ก่อนเป็น ‘Lawson’ ร้านสะดวกซื้อรายใหญ่ของญี่ปุ่น เคยเป็น ‘ร้านขายนม’ ในสหรัฐฯ ที่เฟื่องฟูมาก่อน

• ‘Lawson’  ร้านสะดวกซื้อรายใหญ่ของญี่ปุ่นที่ก่อตั้งโดยคนอเมริกัน ชื่อว่า  ‘เจ. เจ. ลอว์สัน’ (J. J. Lawson)
• ก่อนจะเป็นร้านสะดวกซื้อชื่อดัง เคยเป็นร้านขายนมจากโรงงานผู้ก่อตั้งมาก่อน

 

‘Lawson’ (ลอว์สัน) อาจจะติดภาพลักษณ์เป็นร้านสะดวกซื้อของญี่ปุ่น แต่จริงแล้วเรื่องราวก่อนมาเป็น Lawson อย่างทุกวันนี้ จุดเริ่มต้นเกิดขึ้นในรัฐโอไฮโอของสหรัฐอเมริกา และผู้ริเริ่มแนวคิดก็เป็นคนอเมริกันด้วย

มีบทวิเคราะห์ของเว็บไซต์ SME Japan ได้เล่าเรื่องราวของ Lawson ว่าทั้งแนวคิดและวิธีการเปิดร้านของผู้ก่อตั้ง Lawson เรียกว่าเป็นยุคแรก ๆ ของ ‘ร้านสะดวกซื้อ’ ที่เราเรียกในปัจจุบันก็ว่าได้ เพราะมีสินค้ามากกว่าหนึ่งอย่าง และจุดประสงค์หลักก็เพื่อให้ลูกค้าสะดวกสบายในการเข้ามาซื้อสินค้า

Lawson ในยุคขายนม

ในยุคแรก ๆ ที่ Lawson ใช้โลโก้ ‘รูปขวดนม’ เพราะว่าจุดประสงค์แรกที่เปิดร้านก็คือ ‘ขายนมคุณภาพดี’ ซึ่ง Lawson ก่อตั้งขึ้นโดย ‘เจ. เจ. ลอว์สัน’ (J. J. Lawson) เจ้าของโรงงานนม Broad Boulevard ในรัฐโอไฮโอ เขาตัดสินใจเปิดร้านในปี 1939 เพราะต้องการขายนมที่ผลิตโดยโรงงานของเขาเอง

ร้านขายนมของลอว์สัน ค่อนข้างมีชื่อเสียงในรัฐโอไฮโอ คนส่วนใหญ่จะเรียกเขาว่า ‘Mr. Lawson’s milk store’ เพราะร้าน Lawson เป็นเพียงร้านเดียวในยุคนั้นที่มีผลิตภัณฑ์นมขายและมีปริมาณมาก เป็นร้านนมเครือข่ายในบริษัท Lawson Milk Co.

สิ่งที่ลอว์สันคิดและทำให้ตัดสินใจเปิดร้านนม Lawson ขึ้นเพราะว่า “เขาคิดว่าแทนที่เราจะส่งนมถึงบ้านลูกค้า ทำไมไม่เปิดร้านและปล่อยให้คนเข้ามาหาเราแทน”

ลอว์สันเริ่มจากการขายนมเพียงอย่างเดียวก่อน หลังจากนั้นเขาก็เพิ่มสินค้าหลักที่เกี่ยวข้องเข้ามาเรื่อย ๆ เช่น ไข่, เนื้อสำเร็จรูป และน้ำส้ม (ซึ่งเป็นอาหารเช้าของคนอเมริกันสมัยนั้น)

หลังจากที่ชื่อเสียงของร้าน Lawson เริ่มติดตลาดมากขึ้นในฐานะที่เป็นร้านสะดวกซื้อที่มีนอกจากนม ทำให้ในปี 1959 Lawson ถูกซื้อโดย Consolidated Foods Inc. (ก่อนเปลี่ยนชื่อบริษัทเป็น Sara Lee ในปี 1985) บริษัทอาหารยักษ์ใหญ่ของอเมริกา ทำให้ร้าน Lawson มีสาขานอกเหนือจากในรัฐโอไฮโอ

ในปี 1985 Lawson ถูกซื้อโดย Dairy Mart เชนร้านสะดวกซื้อชื่อดังในรัฐคอนเนตทิคัต ซึ่ง Lawson ในยุคนี้อยู่ภายใต้การดูแลของ Dairy Mart นานถึง 17 ปี ก่อนบริษัทจะประสบปัญหาทางการเงินและมีเรื่องฟ้องร้องกับคู่กรณีอย่าง American Family Association

Lawson ในญี่ปุ่น

ถึงแม้ว่า Lawson จะมีจุดกำเนิดมาจากสหรัฐฯ แต่ทุกวันนี้เรียกได้ว่าเป็นร้านสะดวกซื้อรายใหญ่ของญี่ปุ่นไปแล้ว ซึ่งครองตำแหน่งอยู่ในอันดับ 2 - 3 มาตลอด

ทั้งนี้ Lawson ได้เริ่มเข้าไปทำตลาดและเปิดร้านสาขาแรกในญี่ปุ่นในปี 1975 ที่เมืองโทโยนากะ จังหวัดโอซาก้า ซึ่งเป็นการทำสัญญาแฟรนไชส์กับบริษัท Daiei, Inc. เจ้าของเชนซูเปอร์มาร์เก็ตชื่อดังในญี่ปุ่น (บริษัทในเครือของมิตซูบิชิ) โดยเป็นการเจรจาทางธุรกิจกับ Consolidated Foods Inc. ซึ่งทั้งสองเห็นตรงกันที่จะจัดตั้งบริษัทใหม่ร่วมกัน ก็คือ บริษัท Daiei Lawson Co., Ltd. บริษัทลูกในเครือของ Daiei, Inc. (ก่อนจะเปลี่ยนชื่ออีกครั้งเป็น Lawson Japan Inc.)

ความน่าสนใจของ Lawson ในญี่ปุ่นก็คือ ช่วงแรก ๆ ที่ดึงความสนใจคนญี่ปุ่นด้วยการขายสินค้าและผลิตภัณฑ์นมหลายตัวของอเมริกัน ซึ่งอาหารที่ขายส่วนใหญ่ในร้านก็เป็นอาหารและขนมอเมริกัน แต่ต่อมา Lawson ได้ปรับประเภทสินค้าเป็นของญี่ปุ่นทั้งหมดอย่างในปัจจุบัน

ขณะที่ Lawson Japan Inc. เป็นบริษัทที่ขยายสาขาในต่างประเทศอื่น ๆ ด้วยเช่นกัน เช่น ประเทศจีน, อินโดนีเซีย, ฮาวาย และร่วมมือดำเนินกิจการในไทยผ่านร้าน ‘108 SHOP’ ของบริษัทสหพัฒนพิบูลในช่วงแรก ๆ ก่อนที่จะควบรวมกิจการด้วยกันและเปลี่ยนชื่อมาเป็น ‘Lawson 108’ ในปัจจุบัน

ความน่าสนใจของ Lawson อีกอย่างก็คือ การรุกตลาดจีนซึ่งถือเป็นอีกตลาดที่มีการแข่งขันสูง ด้วยปัจจัยของจำนวนประชากรและการใช้จ่ายของคนจีน โดย 27 ปีที่ผ่านมาตั้งแต่ที่ Lawson เข้าไปเปิดสาขาแรกในจีนจนถึงตอนนี้ Lawson กลายเป็นร้านสะดวกซื้อของญี่ปุ่นที่มีสาขาในจีนมากที่สุด หากเทียบกับร้านสะดวกซื้อของต่างประเทศทั้งหมด

หากเทียบกับไทยเราเห็นชัดเจนอยู่แล้วว่าร้านสะดวกซื้อที่มีสาขามากที่สุดก็คือ 7-Eleven แต่สำหรับตลาดจีน Lawson เป็นร้านสะดวกซื้ออันดับ 5 รองจากร้านสะดวกซื้อสัญชาติจีนทั้งหมด (อันดับหนึ่ง Easy Joy รองลงมาคือ Meiyijia, uSmile และ Tianfu)

เรื่องราวมากมายของ Lawson ตั้งแต่ยุคที่เป็นร้านขายนม เพิ่มสินค้ามาเป็นร้านสะดวกซื้อที่มีตั้งแต่ไข่ เนื้อสัตว์ไปจนถึงน้ำส้ม ในวันนี้กลายเป็นร้านสะดวกซื้อรายใหญ่ของโลกที่ถือกรรมสิทธิ์โดยบริษัทญี่ปุ่นอย่างสมบูรณ์ ทั้งไอเดียการทำธุรกิจของผู้ก่อตั้ง จนถึงผู้ที่มารับช่วงต่อในแต่ละยุคนั้น พูดได้ว่าล้วนมีส่วนสร้างการเติบโตให้กับ Lawson ทั้งสิ้น

 

ภาพ : Getty Images/ Lawson.jp

อ้างอิง :

Lawson.jp

Ideastream

Case.edu

SMEjapan

Allabout-japan

Mgronline