สิ่งที่ ‘สุสานคนเป็น’ สอนเรา เมื่อการรักใครสักคนกลายเป็นการตายจากตัวเอง

คำสัญญาที่พรากเราไปจากตัวเอง

“เราจะรักกันตลอดไป และเราจะเป็นครึ่งหนึ่งของกันและกัน” คำสัญญาที่ ‘คุณลั่นทม’ กับ ‘ชีพ’ ให้ไว้แก่กัน และสุดท้ายได้กลายเป็นโซ่ตรวนล่องหนที่ผูกรัดเธอไว้กับชะตากรรมอันโหดร้าย 

บทบาทของนุ่น วรนุช, ก้อย อรัชพร และแก๊ป ธนเวทย์  ไม่เพียงปลุกตัวละครให้มีชีวิต แต่ยังเผยให้เห็นความเลือดเย็นของคำมั่นสัญญาที่ไร้แก่นสาร

‘ตลอดไป’ หนึ่งในคำที่มนุษย์ทำไม่ได้มากที่สุด และ ‘การเป็นครึ่งหนึ่งของกันและกัน’ ที่อาจเป็นมายาคติอันตรายที่สุดของความรัก เพราะเมื่อใดที่เราเชื่อว่าต้องมีอีกคนมาเติมเต็ม หมายความว่าเรากำลังยอมสละความสมบูรณ์ในตัวเองไปแล้วครึ่งหนึ่ง เพราะคนที่เติมเต็มเราได้ดีที่สุดจะไม่มีวันเป็นใครอื่น นอกจาก ‘ตัวเราเอง’

ความแค้นที่ลึกกว่าความตาย

หากคุณลั่นทมปล่อยวาง ‘ความแค้น’ หนังเรื่องนี้คงจบลงใน 10 นาที แต่เมื่อการตายของคุณลั่นทมไม่ใช่แค่การหยุดหายใจจากโรคประหลาดเพียงอย่างเดียว ทว่าบวกรวมกับการถูกทรยศอย่างแสบสัน และถูก Gaslight ให้เชื่อว่าตัวเธอเองคือจุดเริ่มต้นของจุดจบความรัก เพียงเพราะเธอเอาแต่ทำงาน

ความเห็นแก่ตัวของชีพไม่ใช่แค่การนอกใจธรรมดา แต่คือการโยนความผิดให้คนที่รักเขาจนหมดหัวใจ โดยไม่เคยลองเปิดอกพูดคุย ไม่เคยหาทางแก้ไขปัญหาร่วมกัน มีเพียงการชักนำบุคคลที่สามเข้ามาในพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ของชีวิตคู่ แล้วทิ้งเธอไว้ในสุสานอันมืดมิดภายในหัวใจ

 

วินาทีที่วิญญาณแตกสลาย

ฉากที่คุณลั่นทมทรุดตัวลงกับพื้นหลังเห็นภาพบาดตาในโรงงาน คือจุดที่เธอ ‘ตาย’ ทั้งที่ยังหายใจ วิญญาณของเธอสลายในวินาทีนั้น ความหวัง ความไว้วางใจ และความรัก ทุกสิ่งถูกกระชากออกจากอกด้วยมีดแห่งการทรยศ

หากชีพเลือกที่จะ “เดินออกไปแต่ตัว” ตามที่คุณลั่นทมกล่าว เฉกเช่นที่เขาเดินเข้ามาในชีวิตเธอแต่ตัวตั้งแต่แรก เรื่องราวทั้งหมดอาจจบลงอย่างง่ายดาย ไม่ต้องมีการไล่ล่า การหลอกหลอน หรือการชำระแค้นที่รุมเร้าทั้งโลกของคนเป็นและคนตาย แต่เขากลับเลือกขับเคลื่อนชีวิตหลังจากนั้นด้วยความละโมบ อยากได้ในสิ่งที่ไม่ใช่ของตนเอง ฉีกทิ้งโอกาสที่จะได้ใช้ชีวิตอย่างสงบสุขกับหญิงคนใหม่ไปอย่างน่าเสียดาย

โอกาสที่พลาดไป ไม่อาจหวนคืน

ในแง่มุมของ ‘รสสุคนธ์’ คุณลั่นทมเคยหยิบยื่นโอกาสให้เธอถึงสองครั้ง ครั้งแรกในขณะที่คุณลั่นทมยังมีชีวิตในโลกของคนเป็น และอีกครั้งในขณะที่เธออยู่ในดินแดนหลังความตาย แต่น่าเศร้าที่รสสุคนธ์กลับละเลยโอกาสเหล่านั้น  

สุสานคนเป็น จึงไม่ใช่แค่หนังผีธรรมดา แต่ยังเป็นบทเรียนเรื่อง ‘โอกาส’ ที่บางครั้งชีวิตอาจให้เราเพียงแค่ไม่กี่ครั้ง และหากพลาดไป หัวใจของผู้ให้โอกาสอาจแห้งเหือดเกินกว่าจะมีให้ใครได้อีก

ตรรกะที่ง่อนแง่นของคำปลอบประโลม

หนังเรื่องนี้ยังชี้ให้เห็นการใช้คำคมโลกสวยเพื่อปกปิดรอยด่างในจิตใจ โดยเฉพาะประโยคของรสสุคนธ์ในทำนองว่า “สิ่งใดเกิดขึ้นแล้ว สิ่งนั้นดีเสมอ” ซึ่งแท้จริงแล้วไม่ใช่การยอมรับกับสิ่งที่เกิดขึ้น แต่เป็นการใช้วาทศิลป์เพื่อปลอบประโลมตนเอง เพราะความจริงอันเจ็บปวดก็คือ บางความผิดพลาดในชีวิตเมื่อเกิดขึ้นแล้ว ผลลัพธ์มันก็แค่ ‘ผิด’ โดยสมบูรณ์ ไม่มีคำสวยหรูใดเยียวยาบาดแผลเหล่านั้นได้
 

ความหึงหวงที่แม้ความตายก็ดับไม่ได้

ในมิติของ ‘ความหึงหวง’ หนังเล่นกับความรู้สึกร่วมของผู้ชมได้อย่างแสบคัน ยกตัวอย่าง “ไปวาดรูปเมียเก่าพี่สิ!” สะท้อนอย่างชัดเจนว่าแม้แต่ความตายก็ไม่อาจดับไฟหึงหวงที่ลุกโชนในหัวใจของคนบางคนได้ ความรักและความหึงอาจเป็นอารมณ์เดียวที่ทะลุทะลวงเส้นแบ่งระหว่างโลกได้ 

คุณค่าของผู้หญิง

ท้ายที่สุด หนังเรื่องนี้เจาะลึกถึง ‘คุณค่า’ ที่แตกต่างของผู้หญิงสองคน ‘คุณลั่นทม’ เป็นตัวแทนของผู้หญิงที่ประสบความสำเร็จในการทำงาน ทุ่มเท มีศักดิ์ศรี ไม่ยอมให้ใครมากำหนดชะตาชีวิต ส่วน ‘รสสุคนธ์’ เป็นตัวแทนของหญิงสาวที่เติบโตมาจากความยากไร้ แม้จะไม่ชัดว่าเธอเข้าหาชีพเพื่อ ‘เงิน’ แต่เมื่อเห็นลู่ทางว่าจะได้บ้านของคุณลั่นทม เธอก็อดตาวาวด้วยความลิงโลดไม่ได้

บทสรุปของประเด็นนี้อยู่ที่คำพูดของคุณลั่นทมในตอนท้ายเรื่องที่บอกกับรสสุคนธ์ว่า เธอไม่ควรให้ชายที่เธอไม่มีสิทธิ์ครอบครอง เป็นคนกำหนดคุณค่าของเธอ 

สิ่งที่น่าสะเทือนใจคือความรักที่ผิดที่ผิดทางได้เปลี่ยนหญิงสาวสองคนให้กลายเป็นเหยื่อของตัณหาและความว่างเปล่า เพราะความรักใดก็ตามที่ทำให้คนกลายเป็นผี หรือทำให้คนที่ยังมีชีวิตอยู่รู้สึกเหมือนตายไปแล้ว นั่นไม่ใช่ความรัก นั่นคือ สุสานของคนเป็น ต่างหาก
 

เรื่อง: พาฝัน ศรีเริงหล้า

ภาพ: ภาพยนตร์ สุสานคนเป็น