‘มิโฮะ นากายามะ’ จดหมายฉบับรัก จดหมายลาฉบับสุดท้าย และการอาลัย

หากพูดถึงภาพยนตร์ที่เป็นสัญลักษณ์แห่ง Coming of Age หรือ วัยค้นหาตัวเอง ปรมาจารย์ของหนังประเภทนี้ชื่อแรก ๆ คือ ‘ชุนจิ อิวาอิ’ ผู้กำกับชาวญี่ปุ่น และผลงานที่เริ่มสร้างชื่อให้กับเขาก็คือ ‘Love Letter’ หรือชื่อไทย ‘ถามรักจากสายลม’ และ ‘ฮิโรโกะ วาตานาเบะ’ เด็กนักเรียนผู้หญิงในชุดนักเรียนเซเลอร์คนนั้นอาจจะเป็นรักแรกของใครหลาย ๆ คน ซึ่งบทบาทนั้นทำให้เรารู้จักกับ ‘มิโฮะ นากายามะ’

บรรยากาศอันหนาวเหน็บ ความทรงจำของอดีต และความรักที่สะเทือนใจ ทำให้หนังเรื่องนี้กวาดรายได้ไป 8.5 พันล้านเยน นับว่าเป็นปรากฎการณ์แห่งปี 1995 และกลายเป็นหนังรักในใจของใครหลาย ๆ คน ในยุคที่เทคโนโลยียังเป็นอนาล็อก การเขียนจดหมาย การค้นหาใครสักคนจากหนังสือรุ่น เมื่อจดหมายที่ส่งถึงคนรักที่เสียชีวิตไปแล้วอย่าง ‘อิตสึกิ ฟูจิอิ’ กลับมีคนตอบกลับมา

ในยุคที่ทุกอย่างยังหมุนช้ากว่านี้ ระยะทางการเดินทางของสารจากผู้ส่งถึงผู้รับนั้น ล้วนถูกเติมเต็มด้วยระยะทางของความคิดถึง ความสัมพันธ์ที่ดูเหมือนจะเป็นไปไม่ได้ในตอนต้น กลับถูกคลี่คลายได้อย่างแยบคาย อบอุ่นหัวใจ เพราะมันเป็นการบันทึกความทรงจำถึงคนที่เรารักร่วมกับอีกคน ในหนังยังมีฉากที่มิโฮะแสดงและถ่ายทอดอารมณ์ได้อย่างประทับใจ โดยเฉพาะฉากที่เธอต้องแสดงซีนอารมณ์ท่ามกลางหิมะอันหนาวเหน็บที่ถือว่าเป็นไคลแม็กซ์ ทำให้แม้จะเกือบ 30 ปีแล้ว Love Letter ยังคงถูกพูดถึงมาโดยตลอด
 

เด็กสาวที่สร้างความทรงจำให้เรานี้ เติบโตมาอย่างสดใส แต่ภายในกลับห่อหุ้มไว้ด้วยความเศร้า เธอถูกชักชวนให้เข้าวงการโดยแมวมองที่ไปเห็นเธอในย่านฮาราจูกุ ก่อนที่จะเดินเข้าสู่วงการในทศวรรษ 1980 ในช่วงยุคทองของไอดอลญี่ปุ่น โดยไอดอลนั้นมีลักษณะคล้าย ๆ กับศิลปินที่ได้ทดลองความสามารถทั้งการร้องเพลง การเต้น และการแสดง แต่ดูเหมือนการแสดงจะเป็นงานที่เธอทำได้อย่างโดดเด่น โดยเริ่มแสดงในผลงานของยักษ์ใหญ่อย่าง ‘โตเอะ’ ในเรื่อง ‘Be Bop High School’ ซึ่งเธอก็ได้ร้องเพลงประกอบด้วย ส่วนน้องสาวของเธอ ‘ชิโนบุ นากายามะ’ ก็เป็นทั้งอดีตนักร้องและนักแสดงเช่นกัน

ด้วยความน่ารักสดใส มิโฮะแทบจะเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์เมื่อคนในยุค 80s - 90s นึกถึงดาราหญิงสักคนที่จะสวมบทนักเรียนหญิง ชื่อของเธอมักเป็นลำดับต้น ๆ ที่ผู้คนจะนึกถึงและเธอก็ทำมันได้ดี การรับมือกับชื่อเสียงมาตั้งแต่วัยรุ่นนั้นไม่ใช่เรื่องที่ง่ายเลยสำหรับเด็กสาว เมื่อเพื่อนสนิทของเธออย่าง ‘ยาสุโกะ เอ็นโดะ’ ตัดสินใจจบชีวิตลงในวัยเพียง 17 ปี

ในครั้งนั้นมิโฮะแสดงออกถึงความโศกเศร้า เธอได้เขียนเพลงถึงเพื่อนของเธอชื่อ ‘Long Distance to heaven’ ออกมา ซึ่งเป็นการทดแทนซิงเกิลของยาสุโกะที่กำลังจะออกมาในเพลง ‘In the Distance’ แต่ต้องถูกยกเลิกจากเหตุการณ์เสียชีวิต นี่น่าจะเป็นสิ่งที่สะเทือนใจในวัย coming of age ของเธอ กับการสูญเสียคนรักไม่ต่างจากหนัง Love Letter

การเดินทางของเธอในวงการยังต่อเนื่องและประสบความสำเร็จ นอกจาก Love Letter ที่เป็นที่รู้จักชองแฟน ๆ ชาวไทยแล้ว ‘Marmalde Boy’ ฉบับภาพยนตร์ที่ทำจากการ์ตูนยอดนิยมของญี่ปุ่น มิโฮะในบท ‘จิยาโกะ’ แม่ของ ‘มัตสึมุระ ยู’ ตัวเอกที่เป็นหนุ่มหล่อที่ค่อนข้างจะเพอร์เฟ็กต์ เรียนดี กีฬาเด่น ก็เป็นอีกหนึ่งผลงานที่เคยผ่านสายตาคนไทย

แต่ในชีวิตจริง บทบาทของความเป็นแม่และความรักนั้น มิโฮะกลับมีรักที่ไม่สมหวัง เธอแต่งงานกับ ‘ฮิโตนาริ ทสึจิ’ ผู้มากความสามารถทั้งศาสตร์ของดนตรีและภาพยนตร์ และย้ายไปอยู่ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสด้วยกัน และมีลูกร่วมกัน 1 คน ก่อนที่จะจบชีวิตแต่งงานในปี 2014 โดยลูกชายของเธออาศัยร่วมกับคุณพ่อที่ฝรั่งเศสและตัวเธอนั้นกลับมาทำงานในวงการที่ประเทศญี่ปุ่น

ในปี 2020 เธอกลับมาร่วมงานอีกครั้งกับชุนจิ อิวาอิ ในภาพยนตร์ ‘Last Letter’ จดหมายรักฉบับสุดท้าย ที่เรียกว่าเป็นการนำนักแสดงที่เคยร่วมงานกับชุนจิกลับมาเจอกัน เนื้อหาของหนัง เล่าถึงเรื่องราวของ ‘คิชิเบโนะ ยูริ’ (‘ทาคาโกะ มัตสึ’ จาก ‘April Story’) แม่บ้านที่อาศัยอยู่กับสามีและลูกสองคน เธอกลับบ้านไปร่วมงานศพของพี่สาวที่ชื่อ ‘โทโนะ มิซากิ’ ซึ่งทำให้เธอได้พบกับ ‘อายูมิ ​โทโนะ’ (รับบทโดย ‘ฮิโระเอะ ซุสุ’) หลานสาวที่ไม่ได้เจอกันมานาน อายูมิยังคงไม่อาจทำใจยอมรับการตายของแม่ได้ เธอจึงไม่พร้อมที่จะเปิดอ่านจดหมายฉบับสุดท้ายที่แม่ทิ้งไว้ให้ต่างหน้า โดยเธอเล่นเป็น ‘ซากาเอะ’ หนึ่งในตัวละครที่มีความสำคัญกับเรื่อง

ใน Last Letter นั้น หนังให้มุมมองในแบบผู้ใหญ่ที่ผ่านชีวิตมาในระดับหนึ่ง การให้อภัยตัวเองในสิ่งที่เคยผ่านพ้นมา การรำลึกถึงวันคืนเก่า ๆ อันดีที่ก็รู้ว่าไม่สามารถกลับไปแก้ไขได้แต่สามารถทำความเข้าใจได้ มันคือการหลุดพ้นและก้าวผ่านของชีวิตหรือจะเรียกว่าเป็น Coming of age ของวัยผู้ใหญ่ก็ว่าได้ เราล้วนเคยเป็นวัยรุ่นและยังมีเรื่องติดค้างใจ แต่เราจะก้าวผ่านมันไปด้วยกัน คุณอาจจะเคยมีฟีลแบบ “จริง ๆ ตอนนั้นก็ดีนะ” อยู่บ้าง แต่ท้ายที่สุดเราก็อยู่กับปัจจุบัน

ใน Love Letter ทิ้งประโยคคลาสสิกให้เราจดจำว่า “お元気ですか ...私は元気です” (โอเกงกิ เดสกะ ...วาตาชิวะ เกงกิ เดส) หรือ เธอสบายดีไหม? ส่วนตัวฉันสบายดีนะ นี่คือคำถามที่ถามเธอไปกับสายลม และใน Last Letter จดหมายฉบับสุดท้ายของมิซากิในหนังบอกเราว่า “...บางคนไปถึงฝั่งฝัน บางคนอาจจะไม่สมหวัง เมื่อจบจากช่วงชีวิตในสถานศึกษาแห่งนี้ ทุกคนต่างก็ต้องมีเส้นทางชีวิตเป็นของตัวเอง” 

ไม่ว่าชีวิตของมิโฮะ นากายามะ จะจบลงอย่างไร แต่ความประทับใจของเธอกับแฟน ๆ นั้นยังคงดำเนินต่อไป และหวังว่าบทความนี้จะชวนทุกคนหยิบภาพยนตร์สองเรื่องนี้กลับมาดูอีกครั้งเพื่อเป็นการอาลัย

บางทีเราอาจจะถามออกไปว่าเธอสบายดีไหม แม้จะไม่มีเสียงตอบกลับมาอีกแล้วก็ตาม

 

เรื่อง: พิเชฐ ยิ่งเกียรติคุณ

อ้างอิง:

Japanese actor-singer Nakayama Miho dies at 54