‘โทนี บริตเทน’ ผู้แต่งเพลงธีมยูฟ่า แชมเปี้ยนส์ ลีก จากโจทย์ลดดีกรีอันธพาลลูกหนังยุค 80s

“They are the best (เขาคือที่สุด)
They are the best (คือสุดยอดนักเตะ)
These are the champion (คือแชมเปี้ยนของเรา)
The master (เทพบุตรลูกหนัง)
The best (ผู้เป็นที่สุด)
The great teams (จากทีมที่ยิ่งใหญ่)
The champions (นี่คือผู้ชนะ)”

นับจากปี ค.ศ. 1992 เป็นต้นมา พลันเมื่อท่วงทำนองเพลงนี้ดังกระหึ่มขึ้น เสียงแฟนบอลที่ร้องคลอตามทั้งสเตเดี้ยม ปลุกเร้านักเตะที่ยืนเรียงแถวกลางสนามให้ฮึกเหิม พร้อมห้ำหั่นกันบนสงครามผืนหญ้า ในอีกไม่กี่อึดใจ

1992 คือปีที่ยูฟ่า รีแบรนดิ้ง ยูโรเปี้ยนคัพ หรือฟุตบอลชิงแชมป์สโมสรยุโรป ที่เป็นการนำเอาทีมแชมป์ลีกจากแต่ละชาติในยุโรป มาชิงความเป็นเจ้าแห่งทวีป ที่จัดกันมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1955

เป็นการรีแบรนด์ที่ปรับภาพลักษณ์ของทัวร์นาเมนต์ใหม่ จากการประกบคู่ฟาดแข้ง แพ้ตกรอบ มาเป็นการแข่งมินิลีก แบ่งเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 ทีม แข่งขันพบกันหมดแบบเหย้า-เยือนในกลุ่ม จากนั้นไปไขว้ในรอบลึก คล้ายระบบฟุตบอลโลกรอบสุดท้าย และฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป

เปลี่ยนแบบลูกฟุตบอล เปลี่ยนโลโก้ เปลี่ยนชื่อจากยูโรเปี้ยนคัพ เป็นยูฟ่า แชมเปี้ยนส์ ลีก และที่สำคัญก็คือ มีการสร้างเพลงประจำการแข่งขันขึ้น

จากเพลงสรรเสริญ ‘พระเจ้าจอร์จ’ สู่การเทิดทูน ‘เทพบุตรลูกหนัง’

ตอนที่ยูฟ่าได้ทาบทาม ‘โทนี บริตเทน’ (Tony Britten) ให้แต่งเพลงประจำการแข่งขันฟุตบอลชิงแชมป์สโมสรยุโรป หรือยูโรเปี้ยนคัพ ที่กำลังจะรีแบรนด์เป็นยูฟ่า แชมเปี้ยนส์ ลีก เขากำลังทำงานเพลงให้กับ Gheorghe Zamfir ศิลปินชื่อดังชาวโรมาเนีย ขณะนั้นคือปี ค.ศ. 1991

ก่อนที่โทนี จะแต่ง UEFA Champions League Anthem เขาไม่เคยประพันธ์เพลงเกี่ยวกับฟุตบอลมาก่อน โทนี จึงย้อนกลับไปฟังงานในช่วงเวลาใกล้กันคือฟุตบอลโลก 1990 ของวง The Three Tenors ซึ่งเป็นโอเปร่าซูเปอร์กรุ๊ปหมายเลขหนึ่งของโลกในเวลานั้น อันประกอบไปด้วย Luciano Pavarotti, Spaniards Plácido Domingo และ José Carreras

แม้จะพอเห็นแนวทาง และได้แรงบันดาลใจจาก The Three Tenors มาเต็มเปี่ยม แต่ด้วยเวลาอันกระชั้นชิด ทำให้โทนี ต้องเร่งมือ เขาจึงไปหยิบเอา Zadok the Priest หรือเพลงชาติอังกฤษสมัยพระเจ้าจอร์จ ผลงานการประพันธ์ของ George Frideric Handel ศิลปินยุค Baroque มาดัดแปลง

ตามโจทย์ที่ยูฟ่าให้ไว้ คือการลดอุณหภูมิอารมณ์อันธพาลลูกหนังที่กำลังแสดงแสนยานุภาพในปลายยุค 80s จนถึงต้นทศวรรษ 1990 โทนี จึงร่ายมนต์ด้วยเพลงสวดสดุดีพระเจ้าจอร์จ ปรับเนื้อหาเปลี่ยนจากเพลงบูชามาเป็นมหากาพย์เทพบุตรลูกหนัง ทันเวลาเปิดตัวของศึกยูฟ่าแชมเปี้ยนลีกโฉมใหม่

UEFA Champions League Anthem มีท่วงทำนองที่แสนสง่า มีเมโลดี้ที่คึกคัก มีคำร้องที่งดงาม UEFA Champions League Anthem บรรเลงโดยวง London's Royal Philharmonic Orchestra และขับร้องประสานเสียง Opera โดยคณะ The Academy of St. Martin in the Fields ในปี ค.ศ. 1992

Tony Britten เด็กหนุ่มผู้มุ่งมั่นกับการเป็นนักประพันธ์เพลง

Tony Britten เกิดเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน ปี ค.ศ. 1924 ที่เมืองเบอร์มิงแฮม ประเทศอังกฤษ เป็นบุตรชายของคุณพ่อเอ็ดเวิร์ด และคุณแม่เลสลี บริตเตน 

เรียนชั้นประถมและมัธยมที่ Trinity School และระดับอุดมศึกษาที่ Royal College of Music หลังจบปริญญา เขาใช้เวลาช่วงแรกของอาชีพในฐานะผู้ช่วยของ Cameron Mackintosh ผู้กำกับละครเพลง Godspell, The Rocky Horror Show และ Oliver! 

เขาไต่เต้าขึ้นไปกำกับละครเพลงที่โรงละครแห่งชาติ โดยควบตำแหน่งผู้เรียบเรียงเสียงประสาน และผู้อำนวยเพลง จากนั้น Tony Britten ได้ก้าวเข้าสู่โลกภาพยนตร์และโทรทัศน์โดยทำงานร่วมกับ Clive Donner ในฐานะผู้ควบคุมการผลิต อาทิ RoboCop

 

จับคู่กับ Andrew Lloyd Webber สร้างผลงานบรรลือโลกนับไม่ถ้วน

เมื่อเริ่มมีชื่อเสียง และเป็นที่จับตาจากคนในวงการละครเวที โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การได้ร่วมกับงานเจ้าพ่อละครเพลง Andrew Lloyd Webber สร้างสรรค์ผลงานประดับโลกมากมาย ภายใต้ The Royal Philharmonic Orchestra ไม่ว่าจะเป็น ‘เหยื่ออธรรม’ หรือ Les Miserables, Cats, Miss Saigon

รวมถึง Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat, Aspects of Love, Hungarian Dance No.5 Around the World with Philips เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังเป็นนักแต่งเพลง และโปรดิวเซอร์เบื้องหลังผลงานของศิลปินระดับโลกนับไม่ถ้วน อาทิ Judy Collins, Anita Dobson, Gheorghe Zamfir, Petula Clark, Elkie Brooks, Giacomo Puccini, Nick Bicat

และเป็นวาทยากร ให้กับ Harry Secombe, Basil Poledouris, Frank Loesser เป็นต้น

ไม่เพียงแต่งเพลง UEFA Champions League Anthem เท่านั้น หากแต่ Tony Britten ยังเป็นผู้ประพันธ์เพลง UEFA Europa League Anthem สุดยิ่งใหญ่อีกด้วย

เสียดายที่ Tony Britten ได้เสียชีวิตไปก่อนที่จะรับหน้าที่แต่งเพลง UEFA Europa Conference League เพลงเป็นผลงานการประพันธ์ของ Michael Kadelbach ศิลปินชาวเยอรมัน

Tony Britten สมรสกับรูธ มีบุตรด้วยกันสองคน เขาเสียชีวิตเมื่อวันที่ 22 ธันวาคม ปี ค.ศ. 2019 สิริรวมอายุ 95 ปี

 

ความยิ่งใหญ่ของ UEFA Champions League Anthem

วัฒนธรรมยุโรปเป็นแหล่งบ่มเพาะภูมิปัญญาและความเจริญงอกงามของมนุษย์ที่หยั่งรากลึกนานนับพันปี อารยธรรมทางดนตรีชั้นนำเกิดขึ้นที่ยุโรปทั้งสิ้นไม่ว่าจะเป็นดนตรี Classic Waltz Opera ล้วนแล้วแต่มีบ่อกำเนิดจากยุโรป

การที่ยูฟ่าเลือกใช้ท่วงทำนอง Opera ในรูปแบบบทสวดสรรเสริญ โดยมอบหมายให้ Tony Britten ประพันธกรชั้นแนวหน้าของยุโรปเป็นผู้แต่งเพลง UEFA Champions League Anthem สะท้อนถึงความตั้งใจที่จะถ่ายทอดความยิ่งใหญ่แห่งรากอารยธรรมทางดนตรีของยุโรปให้ชาวโลกได้ประจักษ์

เราจึงได้พบกับท่วงทำนองที่พลิ้วไหว ทว่าดุดัน ไพเราะ ทว่าปลุกเร้า อ่อนหวาน ทว่าเข้มขลัง ของบทเพลงแห่งการเชิดชูตำนานนักเตะรุ่นแล้วรุ่นเล่า นับจากปี ค.ศ. 1992 ตราบจนถึงฤดูกาลนี้ 2022/2023 ที่กำลังจะปิดฉากลง

เป็น 30 ปี ที่บทเพลง UEFA Champions League Anthem ดังกระหึ่มในใจแฟนบอลทุกสนามที่เหล่าสโมสรแชมเปี้ยนผู้ยิ่งใหญ่จากชาติต่าง ๆ ได้โรมรันพันตูกันบนสังเวียนหญ้าอันแสนคลาสสิก

เพียงอินโทรขึ้นมา หากเปิดโทรทัศน์เอาไว้แล้วยังไม่ได้มาอยู่หน้าจอ ก็จะต้องรีบมายลโฉมหน้านักเตะที่ชื่นชอบที่กำลังจะลงแข่ง นี่คือเสน่ห์ที่แฟนฟุตบอลยุโรปคุ้นเคยดีในรอบ 30 ปีที่ผ่านมา

 

เรื่อง: จักรกฤษณ์ สิริริน

ภาพ: โทนี บริตเทน จาก UEFA/YouTube ประกอบกับแฟ้มภาพสนามแข่งในเกมชปล. จาก Getty Images