วันดา แมกซิมอฟฟ์: ‘ความรัก’ เปลี่ยนเธอให้กลายเป็น ‘แม่มด’
/***บทความนี้เปิดเผยเนื้อหาของ Doctor Strange in the Multiverse of Madness (2022) และซีรีส์ WandaVision***/
เมื่อภาพแรกอันน่าขบขันได้ฉายมาในซีรีส์ WandaVision ที่นำเสนอภาพคู่รักย้อนยุคระหว่าง วันดา แมกซิมอฟฟ์ (Wanda Maximoff) กับปัญญาประดิษฐ์นามว่าวิชัน (Vision) ความหวานชื่นของทั้งคู่นำมาซึ่งความเคลือบแคลงสงสัยในภาพที่เห็น เพราะหากคุณติดตามตัวตนของวันดา นับตั้งแต่การเป็นตัวละครลับในท้ายเครดิตของหนัง Captain America: The Winter Soldier (2014) สู่บทบาทเต็มตัวในฐานะฝาแฝดที่ถูกองค์กรไฮดรานำไปทดลองจนกลายเป็นศัตรูคนสำคัญของทีมอเวนเจอร์สใน Avengers: Age of Ultron (2015) จนได้บรรจุอยู่ในมวลหมู่ซูเปอร์ฮีโร่ในจักรวาลมาร์เวลอย่างสมศักดิ์ศรี คุณจะพบว่า ภาพที่เห็นในซีรีส์กับภาพที่คุณคุ้นตานั้นช่างแตกต่างราวฟ้ากับเหว จนสัมผัสได้ว่าตัวตนอันแสนหวานนั้นคนละจักรวาลกับสาวพลังจิตที่ได้เห็นจนชินตา
คู่รักแสนหวาน ทะยานสู่ภาพจริงอันแสนน่ากลัว
ในอีพีแรกของ WandaVision ปรากฏเป็นภาพคู่รักข้าวใหม่ปลามันที่เพิ่งย้ายเข้ามาในเมืองเวสต์วิล วันดา เป็นแม่มดที่ซุกซ่อนพลังวิเศษเอาไว้ภายใต้ภาพลักษณ์ของแม่บ้านแสนหวาน ขณะเดียวกันกับวิชันที่กลายร่างเป็นมนุษย์ออฟฟิศสุดแสนธรรมดา ความชุลมุนวุ่นวายเกิดขึ้นหลังจากที่เจ้านายของวิชั่นมาเยี่ยมเยือนถึงบ้าน สร้างเสียงหัวเราะอันแสนคุ้นชินที่เรามักจะเห็นจากซิตคอมจอตู้ที่มีมานับตั้งแต่ทศวรรษที่ 1950s
ในแต่ละอีพี เราจะเห็นภาพความวุ่นวายอลหม่านของการปกปิดสถานะอันแท้จริงของตัววันดา ผ่านรูปแบบของซีรีส์ซิตคอมที่ค่อย ๆ พัฒนาขึ้นในด้านคุณภาพและเทคโนโลยีในแต่ละทศวรรษ หากแต่ความรักความหวานชื่นของทั้งสองกลับคงเดิมไม่มีเปลี่ยนแปลงไปเลย จนท้ายที่สุด ทั้งสองได้ผลิตทายาทเป็น บิลลี่ และทอมมี่ ลูกชายฝาแฝดอันแสนน่ารักที่มีพลังวิเศษเช่นกัน
แต่เรื่องราวในอีกด้านหนึ่งกลับปรากฏซึ่งความขึงขังของหน่วยงาน S.W.O.R.D. (The Sentient Weapon Observation and Response Division) ที่พยายามหาทางเข้าไปยังเมืองเวสต์วิลนี้ กระทั่งได้รับการเฉลยในภายหลังว่าภาพของละครซิตคอม ภาพความอบอุ่นสุขสันต์ระหว่างคู่รักวันดาวิชั่นนั้น เป็นเพียงภาพลวงตาในมโนสำนึกที่วันดา ได้สร้างไว้เพียงเท่านั้น ไปจนถึงการมาของเพื่อนบ้านที่แสนดี อกาธา ฮาร์กเนส (Agatha Harkness) ที่เฉลยในตอนท้ายว่าแท้จริงเธอคือแม่มดที่แฝงตัวเข้ามาในเมืองเพื่อปลุกด้านมืดของวันดา ให้เผยออกมา และจัดการช่วงชิงพลังนั้นเป็นของตน
แต่เมื่อวันดา กลายร่างเป็น เดอะ สการ์เลทท์ วิทช์ แม่มดผู้ทรงอำนาจทำให้เธอได้ค้นพบโลกแห่งความจริงว่าตัวเธอในอดีตคือแม่มดผู้โหดร้าย และด้านมืดของเธอที่ยังคงเจือปนอยู่นั้น สร้างความเลวร้ายให้กับชาวเมืองโดยที่เธอไม่ตั้งใจเช่นกัน
ความทรงจำที่ค้างคา สู่การเดินหน้าสร้างจักรวาลแห่งโลกคู่ขนาน
วันดา แมกซิมอฟฟ์ เกิดในประเทศโซโคเวีย ประเทศสมมติทางตอนเหนือของทวีปยุโรป ในเมืองอันแสนแร้นแค้นที่องค์กรไฮดราใช้เป็นฐานที่ตั้งในการทดลองมนุษย์ วันดา มีความเป็นอยู่อย่างอัตคัดขัดสนในครอบครัวที่ยากจน
เธอมีฝาแฝดที่ร่วมชะตากรรมกับเธอนั่นก็คือ เปโตร แมกซิมอฟฟ์ (Pietro Maximoff) ท่ามกลางความขัดแย้งทางการเมืองจนเกิดเป็นไฟสงคราม วันดา มีเพียงโลกของซีรีส์ซิตคอมบนจอทีวีเป็นเพื่อนให้หนีออกจากโลกแห่งความเป็นจริงอันแสนโสมมนี้ ก่อนที่เธอและฝาแฝดจะถูกจับไปทดลองจนกลายเป็นอาวุธในคราบของมนุษย์ที่น่าเกรงขาม
โดยเฉพาะวันดา มีพลังวิเศษที่สามารถควบคุมจิตใจ ซึ่งหากใช้ในทางที่ผิด มันคือมหันตภัยที่ใครก็ยากจะต่อกรกับเธอได้ ปัญหาทั้งหมดทั้งมวลที่เกิดขึ้นในซีรีส์นั้น เกิดจากการที่เธอนำพลังในการควบคุมจิตใจ ดูดกลืนชาวเมืองเวสต์วิลให้กลายเป็นหนึ่งในตัวละครสมมติในโลกละครซิตคอม โลกอันแสนสงบสุขที่พักพิงหัวใจของเธอโดยหารู้ไม่ว่าผู้คนในชุมชนนั้นต่างต้องทนทุกข์ทรมานในการถูกชักใยให้เป็นในสิ่งที่พวกเขาไม่อยากเป็น ไม่เพียงแต่ชาวเมืองเท่านั้น แต่วิชัน คนรักของเธอเอง ไปจนถึงลูกชายฝาแฝดของเธอก็ล้วนเกิดขึ้นจากการสร้างของเธอมาแทบทั้งสิ้น
และเมื่อความจริงปรากฏ วันดา จำต้องปล่อยมือจากคนรักและลูกน้อย ใช้ชีวิตอย่างโดดเดี่ยวเพียงลำพังกับคัมภีร์ดาร์คโฮลด์ที่ทำให้เธอหวนคืนกลับสู่ด้านมืดอีกครั้ง
ศูนย์กลางผู้สร้างความปั่นป่วนบนโลกมัลติเวิร์ส
แม้ในภาพการโปรโมทของหนัง Doctor Strange in the Multiverse of Madness จะถูกวางโปรโมทตัววันดา เคียงคู่กันมากับด็อกเตอร์ สเตรนจ์ แต่ในความเป็นจริงแล้ว วันดา หรือในตอนนี้เธอกลายร่างเป็นสการ์เลทท์ วิทช์ ไปแล้ว กลับกลายเป็นตัวร้ายที่น่าเกรงขาม ผู้ไล่ล่าด็อกเตอร์ สเตรนจ์ และตัวละครตัวใหม่อย่าง อเมริกา ชาเวซ (America Chavez) เพื่อช่วงชิงความสามารถพิเศษในการท่องพหุภพต่าง ๆ ได้ของตัวอเมริกา ทำให้วันดาใช้ศาสตร์มืดจากดาร์กโฮล พยายามจะข้ามมิติของโลกคู่ขนานในจักรวาลต่าง ๆ เพียงเพราะต้องการคงสภาพครอบครัวอันแสนอบอุ่นของเธอและลูกไว้ในความทรงจำเท่านั้นเอง
แต่มันหาได้ง่ายอย่างใจนึกไม่ เมื่อการที่วันดา ในคราบแม่มด สการ์เลทท์ วิทช์ ได้ทำทุกทางโดยการก้าวข้ามจักรวาลสู่โลกคู่ขนาน สิ่งที่แลกกลับมาคือการเข่นฆ่าล้มล้างจักรวาลในโลกคู่ขนาน เหล่าซูเปอร์ฮีโร่ต่างถูกสังเวยความโหดร้ายของแม่มดสการ์เลทท์
ถามว่าคุ้มหรือไม่ แน่นอนว่ามันไม่คุ้มเอาเสียเลย
จากซีรีส์สู่หนัง สิ่งที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ วันดา ใช้ความหมายของ ‘ความรัก’ แปรผันจนทำสิ่งที่ไม่คาดคิดออกมา ไม่ว่าจะเป็นความรักของหนุ่มสาว หรือความรักในสถานะแม่ แม้ความรักจะดูเป็นสิ่งที่งดงาม แต่ความรักที่เธอต้องการ กลับสร้างความเดือดร้อนและความปั่นป่วนให้กับผู้คนที่ไม่รู้อิโหน่อิเหน่ ทั้งชาวชุมชนที่ถูกครอบงำ ไปจนถึงเหล่าซูเปอร์ฮีโร่ในมิติคู่ขนาน ต่างถูกสังเวยให้กับสิ่งที่เรียกว่า ‘ความรัก’ อย่างไม่น่าให้อภัย
การสูญเสีย และการล่าแม่มด
วันดา แมกซิมอฟฟ์ ในฉบับคอมิกแตกต่างจากฉบับหนัง (ซึ่งอาจจะเรียกได้ว่าคนละจักรวาลก็เป็นได้) ในฉบับคอมิก ซึ่งเป็นจักรวาลของ X-Men เธอคือลูกสาวของแม็กนีโต ที่ต้องสูญเสียแม่ของเธอจากความผิดปกติของตนที่นำไปสู่การทำร้ายและทำลายครอบครัวเธอ จนความเกลียดชังก่อตัวทำให้เธอก้าวเข้าสู่ด้านมืด
วันดา จึงเป็นหนึ่งในตัวละครสีเทาที่รักษาสมดุลของความดีงามและความชั่วร้ายเอาไว้ในตัวคนเดียว เธอเป็นทั้งตัวละครน่าสงสารที่ความแปลกแยกของเธอถูกไล่ล่าและจับทดลองอย่างน่าเศร้าสลด สะท้อนได้ถึงภาพการล่าแม่มดที่ผิดขนบธรรมเนียมจารีตในอดีตกาล ข้ามผ่านสู่การเหยียดชาติชังผิวจนก่อเกิดสงครามและความขัดแย้งมาจวบจนปัจจุบัน ขณะเดียวกัน เธอเองก็ไม่ต่างกับแม่มดอันแสนชั่วร้ายที่ใช้พลังที่มีอยู่โต้กลับด้วยความรุนแรงเช่นเดียวกัน
แม้จะเป็นตัวละครที่โหดร้ายและเลือดเย็น และมักถูกสลับสับเปลี่ยนโยกย้ายทั้งในกลุ่มธรรมมะและฝ่ายอธรรมอยู่ตลอดเวลา หากแต่ตัวละครวันดา ไม่ว่าจะอยู่ฝั่งร้ายหรือดี มักจะมีจุดเชื่อมที่เหมือนกันเสมอ นั่นคือ ‘ชะตากรรมแห่งการสูญเสีย’ ที่เธอต้องเผชิญมาตั้งแต่ยังเล็ก ทั้งการสูญเสียแม่จากการไล่ล่าแม่มด / สูญเสียบ้านเมืองจากการรุกรานขององค์กรไฮดรา / สูญเสียตัวตนจากการถูกทดลองจนกลายร่างเป็นคนเหนือมนุษย์ / สูญเสียฝาแฝดผู้น้องจากการต่อสู้ในศึกอเวนเจอร์ส / สูญเสียคนรักจากการเผชิญหน้ากับศึกแม่มด ไปจนถึงการจำต้องปล่อยวางให้ลูกของเธอได้อยู่ในโลกคู่ขนานอีกจักรวาลหนึ่ง วันดา จึงเป็นหนึ่งในตัวละครในจักรวาลมาร์เวลที่น่าเห็นใจ
ถึงแม้วันดาจะเป็นตัวละครที่น่าสงสารและน่าเห็นใจ แต่การกระทำอันเลวร้ายภายใต้นิยามคำว่ารักของเธอ ก็ยังเป็นสิ่งที่เคลือบแคลงสงสัยว่าแท้จริงแล้ว เธอคือหญิงสาวผู้เปลี่ยวเหงาที่น่าเห็นใจ หรือเป็นนางมารร้ายที่โหยหาความรักจนจักรวาลต้องล่มจมกันแน่
ภาพ: YouTube/Marvel Entertainment