพลงรองสุดท้ายในอัลบั้ม ‘Nevermind’ (1991)
ทั้งโดยตรงและโดยเปรียบเปรย เคิร์ตเปิดเผยชีวิตของตนในเพลงนี้ ‘บางอย่างระหว่างทาง’ บรรจุช่วงเวลาหนึ่งของเขา ความทุกข์ ความเศร้า และ ‘บางอย่าง’ ที่เขาตามหาถูกส่งต่อโดยผู้คนราวคบไฟ และไม่ดับลงแม้เจ้าตัวตายจาก ราวสามสิบปีให้หลัง คบไฟแห่ง ‘บางอย่าง’ ก็ถูกวางลงบนมือ ‘บรูซ เวย์น’ เศรษฐีกำพร้าบนคฤหาสน์สูงเยี่ยงหอคอยในเมืองก็อตแธม
‘Something In The Way’ ฉบับ ‘Nirvana’ นั้นมีกลิ่นอายอะคูสติก ผสานด้วยเสียงสายเชลโล เกิดเป็นบทกวีเอ่ยเอื้อน โศกเศร้าราวปลงตก หากเมื่อเพลงนี้เดินทางมาถึงมือของ ‘แมตต์ รีฟส์’ (Matt Reeves) ผู้กำกับภาพยนตร์อัศวินรัตติกาลเวอร์ชันล่าสุด ‘The Batman’ (2022) เพลงนี้ก็ถูกตกแต่งเสียใหม่ด้วยสำเนียงออร์เคสตรา และท่วงดนตรีที่พาให้ความเศร้าดั้งเดิมนั้นคล้ายบาดแผลเหวอะใหญ่ขึ้นไปอีก อันผู้คนได้รับฟังครั้งแรกจากทีเซอร์หนังซึ่งปล่อยเดือนสิงหาคม 2020 - พาให้เพลง ‘Something In The Way’ ไต่ขึ้นติดท็อป 20 ใน iTunes chart เป็นครั้งแรก
แมตต์ รีฟส์ไม่ได้นำ ‘Something In The Way’ มาใส่ในทีเซอร์หนังโดยไร้เหตุผล และยังมีเหตุผลยิ่งขึ้น เมื่อสกอร์หลักของภาพยนตร์ทั้งเรื่อง โดยฝีมือ ‘ไมเคิล จิแอคชิโน’ (Michael Giacchino) นั้นมีโน้ตดนตรีใน ‘Something In The Way’ เป็นใจกลาง
แมตต์ รีฟส์ เลือกเพลงนี้เพราะกลางกระดานเขียนบทของเขา ตัวตนของ ‘บรูซ เวย์น’ เนื้อแท้ของ ‘แบทแมน’ หรือ ‘ผู้ล้างแค้น’ (รับบทโดย โรเบิร์ต แพตทินสัน (Robert Pattinson) นั้นได้รับแรงบันดาลใจมาจาก ‘เคิร์ต โคเบน’
“ผมฟังเพลงไปด้วยขณะเขียนบท ‘Something In The Way’ คือเพลงที่ผมฟังตอนเขียนองก์แรกของหนัง
“นั่นเป็นตอนที่ผมนึกได้ว่า แทนที่จะให้ ‘บรูซ’ มีภาพลักษณ์แบบเพลย์บอยอย่างที่เราเคยเห็น มีอีกด้านหนึ่งที่เล่าได้ ‘บรูซ’ คือชายที่ผ่านโศกนาฏกรรมครั้งใหญ่และกลายเป็นคนสันโดษ ดังนั้นผมจึงเชื่อมโยงความคิดนี้เข้ากับภาพยนตร์เรื่อง Last Days (‘เบลก’ ตัวละครหลักในภาพยนตร์ได้รับแรงบันดาลใจจากชีวิตของเคิร์ต โคเบน) ของ ‘กัส แวน แซงต์’ (Gus Van Sant) และกลายเป็นไอเดียสู่เคิร์ต โคเบน เวอร์ชันสมมติในเมืองทรุดโทรมอย่างก็อตแธม”
ท่ามกลางคำถามโดยหลายตัวละคร ด้วยหลายเจตนา “คุณเป็นใครภายใต้หน้ากากนั้น?” พวกเขาถาม อัศวินรัตติกาลไม่ตอบ ทว่าบรูซ เวย์น เวอร์ชันโรเบิร์ต แพตทินสัน นั้นโอบรับเอาความอ้างว้างและบาดแผลบอบช้ำของราชากรันจ์ผู้วายชนม์เอาไว้เต็มประตู เขาเก็บตัวในรังค้างคาว น้อยนักจะออกไปพบปะผู้คนโดยไม่สวมหน้ากาก นอกจากพ่อบ้านประจำตระกูลแล้ว เขาก็มีเพียงภาพบันทึกจากกล้องในตาของตัวเองเป็นงาน - และเป็นเพื่อน
เฉกเดียวกับเคิร์ตในวันวานอันจะเห็นได้จากสารคดี ‘Kurt Cobain: Montage of Heck’ (2015) ว่านักดนตรีเปลี่ยวผู้นี้ก็มักจะใช้เวลาส่วนใหญ่ในที่พักอาศัย รวมทั้งคุยกับตัวเองผ่านม้วนเทปเพลงที่ถูกบันทึก
แน่นอนว่าเมื่อ ‘บรูซ’ เป็นเช่นใด ‘แบทแมน’ ก็เป็นเช่นนั้นด้วย ตัวตนของ ‘ผู้ล้างแค้น’ ใต้หน้ากากทรงค้างคาว ผู้เป็นประหนึ่งเงาในค่ำคืนของเมืองโสมมในเวอร์ชันนี้จึงโดดเดี่ยวโดยมีเพลง ‘Something In The Way’ คลอเป็นฉากหลัง
ขณะเดียวกัน ‘Something In The Way’ นั้นไม่ได้เป็นเพียงภาพฉายของตัวละครหลักตัวเดียว เมื่อตัวเมืองที่กำลังล่มสลายหลังซุกซ่อนความลับและปริศนาที่ไม่มีใครเอ่ยปากพูดมานานปี ก็ขานตอบเพลงนี้เช่นกัน
เมื่อเสียงเปี่ยมวิญญาณของเคิร์ตร้องหา ‘บางสิ่ง’ ก็อตแธมก็ร้องตอบด้วย ‘บางอย่าง’ ที่โหยไห้ในจังหวะเดียวกัน ในเมืองที่เต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิต แต่กลับไม่มีใครได้ใช้ชีวิตนอกจากคนรวยผู้ทรงอิทธิพล เมืองที่ในบ้าน กลางถนน หรือใต้สะพาน ก็ไม่มีที่ไหนปลอดภัยยิ่งหย่อนไปกว่ากัน เมืองที่บีบคนให้สิ้นศรัทธา แต่การออกไปจากที่นี่ก็ยังไม่ใช่เรื่องง่าย - หากยึดเอาตามบทเพลง ถ้ำกบดานในคฤหาสน์เวย์นนั้นเป็น ‘ใต้สะพาน’ ของแบทแมนโดยแท้ ขณะที่ก็อตแธมทั้งเมืองนั้นเอง ก็เป็น ‘ใต้สะพาน’ ของประชาชน
เช่นเดียวกัน ‘Something In The Way’ ก็อาจไม่ได้มีเพียงด้านที่โดดเดี่ยวสิ้นหวัง เพราะ ‘Something’ ที่หมายถึงบางอย่างนั้นไม่ได้ถูกกำหนดไว้ว่าต้องเป็นอย่างไหน ดีงามหรือโหดร้ายกันแน่
ทั้งบุรุษใต้หน้ากากค้างคาวและชาวก็อตแธม เมืองไร้หวัง จึงยังคงร้องหา ‘บางสิ่งบางอย่าง’ ซึ่งหน้าตาคล้ายความหวังต่อไป
ที่มา: https://sosmusicmedia.com/music-that-matters/nirvana-something-in-the-way
https://www.songfacts.com/facts/nirvana/something-in-the-way
https://www.empireonline.com/movies/news/the-batman-robert-pattinson-inspired-by-kurt-cobain-matt-reeves-exclusive/
https://www.slashfilm.com/784457/the-nirvana-song-in-the-batman-explained/
https://auralcrave.com/en/2018/01/09/something-in-the-way-when-kurt-cobain-tale-the-world-under-a-bridge/
https://ultimateclassicrock.com/kurt-cobain-nirvana-something-in-the-way/
