‘ลอนนี จอห์นสัน’ ผู้คิดค้น ‘ปืนฉีดน้ำ’ คนแรกของโลก เขาเป็นนักประดิษฐ์ - วิศวกรด้านอวกาศของ NASA

• ‘ลอนนี จอห์นสัน’ (Lonnie Johnson) วิศวกรของ NASA ที่คิดค้นปืนฉีดน้ำเป็นรายแรก ๆ ของโลก (ทั่วโลกยกย่อยและยอมรับว่าปืนฉีดน้ำของเขามีอิทธิพล)
• ในวัยเด็กเขาได้ฉายาเป็น ‘ศาสตราจารย์’ เพราะนิสัยการชอบทดลอง คิดค้น และตั้งสมมุติฐานเพื่อหาคำตอบของเขา

อุปกรณ์เพิ่มความสุขในการเล่นน้ำช่วงเทศกาลสงกรานต์ หนึ่งในนั้นก็คือ ‘ปืนฉีดน้ำ’ ยิ่งปืนใหญ่ ๆ มีแรงดันเต็มสูบก็ยิ่งสนุก ซึ่งเราจะเห็นมีขายกันโดยทั่วไป ส่วนใหญ่จะเป็นสินค้า Made in China แต่จริง ๆ ถ้าย้อนไปถึงไอเดียที่คิดค้น และจุดเริ่มต้นของปืนฉีดน้ำเดินทางมาไกลกว่านั้น เพราะมาจาก ‘สหรัฐอเมริกา’

ความจริงข้อมูลเกี่ยวกับที่มาของปืนฉีดน้ำมีค่อนข้างหลากหลาย แต่ไม่ได้มีการระบุไว้อย่างชัดเจนจนมาสู่การเปลี่ยนแปลง หรือทำให้ปืนฉีดน้ำกลายเป็นที่นิยมอย่างชัดเจนขนาดนั้น ดังนั้น บทวิเคราะห์ส่วนใหญ่จึงสรุปที่มาของปืนฉีดน้ำว่ามาจากวิศวกรคนหนึ่งที่ทำงานในองค์การนาซา (NASA) ที่ชื่อว่า ‘ลอนนี จอห์นสัน’ (Lonnie Johnson)

 

เด็กขี้สงสัยและสนใจวิทยาศาสตร์

ลอนนี จอห์นสัน เกิดในปี 1949 ที่เมืองโมบีล รัฐแอละแบมา ประเทศสหรัฐอเมริกา เขาเกิดมาในครอบครัวที่มีฐานะปานกลาง และคุ้นเคยกับวิธีการทำงานของราชการตั้งแต่เด็ก เพราะว่าพ่อของจอห์นสันเป็นคนขับรถบรรทุกในฐานทัพของสหรัฐฯ ซึ่งตอนที่จอห์นสันยังเด็ก จะเห็นพ่อเขานั่งซ่อมแซมเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านอยู่บ่อย ๆ

ถือว่ามีส่วนอย่างมากที่ทำให้จอห์นสันเป็นเด็กขี้สงสัยตั้งแต่เด็ก เขาสนใจเรียนรู้วิทยาศาสตร์และชอบถามพ่อเรื่องเกี่ยวกับเทคโนโลยีเวลาที่พ่อซ่อมแซมสิ่งของ นั่นก็เป็นจุดกำเนิดของนิสัยอยากรู้อยากลองของจอห์นสัน จนเมื่อโตขึ้นอายุได้สิบกว่า  พ่อของเขาจึงเริ่มสอนให้ซ่อมแซม ลองศึกษาวิธีการซ่อมและระบบไฟฟ้า

จอห์นสันเคยบอกกับสถาบัน Smithsonian ว่าการสนับสนุนของพ่อแม่เป็นเรื่องที่ยิ่งใหญ่มาก เขาเล่าว่า “ตอนเด็ก ๆ มีวันหนึ่งที่ผมอยากลองทำ ‘จรวดเชื้อเพลิง’ บนเตาแก๊ส ซึ่งเกิดผิดพลาดและมีไฟลุกไหม้จนเกือบจะเผาบ้านได้ แต่แทนที่พ่อแม่จะดุด่า พวกเขากลับเอาจานให้ผมแล้วบอกว่าไปทำแบบนั้นข้างนอก”

เพื่อนวัยเด็กของจอห์นสันมักเรียกเขาว่า ‘ศาสตราจารย์’ เพราะเขามักจะรู้ข้อมูลลึก ๆ เกี่ยวกับเทคโนโลยีเครื่องกล และก็ชอบที่จะทดลองไปเรื่อย ๆ ความรู้สึกอยากรู้อยากทดลองของเขาไม่มีวันสิ้นสุด ซึ่งช่วงเวลาว่าง ๆ ที่บ้านจอห์นสันและเพื่อน ๆ ชอบสร้างเครื่องยนต์จากเศษชิ้นส่วนเพื่อทำการทดลอง ขณะเดียวกัน จอห์นสันก็ใช้เวลากลางคืนอ่านและเรียนรู้เกี่ยวกับวิทยาการหุ่นยนต์ด้วย

ความเก่งของจอห์นสันในด้านวิทยาศาสตร์ฉายแววมาตั้งแต่เด็ก จนถึงตอนโตเขาก็ไม่ทิ้งความชอบของตัวเอง ช่วงมัธยมจอห์นสันมักจะสร้างหุ่นยนต์และเคยส่งประกวดระดับตัวแทนโรงเรียนมาแล้ว โดยผลงานที่โดดเด่นของเขาชื่อว่า Linex หุ่นยนต์ความสูง 1 เมตร ที่มีกลไกหมุนช่วงรอยต่อของร่างกายได้ ตั้งแต่ หัวไหล่, ข้อมือ, แขนทั้ง 2 ข้าง และข้อศอก ทั้งยังเป็นหุ่นยนต์ที่เคลื่อนได้ด้วยล้อเล็ก ๆ ใต้เท้า ซึ่งผลงานถูกตาต้องใจเจ้าภาพ ก็คือ สมาคมเทคนิคด้านวิศวกรรมรุ่นเยาว์ (Junior Engineering Technical Society) ของมหาวิทยาลัยแอละแบมา จึงทำให้เขาได้รับรางวัลอันดับหนึ่งในตอนนั้น

ทั้งนี้ จอห์นสันต่อยอดความชอบและความสนใจด้วยการเข้าศึกษาต่อระดับปริญญาตรีที่มหาวิทยาลัยทัสเคกี (Tuskegee University) ด้านวิศวกรรมเครื่องกล และปริญญาโทด้านวิศวกรรมนิวเคลียร์

หลังจากที่จบการศึกษา จอห์นสันได้เข้าทำงานให้กับกองทัพสหรัฐฯ ซึ่งประจำการอยู่ในกองทัพอากาศเป็นข้าราชการอยู่หลายปี ในระหว่างนั้นเขาก็สร้างสิ่งประดิษฐ์ไปด้วย ซึ่งสิ่งแรกที่เขาสร้างขึ้นในช่วงวัยทำงานที่แรกก็คือ ‘เครื่องมือวัดระยะทางแบบดิจิทัล’ ซึ่งเขาได้จดสิทธิบัตรเป็นของตัวเองด้วย เขาเชื่อว่าสิ่งประดิษฐ์นี้จะช่วยให้ระยะการบินของเขามั่นคงและลดความเสี่ยงได้ดีขึ้น

ผลงานหลาย ๆ สิ่งที่ประดิษฐ์ขึ้นและมาจากไอเดียของจอห์นสัน จนมาถึงสิ่งประดิษฐ์อันทรงพลังชิ้นที่คนพูดถึงมากที่สุดผลงานหนึ่งของเขา นั่นก็คือ ‘ปืนฉีดน้ำ’ ซึ่งจุดประสงค์แรกของเขาเพียงต้องการหาสิ่งประดิษฐ์อะไรก็ได้ที่ช่วยระบายความร้อนได้

และเพื่อต้องการปั๊มความร้อนที่จะใช้น้ำเป็นของเหลวแทน ‘ฟรีออน’ (Freon) สารทำความเย็นเพื่อทำความเย็นให้กับอากาศ เพราะในช่วงนั้นสังคมเริ่มตั้งคำถามเกี่ยวกับการใช้ฟรีออนมากขึ้นว่าก่อให้เกิดสารที่อันตรายต่อคน จึงเป็นที่มาของไอเดียปืนฉีดน้ำนั่นเอง

 

เหตุเกิดจากความบังเอิญ

ก่อนมาเป็นผู้คิดค้นปืนฉีดน้ำ จอห์นสันได้เข้าทำงานให้กับ NASA หลังจากที่ออกจากราชการ โดยเขารับหน้าที่ใน NASA เป็นส่วนหนึ่งของภารกิจประวัติศาสตร์ของกาลิเลโอ ที่ได้ส่งยานไร้คนขับไปศึกษาดาวพฤหัสบดีและความลึกของอวกาศระหว่างเส้นทางสู่ดาวเคราะห์ดวงที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะ

ในวันหนึ่ง จอห์นสันได้ครุ่นคิดเกี่ยวกับระบบทำความเย็นแบบใหม่ที่ใช้น้ำแทนการใช้ฟรีออน เพราะเขามองว่ามันเป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม รวมทั้งคนด้วย ซึ่งเขาได้ลองต่อหัวฉีดน้ำเข้ากับอ่างล้างมือในห้องน้ำที่บ้าน เขาเคยให้สัมภาษณ์กับ Popular Mechanics โดยอธิบายว่า “ตอนนั้นมันเป็นความบังเอิญที่คิดไอเดียนี้ในห้องน้ำ เพราะผมสงสัยว่าถ้าหาหัวฉีดมาต่อกับก๊อกน้ำจะเกิดอะไรขึ้น ซึ่งตอนนั้นหัวฉีดก็หาซื้อยาก ต้องทำขึ้นมาเอง”

จอห์นสันใช้ท่อ PVC มาลองต่อกับหัวฉีดแล้วต่อเข้ากับก๊อกน้ำอีกทีหนึ่ง ผลปรากฏว่ามีน้ำพุ่งออกมาที่หัวฉีด ซึ่งแรงมาก เขาเลยนึกสนุกอยากลองเปลี่ยนจากท่อ PVC มาเป็นปืนพลาสติกแล้วใช้กลไกเดียวกัน เพื่อทำเป็นปืนฉีดน้ำให้ลูก ๆ และเพื่อนของพวกเขาได้เล่น ผลตอบรับคือดีมาก ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ต่างก็ชอบและสนุกสนานกันอย่างมาก

จากนั้นเขาจึงคิดที่จะผลิตของเล่นนี้เพื่อจำหน่าย แต่ด้วยราคาต้นทุนการผลิตสูงเกินไป เขาจึงต่อรองกับบริษัทของเล่นและร่วมมือกันผลิตสินค้าให้เขาเพื่อออกสู่ตลอด ซึ่งในปี 1989 ในงาน American International Toy Fair ในนครนิวยอร์ก จอห์นสันได้พบกับรองประธานบริษัท ลารามิ คอร์ปอเรชั่น (Larami Corporation) ซึ่งตอนนี้เป็นผู้ผลิตของเล่นรายใหญ่ในสหรัฐฯ Larami แสดงความสนใจของเล่นปืนฉีดน้ำ สุดท้ายทั้ง 2 จึงดีลกันที่จะเปลี่ยนมือผู้ผลิต โดย Larami ได้ซื้อไอเดียของเล่นมาจากจอห์นสัน

บริษัท Larami วางขายปืนฉีดน้ำในปี 1990 โดยใช้ชื่อว่า ‘Power Drencher’ ซึ่งมันกลายเป็นสินค้าทำเงินของ Larami ทันทีที่วางจำหน่าย โดยในปีแรกบริษัทสามารถขายปืนฉีดน้ำได้มากถึง 2 ล้านกระบอก ทั้งที่ยังไม่ได้ทำการตลาดหรือโปรโมตอะไรมากขนาดนั้น

จากนั้นในปี 1991 บริษัท Larami ได้เปลี่ยนชื่อปืนฉีดน้ำจาก Power Drencher เป็น ‘Super Soaker’ เพื่อให้คนเข้าใจมากขึ้น ซึ่งก็เป็นไปตามคาดเพราะบริษัทสร้างยอดขายในปีนั้นได้มากถึง 200 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ขณะเดียวกัน ราคาปืนฉีดน้ำสูงขึ้นเรื่อย ๆ ในระหว่างปี 1992 - 1995 เพราะความต้องการกระจายไปทั่วอเมริกา และบริษัทมีการส่งออกปืนฉีดน้ำด้วย หลังลุยตลาดอเมริกาและเห็นโอกาสเติบโตที่ดี

ในยุคนั้นปืนฉีดน้ำเคยติดเป็น 1 ใน 20 ของเล่นที่ขายดีที่สุดในโลกมาก่อน จนกระทั่งไอเทมปืนฉีดน้ำเริ่มขยายอิทธิพลมาสู่ภูมิภาคเอเชีย และจีนก็เห็นโอกาสเติบโตของสินค้าประเภทนี้ จึงเริ่มมีผู้ผลิตของเล่นของจีนรายหนึ่ง (ไม่ได้ระบุชื่อบริษัท) ผลิตปืนฉีดน้ำกลไกคล้ายกับ Super Soaker ของ Larami และได้ส่งออกมาขายในหลายประเทศเอเชีย ซึ่งมีประเพณีวันสงกรานต์หลายที่ ตั้งแต่ ไทย, ลาว, กัมพูชา, เมียนมา, อินโดนีเซีย, มาเลเซีย ฯลฯ

อย่างไรก็ตาม มีข้อมูลที่ระบุด้วยว่า ปืนฉีดน้ำชิ้นแรกของโลกไม่ได้มาจาก จอห์นสัน หรือ Larami เพราะก่อนหน้านี้มีนักประดิษฐ์หลายคนที่พยายามสร้างกลไกคล้าย ๆ กัน เพียงแต่ว่าปืนฉีดน้ำรุ่น Super Soaker เป็นต้นแบบปืนฉีดน้ำที่ประสบความสำเร็จ และได้รับความนิยม เพราะมีวิธีการเล่นที่ง่ายไม่ซับซ้อน ดังนั้น คนส่วนใหญ่จึงเชิดชูต้นแบบของ ลอนนี จอห์นสัน ให้เป็นเสมือน ‘บิดาของปืนฉีดน้ำโลก’ ผู้ริเริ่มของเล่นนี้คนแรก ๆ นั่นเอง

 

ภาพ : EricSunPhotography/georgiatrend

อ้างอิง :

Biography

Georgiatrend

Uspto

Archive

Invent [1]

Invent [2]