งานเปิดตัวสารคดี-หนังสือ ‘คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช’ ผู้ใช้ความกล้า ‘ยกมือ’ พลิกชีวิตเด็กไทย

14 มีนาคม 2568 ณ โรงภาพยนตร์ลิโด้ 1 คราคร่ำไปด้วยผู้คนที่มาร่วมงานเปิดตัวหนังสือ ‘คุณหญิง Coding: ถอดรหัสชีวิต’ และภาพยนตร์สารคดี ‘Hands Up ยกมือพลิกชีวิต’ ภายใต้คอนเซปต์งาน Inside the Book, Behind The Story : ถอดรหัสชีวิต คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช

บรรยากาศภายในงานเต็มไปด้วยความอบอุ่น ผู้คนต่างเดินทางมาแสดงความยินดีอย่างคับคั่ง พลอยทำให้บริเวณหน้าโรงภาพยนตร์ดูเล็กลงถนัดตา แต่ทั้งหมดนั้นไม่ได้ทำให้รอยยิ้มของแขกผู้มาเยือนเลือนหาย อีกจุดหนึ่งที่ทำให้งานเปิดตัวหนังสือครั้งนี้พิเศษขึ้นอีกเท่าตัว คงหนีไม่พ้นกิจกรรมเสวนา “Hands Up” to “คุณหญิง Coding” ที่คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช ร่วมพูดคุยกับแขกรับเชิญ 2 ท่าน คือ โตมร ศุขปรีชา ผู้อำนวยการสำนักยุทธศาสตร์และนวัตกรรมการเรียนรู้ OKMD และโอชวิน จิรโสตติกุล ซีอีโอและผู้ก่อตั้ง FutureSkill ดำเนินการเสวนาโดย พลวัชร ภู่พิพัฒน์ ผู้ประกาศช่อง TNN โดยประเด็นสนทนาในงานพูดถึงเรื่องความสำคัญของ Coding โดยเฉพาะ Unplugged Coding การคิดเชิงตรรกะที่นอกจากจะช่วยในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบแล้ว ยังมีส่วนสำคัญในการยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนในสังคม และเป็นทักษะสำคัญในการเรียนรู้ศตวรรษที่ 21 

Coding : วิธีการคิดที่ซ่อนอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคน

“ทุกคนไม่ต่างจากคอมพิวเตอร์ เราทุกคนมี CPU อยู่ในตัว รับ input ผ่านประสาทสัมผัส ประมวลผลในสมอง และสร้าง output ออกมา…

“แต่คอมพิวเตอร์ของเรามีข้อได้เปรียบ เพราะเราไม่ต้องลงทุนแม้แต่บาทเดียว ไม่ต้องเสียบปลั๊ก ไม่ต้องเรียนภาษาเฉพาะ และนี่แหละคือ Coding ที่ฝังอยู่ในตัวเราตั้งแต่เกิด ทำให้เราแก้ปัญหาเล็ก ๆ ไปจนถึงระดับชาติได้โดยไม่ต้องลงทุนแม้แต่บาทเดียว”

ทันทีที่เริ่มกิจกรรมเสวนา คำพูดของคุณหญิงกัลยาก็สะกดผู้ร่วมงานได้จนอยู่หมัด เธอเล่าด้วยน้ำเสียงทรงพลังและตรงไปตรงมาว่า สิ่งที่เธอทำมาตลอดชีวิตเป็นไปเพื่อยกระดับการศึกษาไทยทั้งสิ้น หนึ่งในสิ่งที่เธอสามารถผลักดันจนสำเร็จเป็นรูปธรรมคือ การนำ Coding บรรจุอยู่ในหลักสูตรการศึกษา จนกลายเป็นนโยบายเร่งด่วนลำดับที่ 7 เด็กไทยทุกคนจะต้องผ่านกระบวนการดึงพลังของ Coding ที่อยู่ในตัวออกมาใช้ให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด 

คุณหญิงกัลยาเชื่อมั่นเสมอว่ามนุษย์ทุกคนมีกระบวนการคิด วิเคราะห์ ในแบบฉบับของตัวเอง เพียงแค่ต้องผ่านการฝึกฝนและนำมาใช้ในชีวิตประจำวันให้มากขึ้น เพียงเท่านี้ทุกคนก็จะมีวิธีคิดที่เป็นขั้นเป็นตอน ช่วยลดปัญญาที่จะเกิดขึ้นในสังคมได้อีกมากโข            ด้านโอชวินเองก็เห็นด้วยกับวิธีคิดดังกล่าว พร้อมเสริมว่า "วิธีคิดแบบ Coding คือการมองเห็นภาพใหญ่ของปัญหา แล้วหาทางแก้ไข" เขาเล่าว่าได้ซึมซับวิธีคิดแบบวิทยาศาสตร์มาตั้งแต่สมัยเรียนมหาวิทยาลัย ทำให้มองปัญหาเป็นระบบ เห็นภาพรวม และเชื่อมโยงสิ่งต่าง ๆ ได้ และเพราะการเรียนที่เน้นตรรกะมาโดยตลอด ทำให้เขาเชื่ออย่างสุดใจว่าวิธีคิดของคุณหญิงกัลยาไม่ใช่เรื่องเพ้อฝัน                          

ส่วนโตมรเสริมว่าการคิดแบบมีระบบช่วยให้เราสามารถคัดกรอง input ที่มีคุณค่าจากสิ่งไม่จำเป็น ทำให้เกิด output ที่มีประโยชน์ เขายังเล่าถึงประสบการณ์สอนเด็กประถมให้เขียนโค้ดควบคุมหุ่นยนต์ สะท้อนว่าเด็กทุกคนล้วนมีเมล็ดพันธุ์ของการเขียนโค้ดดิ้งอยู่ในตัวอยู่แล้ว เพียงแค่ผู้ใหญ่อย่างเราต้องเป็นคนหาวิธีดึงสิ่งที่เด็ก ๆ ได้เรียนรู้นำออกมาใช้ให้เกิดประโยชน์ที่สุด

ในระหว่างนี้คุณหญิงกัลยาได้อธิบายให้เห็นภาพชัดขึ้นว่า เยาวชนไทยจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีทักษะใหม่เพื่ออยู่ในโลกดิจิทัล โดยต้องฝึกฝนทักษะ 6 ประการให้มีความเข้มข้นมากยิ่งขึ้น ได้แก่

1. ทักษะการอ่าน 
2. ทักษะการเขียน 
3. ทักษะในการคิดอย่างมีเหตุผล มีตรรกะ 
4. ทักษะการคิดสร้างสรรค์ ทักษะการคิดเชิงคำนวณ  
5. ทักษะการแก้ไขปัญหาเป็นขั้นเป็นตอน 
6. กล้าตัดสินใจ ลงมือทำ ทำผิดแล้วทำใหม่ได้

"ทักษะทั้งหมดเหล่านี้จะช่วยให้เด็กมีภูมิคุ้มกัน เพื่อก้าวเข้าสู่โลกที่เต็มไปด้วยความผันผวน ไม่แน่นอน สลับซับซ้อน และคลุมเครือ" 

ก่อนจะเสริมว่า "AI อาจจะเก่ง แต่มันไม่มีชีวิตจิตใจ ไม่มีความรับผิดชอบชั่วดี ไม่มีความเอื้อเฟื้อเกื้อกูล ไม่มีความเมตตากรุณา คุณเคยเห็นคอมพิวเตอร์ยิ้มไหมคะ" 

ราวกับคำถามที่คุณหญิงเอ่ยออกมานั้น ได้สะกิดให้เห็นความน่าปลื้มปีติของการเกิดเป็นมนุษย์ เพราะคงไม่มีจักรกลเครื่องใดในโลก จะเข้าใจมนุษย์ได้เท่ากับมนุษย์ด้วยกันเองอีกแล้ว

โรงเรียนแห่งแรกที่บ่มเพาะให้เด็กหญิงตัวน้อยกล้าฝัน

ย้อนกลับไปช่วงที่คุณหญิงกัลยา ยังเป็นเพียงเด็กหญิงตัวน้อย ตอนเด็ก ๆ เธอไม่ได้มีชีวิตที่สุขสบายมากนัก แม้จะเกิดและโตในครอบครัวกงสี พอมีกินมีใช้ แต่เธอไม่เคยอยู่เฉย ยังคงทำทุกอย่างเพื่อช่วยแบ่งเบาภาระของครอบครัวอยู่เสมอ หนึ่งในนั้นคือหาบเร่ขายน้ำฝนตามสถานีรถไฟสีคิ้ว

“เมื่อก่อนโรงเรียนที่คุณหญิงเรียนยังไม่มีตึก ไม่มีอาคาร ห้องเรียนก็ไม่ได้พัฒนามาเป็นแบบนี้ ต้องนั่งเรียนอยู่บนพื้น เข้าห้องน้ำทีก็ต้องเดินเข้าป่า” คุณหญิงกัลยาย้อนความทรงจำที่มีต่อโรงเรียนแห่งแรก สถานที่ซึ่งบ่มเพาะให้เธอกล้าคิด กล้าทำ และกล้าตั้งคำถามต่อทุกสิ่งรอบตัว จึงไม่แปลกที่เธอจะบอกกับที่บ้านว่าจะขอออกไปหาบเร่ขายน้ำฝน และนั่นทำให้เธอเจอกับโค้ดดิ้งที่ซ่อนอยู่ในตัวมาโดยตลอด เธอวางแผนทุกอย่าง คิดหมดทุกกระบวนการว่าหากขายน้ำฝนราคาเท่านี้ จะต้องขายเท่าไหร่จึงจะเพียงพอต่อความต้องการ

"สมัยก่อนคนเดินทางยังไม่มีน้ำขวด ยังไม่มีน้ำเขียวน้ำแดงอะไร เราก็เอาถังน้ำใส่น้ำแล้วก็เอากระป๋องนมตักขายกระป๋องละ 1 สตางค์"

นี่แหละคือ Coding ในชีวิตจริง ที่คุณหญิงพยายามจะบอกทุกคน การคิดวิเคราะห์ว่าตลาดต้องการอะไร เรามีอะไรที่จะตอบสนองได้ แล้ววางแผนแก้ปัญหาเป็นขั้นเป็นตอน โดยไม่ต้องลงทุนเลยสักบาทเดียว

ก่อนจะยกอีกหนึ่งตัวอย่างที่ขยับเข้าใกล้ชีวิตประจำวันของใครหลายคนมากขึ้น เช่น การตื่นเช้ามาทำอาหาร

"อย่างการตื่นเช้ามา เราจะทำอาหารเช้า เราต้องใช้ Coding แล้วค่ะ เรายังไม่ได้เสียบปลั๊กเลย ยังไม่ได้เสียเงินซื้อเครื่อง เราก็จะต้องคิดว่าในตู้เย็นเรามีของอะไรบ้าง จะทำอาหารให้สามีให้ลูกกินยังไง ถ้าเราไม่มี Coding เราก็จะทำผิดพลาด ทำไม่ทันเวลา"        

หลังจบกิจกรรมเสวนา ผู้ร่วมงานได้รับชมภาพยนตร์สารคดี “Hands Up ยกมือพลิกชีวิต” ที่สะท้อนถึงเรื่องราวของคุณหญิงกัลยา ผ่านชีวิต และมุมมองความคิด ทั้งในด้านของความกล้าหาญในการตั้งคำถาม และการเรียนรู้ตลอดชีวิต อย่างที่คุณหญิงกัลยาเคยให้สัมภาษณ์ไว้ว่า  

"ดิฉันอยากให้ทุกคนได้เห็นว่า ทุกความสำเร็จเริ่มต้นจากการกล้าถามและกล้าคิด ทุกการเปลี่ยนแปลงเริ่มต้นจากมือของเราเอง"

จากเด็กหญิงที่นั่งเรียนบนพื้นศาลาวัด ขายน้ำฝนกระป๋องละสตางค์ สู่คุณหญิงผู้ผลักดันแนวคิดที่จะเปลี่ยนแปลงการศึกษาไทย คุณหญิงกัลยาได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า เมื่อมนุษย์มีความกล้า เพียงเท่านี้ก็สามารถเปลี่ยนชีวิตของตนและคนในสังคมได้อีกมหาศาล 

 

รู้จักหนังสือ ‘คุณหญิง Coding’

ถอดรหัสชีวิต คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช

                                  

หนังสืออัตชีวประวัติที่เน้นนำเสนอแนวคิดเรื่อง  “โค้ดดิ้ง” แบบเข้าใจง่าย ผ่านตัวอย่างชีวิตจริงที่เป็นรูปธรรมชัดเจนของผู้คนที่ประสบความสำเร็จด้วยโค้ดดิ้ง จากคุณหญิงกัลยา โสภณพนิช ผู้นำเสนอแนวคิดเรื่อง “โค้ดดิ้ง” เป็นคนแรกในประเทศไทย        

เมื่อกระบวนการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล ถือเป็นหนึ่งในทักษะสำคัญของศตวรรษที่ 21 

โดยเฉพาะในวันที่สังคม และเทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การคิดเชิงตรรกะจะยิ่งเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะทำให้ผู้คนสามารถรับมือกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลันได้เป็นอย่างดี อีกทั้งยังเป็นการตกผลึกประสบการณ์ และความรู้จาก “คุณครูกัลยา” ด้วยความปรารถนาดีต่อสังคมไทยในวันพรุ่งนี้อย่างแท้จริง 

หนังสือ “คุณหญิง Coding” ถอดรหัสชีวิต คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช จัดจำหน่ายตามร้านหนังสือชั้นนำทั่วประเทศ และช่องทางออนไลน์ของสายส่งหนังสือ เคล็ดไทย

• Lazada : https://s.lazada.co.th/s.FqHJ9 
• Shopee : https://th.shp.ee/cn4ZXfL 
• TikTok Shop : https://vt.tiktok.com/ZSMvMQ7ta 
• Website สำนักพิมพ์เคล็ดไทย : https://kledthai.com/new-books/9786169475101.html 

รายได้จากการจำหน่ายหนังสือ "คุณหญิง Coding" จำนวน 100,000 บาท มอบให้แก่ 'โรงเรียนไทยวัฒนาประชารัฐ สพป.นครราชสีมา เขต 4' เพื่อสาธารณประโยชน์

ภาพยนตร์สารคดี ‘Hands up ยกมือพลิกชีวิต’

            
            
            
        บทบันทึกเรื่องราวที่สำคัญของคุณหญิงกัลยา โสภณพนิช ที่ไม่เคยเปิดเผยที่ไหนมาก่อน ตั้งแต่จุดเริ่มต้นจนถึงวันนี้  กับเรื่องราวความกล้า และความมุ่งมั่นของเด็กผู้หญิงคนหนึ่งที่เกิดและเติบโตใน อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา เคยเร่ขายน้ำฝนกระป๋องละ 1 สตางค์ ให้แก่ผู้โดยสารรถไฟที่ผ่านทางสถานีรถไฟสีคิ้ว 

ก่อนมีโอกาสเดินทางมาศึกษาต่อที่กรุงเทพฯ จนจบจากคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ก่อนจะได้รับทุนไปเรียนต่อจนสามารถจบปริญญาโท และปริญญาเอกสาขานิวเคลียร์ฟิสิกส์ จากมหาวิทยาลัยระดับโลกอย่าง อิมพีเรียล คอลเลจ ลอนดอน ประเทศอังกฤษ และกลับมาทำงานรับใช้ประเทศ

เด็กผู้หญิงคนนั้น ได้เป็นสะใภ้ของครอบครัวโสภณพนิช ซึ่งต่อมาได้อุทิศตน ทำงานสร้างคุณประโยชน์แก่สังคมและประเทศมากมาย จนได้รับพระราชทานตำแหน่งคุณหญิง เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และสิ่งแวดล้อม รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และอื่นๆ อีกมากมาย ทั้งหมดนี้ คือชีวิตพลิกผันที่ทะยานสู่ด้านบวก จากความกล้าหาญในการ “ยกมือ” ของเธอ ซึ่งเป็นดั่งสัญลักษณ์แทนความกล้าในการตั้งคำถาม มุ่งมั่นเรียนรู้อย่างไม่ย่อท้อ ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงชีวิตของเธอหลายครั้งหลายคราวด้วยกัน

เพื่อส่งต่อแรงบันดาลใจและปลุกพลังให้ทุกคน 'กล้า' ตั้งคำถามและลุกขึ้นเปลี่ยนแปลงสังคม 

ติดตามชมภาพยนตร์สารคดี Hands Up ยกมือพลิกชีวิต ได้ที่

Facebook Fanpage 'คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช' (https://www.facebook.com/KhunyingKalaya)

YouTube 'คุณหญิงCoding' (http://bit.ly/3DE3rt4) 

และ https://www.youtube.com/watch?v=TfiMcNPQdDA