สวัสดีวันจันทร์: “โง่หรือฉลาด ดูได้จากคำพูด”

“โง่หรือฉลาด ดูได้จากคำพูด”

ประโยคนี้ปรากฏในบทที่ 15 ของหนังสือ ‘100 ปรัชญา ดร.เทียม โชควัฒนา’ ซึ่งเป็นบันทึกความทรงจำที่ ดร.เทียม ได้บันทึกไว้ระหว่างปี 2514 – 2521 ถ่ายทอดประสบการณ์การทำงานและปฏิบัติตนในสังคม ที่มีทั้งถูกต้องและผิดพลาด เพื่อเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับบุตร ธิดา รวมทั้งคณะผู้บริหารและพนักงานบริษัทในเครือสหพัฒน์ทุกคน 

ในบทที่ว่าด้วย ‘คำพูด’ ที่เปรียบเสมือนประตูของจิตใจ ดร.เทียม ยังได้ยกตัวอย่างเรื่องราวระหว่างตนเองกับเพื่อนคนหนึ่ง ที่เกือบจะทะเลาะวิวาทกันด้วยเรื่องการทำมาค้าขาย แต่สุดท้ายเรื่องราวก็จบลงด้วยดีเพราะ ‘คำพูดที่นุ่มนวล’

ดร.เทียมเล่าว่า วันดีคืนดีมีเพื่อนคนหนึ่งมาถามว่า เขาเคยทำสิ่งใดที่หักหาญน้ำใจหรือทำให้ ดร.เทียม กระทบกระเทือนใจหรือไม่ เขาต้องการทราบเพื่อจะขอคำแนะนำ วันนั้น ดร.เทียม ตอบเพื่อนไปตามตรงว่า “เห็นจะไม่เคย” 

เพื่อนจึงได้ทีกล่าวว่า หากเขาไม่เคยทำ เหตุใด ดร.เทียม จึงสั่งสินค้าชนิดเดียวกันมาขายแข่งกับเขาเหมือนกลั่นแกล้ง 

เมื่อได้ยินดังนั้น ดร.เทียม จึงขอตรวจสอบดูว่าเป็นความจริงหรือไม่ และเมื่อพบว่าเป็นความจริง จึงขออภัยและยอมรับผิดกับเพื่อน เพราะไม่ได้มีเจตนา ส่วนสินค้าที่มีอยู่ก็จะขายให้แก่เพื่อน และจะไม่สั่งเข้ามาอีกเป็นอันขาด
 

ดร.เทียม กล่าวถึงท่าทีและเหตุการณ์ในครั้งนี้ว่า “นี่คือแบบอย่างที่แสดงให้เห็นว่าเพื่อนคนนี้เป็นคนลึกซึ้ง เข้าใจหาหนทางมาต่อว่าข้าพเจ้าอย่างนุ่มนวล หากเป็นบางคนซึ่งพูดจาขวานผ่าซาก ชี้หน้าชี้ตาโวยวาย อาจจะถึงขั้นทะเลาะวิวาทวางมวยกันก็ได้” 

อ่านถึงตรงนี้คงพอจะเห็นภาพแล้วว่า ‘คำพูด’ ที่ออกจากปากของเรานั้น สำคัญมากเพียงใด เพราะคำพูดสามารถเผยให้คนอื่นเห็นถึงระดับสติปัญญาและความเข้าใจในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างชัดเจน 

คำพูดที่ฉลาดมักดูได้จากการใช้ภาษาที่เหมาะสม การตั้งใจฟังและคิดก่อนพูด รวมถึงการเลือกใช้คำที่มีความหมายลึกซึ้ง ส่วนคำพูดที่สะท้อนความไม่ฉลาดของผู้พูด มักจะเป็นการ ‘เหมารวม’ เช่น “ทุกคนรู้ว่าคุณเป็นคนไม่ดี” ตลอดจนการวิจารณ์คนอื่นหรือการแสดงความคิดเห็นโดยไม่คิดให้รอบคอบ โดยเฉพาะในที่สาธารณะ 

เพื่อเป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีและแสดงถึงความเฉลียวฉลาดในตัวเอง เราจึงควรเลือกใช้คำพูดที่แสดงถึงการเคารพและให้เกียรติผู้อื่น เจือด้วยความคิดสร้างสรรค์ ที่เกิดจากการฟังและทำความเข้าใจผู้อื่น ซึ่งจะทำให้คำพูดของเรามีความหมายมากยิ่งขึ้น 
 

ท้ายที่สุดแล้ว คำพูดไม่เพียงสะท้อนสิ่งที่อยู่ในใจของเรา แต่ยังมีอิทธิพลต่อความสัมพันธ์และการสื่อสารกับคนรอบข้าง ดังนั้น การเลือกใช้คำพูดอย่างระมัดระวังและรอบคอบจึงเป็นทักษะที่สำคัญในชีวิตประจำวัน 

หากที่ผ่านมา คุณใช้คำพูดทำลายความสัมพันธ์กับคนรอบข้างไปมากแล้ว วันนี้ลองปรับตัวมาพูดดี ๆ หรือถ้ายังทำไม่ได้ ลองข่มใจแล้วหัด ‘เงียบ’ ดูก่อนก็ได้ค่ะ

 

สวัสดีวันจันทร์
พาฝัน ศรีเริงหล้า