เดคิสึงิ - ปริศนาของมนุษย์ผู้สมบูรณ์แบบประจำโดราเอมอนแต่กลับไร้ตัวตน

เชื่อว่าคนไทยทุกคนน่าจะรู้จักโดราเอมอน ไม่น่าจะจำเป็นต้องอธิบายอะไรมากแล้วเกี่ยวกับเจ้าแมวสีฟ้าตัวนี้ แต่วันนี้ผู้เขียนอยากเล่าเรื่องเกี่ยวกับตัวประกอบสุดเทพอย่างเดคิสึงิ โดยเฉพาะหลายประเด็นที่ยังเป็นปริศนาดำมืดมาจนทุกวันนี้....   นามสกุล “เดคิสึงิ” เขียนด้วยตัวอักษรว่า 出木杉 ที่มีความหมายตามตัวอักษรว่า “ต้นสนที่เติบโตหรือแตกหน่อ” แต่ก็มีสัญลักษณ์แฝงการเล่นคำพ้องเสียงกับภาษาญี่ปุ่นอีกคำหนึ่งว่า “เดคิสึงิรุ” 出来過ぎる ที่แปลว่า “เก่งเกินไป มีความสามารถมากเกินไป” จนแม้แต่ทีมงานผู้ผลิตโดราเอมอนเองรวมทั้งคนทั่วไปก็มีแนวโน้มจะพิมพ์ตัวอักษร “คิ” 木 (ต้นไม้) ผิดเป็นตัวอักษร “คิ” 来 ของคำว่า “สามารถ” เพราะออกเสียงเหมือนกันเป๊ะเลยนั่นเอง ซึ่งตรงนี้เป็นการบอกทางอ้อมแล้วว่าตัวละครตัวนี้ “ไม่ได้มีภาพลักษณ์ที่ดี” ในความคิดของผู้แต่งโดราเอมอนทั้ง 2 ท่านแน่ ๆ ครับ   จากที่ผู้เขียนเคยทำวิจัยเกี่ยวกับเรื่องโดราเอมอนไว้เมื่อเดือนธันวาคม ปี 2017 ในวารสารวิชาการ Journal of English Studies ใน https://www.tci-thaijo.org/index.php/jsel/article/view/87948 มีข้อค้นพบอย่างหนึ่งคือ มีเพียงตัวละครเดคิสึงิคนเดียวที่เพื่อน ๆ เรียกด้วยนามสกุล ซึ่งสำหรับสังคมญี่ปุ่นแล้ว ถ้าไม่สนิทกันจะเรียกแต่นามสกุลก็จริง แต่พอสนิทกันแล้วจึงจะเรียกชื่อตัวเอง ในเรื่องนี้ตัวละครหลักจะเรียกชื่อตัวกันหมด โนบิตะ, ชิสึกะ, ซูเนโอะ เป็นชื่อต้น ส่วนไจแอนท์เป็นฉายา แต่ก็ได้ยินแม่ของไจแอนท์เรียกว่าทะเคชิอยู่บ่อย ๆ และทุกคนไม่มีใครเรียกกันและกันด้วยนามสกุลเลย นั่นหมายความว่าจริง ๆ แล้วทุกคนค่อนข้างสนิทกันพอสมควร แต่มีเพียงเดคิสึงิที่เพื่อนทุกคนเรียกด้วยนามสกุล ซึ่งแสดงระยะห่างทางสังคม (social distance) อย่างชัดเจน ปริศนาของเดคิสึงิเลยเริ่มตั้งแต่ชื่อกันเลยทีเดียว    ประการแรก เดคิสึงิมีชื่อต้นว่าอะไร? อันนี้เป็นปริศนาทั้งสำหรับตัวละครหลักในโดราเอมอน และเป็นปริศนาสำหรับผู้อ่าน รวมทั้งเป็นปริศนาที่ผู้แต่งทั้ง 2 เองก็ยังไม่รู้แน่ชัดเองเลยครับ ตัวละครในเรื่อง “อาจจะไม่รู้ชื่อต้นที่แท้จริง” ของเดคิสึงิด้วยซ้ำไป ในหนังสือการ์ตูนโดราเอมอนต้นฉบับที่มีรวมเล่มทั้งหมด 45 เล่ม เดคิสึงิมีชื่อต้นปรากฏครั้งแรกในเล่ม 22 ว่า “ทะโร่ (太郎)” ครับ ซึ่ง “ทะโร่” เป็นชื่อโหล ๆ ของคนญี่ปุ่น ตอนแรกผู้แต่งน่าจะไม่ได้คิดชื่อต้นของเดคิสึงิไว้เพราะตั้งใจจะให้ทุกคนเรียกแต่นามสกุลเดคิสึงิแน่ ๆ แต่ถึงเวลาจะต้องมีชื่อก็เลยเรียกชื่อทะโร่เป็นชื่อโหลไป    แต่พอในเล่ม 23 กลับเปลี่ยนชื่อต้นของเดคิสึงิเป็น 英才 (แปลว่า เก่งกล้าอัจฉริยะ) และไม่ยอมใส่เสียงอ่านไว้เลย (อักษร 英才 สามารถอ่านออกเสียงได้ว่า “เอไซ” หรือ “ฮิเดะโทะชิ” ก็ได้) ทำให้ผู้อ่านก็ต้องถกเถียงกันเองว่าจริง ๆ แล้วชื่อต้นของอีตาอัจฉริยะนี่คืออะไรกันแน่ แล้วพอฉบับพิมพ์ใหม่หลังจากนั้น ผู้แต่งทั้ง 2 ท่านก็กลับไปเปลี่ยนต้นฉบับตัวเองเฉยเลย แก้ชื่อ “ทะโร่” ในเล่ม 22 เป็น 英才 และคราวนี้เขียนเสียงอ่านไว้ด้วยว่า เดคิสึงิ ชื่อต้นคือ “เอไซ” ครับ ก็เหมือนจะลงตัวที่ชื่อ “เอไซ”   ทว่าภายหลังมีการพิมพ์หนังสือ “ไขความลับของโดราเอมอน (ド・ラ・カルト〜ドラえもん通の本〜)” มีการระบุชัดเจนว่าลูกชายของเดคิสึงิชื่อ “ฮิเดะโยะ” ทำให้แฟน ๆ ต้องกลับไปรื้อชื่อต้นของเดคิสึงิอีกว่า ถ้าลูกมันชื่อ “ฮิเดะโยะ” พ่อมันจะชื่อ “เอไซ” ได้ไงกัน มันต้อง “ฮิเดะโทะชิ” สิ ถึงจะเป็นพ่อลูกกัน ฮิเดะโทะชิ-ฮิเดะโยะ ทำให้ปัจจุบันเลยมีแนวโน้มจะให้เดคิสึงิมีชื่อต้นว่า “ฮิเดะโทะชิ” แม้ว่าบางฉบับก็ยังตีพิมพ์เป็น “เอไซ” อยู่ เนื่องจากอักษร 英才 สามารถอ่านออกเสียงได้ว่า “เอไซ” หรือ “ฮิเดะโทะชิ” ก็ได้ แต่ในเว็บแฟนคลับหลายเว็บรวมทั้งในวิกิพีเดียก็ให้ชื่อทางการว่าเป็น เดคิสึงิ ฮิเดะโทะชิ (出木杉英才) แล้ว เรื่องชื่อนี่เป็นสิ่งแรกที่ทำให้เห็นได้ชัดว่าจริง ๆ แล้วเดคิสึงิ “ไร้ตัวตน” มาก ๆ สำหรับผู้แต่งเรื่อง สำหรับผู้อ่าน และสำหรับตัวละครในเรื่องเองด้วย ไม่มีใครสนใจเลยว่าจริง ๆ แล้วเดคิสึงิชื่ออะไร ปริศนาต่อมา เดคิสึงิมีเพื่อนหรือไม่? ประเด็นนี้มีแฟน ๆ นักอ่านลองไปรวบรวมฉากที่เดคิสึงิปรากฏตัวมาทั้งหมด 100 ฉาก พบว่า มี 51 ฉากอยู่กับชิสึกะสองต่อสอง, อยู่กับพวกโนบิตะและโดราเอมอน 12 ฉาก, และเดคิสึงิอยู่คนเดียว 37 ฉาก หมายความว่าเดคิสึงิ “ไม่มีเพื่อนแม้แต่คนเดียว” นอกจากชิสึกะเท่านั้น!! เดคิสึงิผู้แสนจะเพอร์เฟกต์ หล่อ ฐานะค่อนข้างดี (กว่าโนบิตะ) เรียนเก่งทุกวิชา รอบรู้ทุกสรรพสิ่ง เก่งกีฬาทุกประเภท แสนจะสมบูรณ์แบบ แต่กลับไม่มีเพื่อนเลยแม้แต่คนเดียว พวกโนบิตะก็ยังไม่ได้นับเดคิสึงิเป็น “เพื่อน (friend)” เพราะเป็นแค่ “เพื่อนร่วมชั้น (classmate)” เท่านั้น จึงเรียกแต่นามสกุลเดคิสึงิ สาเหตุคืออะไร? ทำไม? เดคิสึงิมีด้านมืดอะไรหรืออย่างไร? ทำไมจึงไร้เพื่อนได้ขนาดนี้ หรือว่าเพื่อน ๆ คบเดคิสึงิไว้สอนการบ้านเท่านั้น เพราะจริง ๆ แล้วเดคิสึงิไร้ตัวตน และไม่มีใครอยากคบเป็นเพื่อนด้วยกันแน่? ที่สุดก็ยังไม่มีใครรู้   ปริศนายังไม่หมด พ่อและแม่ของเดคิสึงิเป็นใคร? ตัวละครในเรื่องทุกคนมีฉากคนในครอบครัวปรากฏให้เห็นเป็นระยะ แต่ของเดคิสึงินั้นลึกลับมาก ตลอดเรื่องโดราเอมอนทั้ง 45 เล่ม มีเพียงฉากเดียวที่ “พ่อ” ของเดคิสึงิปรากฏตัวคือในเล่ม 36 ที่โผล่มาซ่อมเครื่องเล่นวิดีโอเพียงฉากเดียวถ้วน ส่วน “แม่” ของเดคิสึงิเป็นตัวละครลับที่ไม่เคยปรากฏตัว โผล่มาเพียง “เสียง” แค่ฉากเดียวในเล่ม 41 (โคตรหลอนมาก โผล่มาแต่เสียง) สรุปว่าจริง ๆ แล้วตระกูลเดคิสึงิมันเป็นมนุษย์ต่างดาวหรือเป็นวิญญาณหรือเปล่านี่?   ปริศนาต่อมา ทำไมเดคิสึงิถึงได้รอบรู้มากขนาดนี้? อย่าลืมว่าโดราเอมอนเขียนตั้งแต่ปี 1969 ยังไม่มีอินเทอร์เน็ต ไม่มีคอมพิวเตอร์แพร่หลาย การนั่งอ่านหนังสืออย่างเดียวในห้องแต่รอบรู้ทุกสรรพสิ่งบนโลก มันไม่น่าจะเป็นความสามารถของเด็กประถมหัวดีแน่ ๆ เพราะรอบรู้ราวกับเป็น Google ไปแล้ว นอกจากนี้ยังมีตัวละครลึกลับอีกตัวคือเดคิสึงิมีเพื่อนทางจดหมาย (penfriend) เป็นชาวต่างชาติชื่อ Smith อีกด้วย และเจ้า Smith ก็ไม่เคยปรากฏตัวเลยแม้แต่ครั้งเดียว มีการเอ่ยถึงเจ้า Smith ในเล่ม 40 เท่านั้น ชีวิตเจ้าเดคิสึงิช่างเต็มไปด้วยปริศนาที่หาคำอธิบายไม่ได้จริง ๆ คือมีสติปัญญาระดับสูงที่อธิบายไม่ได้, มีพ่อที่โผล่มา 1 ครั้ง, แม่ที่โผล่มาแต่เสียง, เพื่อนชาวต่างชาติที่เป็นตัวละครลับ   เดคิสึงิเป็นตัวละครลึกลับมาก เต็มไปด้วยปริศนา ถ้าเป็นอนิเมะเรื่อง Another ใน Netflix ล่ะก็ เดคิสึงินี่ล่ะน่าจะเป็น “คนตาย” ที่ย้อนกลับมาในชั้นเรียนของโนบิตะแน่นอนเพราะไร้ตัวตน ไร้ที่มาที่ไป และคนในห้องจำอะไรเกี่ยวกับตัวเขาไม่ค่อยได้ แต่ถ้ามองในแง่ความฉลาดและลึกลับ ก็ยกตัวอย่างเรื่อง Death Note ได้เลย เดคิสึงิน่าจะฉลาดและโหดกว่า ยะงะมิ ไลท์ ด้วยซ้ำไป   การที่ Fujiko Fujio ผู้แต่งทั้ง 2 เขียนตัวละครเดคิสึงิได้ไม่เหมือนมนุษย์ขนาดนี้ น่าจะเพราะไม่ต้องการให้เดคิสึงิเป็น “มนุษย์” อยู่แล้วตั้งแต่ต้นก็ได้ เพราะต้องการให้เดคิสึงิทำหน้าที่เป็น “ตัวตนในอุดมคติ” ของโนบิตะ และของเด็ก ๆ ที่เป็นนักอ่านทุกคน เพื่อให้เห็นว่าตัวตนในอุดมคติคือควรเป็นแบบนั้น แต่ในขณะเดียวกัน ถ้าเป็นแบบเดคิสึงิที่เก่งทุกอย่างบนโลก รอบรู้ทุกสรรพสิ่ง ก็ถือว่า “เก่งเกินไป” นะ ไม่ได้แปลว่าดี คืออุดมคติที่ควรพยายามไปในแนวทางนั้น แต่ก็ไม่จำเป็นต้องเป็นแบบนั้นทุกประการก็ได้    ดังนั้น ตัวละครตัวนี้จึงมีความพิเศษที่ไม่ต้องสร้างคาแรกเตอร์ให้กลมเหมือนตัวละครตัวอื่น, ไม่ต้องมีความเป็นมนุษย์เหมือนตัวอื่น, ไม่ต้องมีรายละเอียดเหมือนตัวอื่น, แม้แต่ชื่อต้นของตัวละครก็ไม่จำเป็นต้องมี ถึงได้มีปัญหาว่าสรุปชื่ออะไรกันแน่, และในภาคพิเศษทุกตอน เดคิสึงิก็จะไม่เคยได้ไปผจญภัยกับตัวละครหลักเลยเพราะเดคิสึงิทำหน้าที่เป็น Google คือเป็นผู้รอบรู้ที่ให้คำชี้แนะในการไขปริศนาบางอย่างที่จะดำเนินเรื่องต่อไปเท่านั้น จากการตีความของผู้เขียน เดคิสึงิจึง “ไม่ใช่มนุษย์” ตั้งแต่ต้น เพราะสมบูรณ์แบบไปหมดทุกด้านจริง ๆ เป็นเพียงอุดมคติที่คอยผลักดันโนบิตะและผองเพื่อนให้เติบโตไปในทิศทางที่ดีงามเท่านั้น