17 ธ.ค. 2567 | 15:32 น.
KEY
POINTS
‘ปีใหม่’ ใคร ๆ ก็พูดถึงบรรยากาศแสนสุข ภาพครอบครัวนั่งล้อมวงกินข้าว เสียงหัวเราะอบอวลรอบโต๊ะ แต่เอาจริง ๆ นี่มัน ‘บรรยากาศสงครามประสาทชัด ๆ’ โดยเฉพาะถ้าคุณเป็นหนึ่งในคนที่ญาติ ๆ รุมถามคำถามทำร้ายจิตใจระดับทำลายล้างสูงทะลุเพดาน ประเภทว่า
“เมื่อไหร่จะเรียน?”
“เมื่อไหร่จะมีแฟน?”
“ทำไมดูโทรมจัง ไม่รักษาสุขภาพเลยเหรอ?”
“ลูกบ้านนู้นเขาได้ทุนไปเรียนเมืองนอกแล้ว แกทำอะไรอยู่?”
คำถามเหล่านี้ไม่ได้มาเล่น ๆ แต่เหมือนเข็มแทงใจเบา ๆ ก่อนจะตามมาด้วย “หลานบ้านนั้นเก่งออก” และประโยคตบหลังแล้วลูบหัวว่า “ก็พูดไปงั้นแหละ หวังดีนะ” แต่ช่างเป็นความหวังดีที่ทำให้หลายคนไม่อยากออกจากห้องนอน หรือเก็บกระเป๋ากลับบ้านอีกเลย
คุณไม่ได้โดดเดี่ยวในเรื่องนี้ เพราะหลายคนก็รู้สึกแบบเดียวกัน แต่ปีใหม่นี้ เราจะไม่ยอมให้ใครมาทำลายความสุข ไปกับคำถาม “เมื่อไหร่จะ...” อีกต่อไป!
การเปรียบเทียบ – ดาบสองคมของ ‘ความหวังดี’
เชื่อไหมว่าเวลาเราถูกเปรียบเทียบ ญาติ ๆ อาจไม่ได้คิดว่าพวกเขากำลังทำร้ายเรา พวกเขาอาจคิดว่านี่คือ ‘การกระตุ้น’ หรือ ‘การแนะนำ’ แต่ในความเป็นจริง นี่คือ ‘การลดทอนคุณค่าในตัวเราโดยไม่รู้ตัว’
พอลองนั่งคิดดูแล้ว ถ้าการเปรียบเทียบทำให้เรารู้สึกแย่ มันก็ไม่ใช่เรื่องเล็ก ๆ เพราะมันไม่ใช่แค่คำพูด แต่เป็นการบอกเป็นนัยว่า “สิ่งที่เราเป็นมันยังไม่พอ” และนั่นแหละที่ทำให้เรารู้สึก… “แล้วฉันควรทำยังไงต่อ?”
ระบบค่านิยมเก่า ๆ ที่ยังฝังอยู่ในสังคม
สังคมเอเชีย โดยเฉพาะในครอบครัวไทย มักมีความเชื่อว่า ‘ชีวิตที่ดี’ คือสูตรสำเร็จ ดังนี้
เรียนดี มีเกรดสวย ๆ
ทำงานมั่นคง เงินเดือนสูง
แต่งงาน มีลูก มีครอบครัวสุขสันต์
และถ้าคุณ ‘หลุด’ ไปจากเส้นทางนี้ คุณก็จะกลายเป็นลูกหลานที่ต้องโดนซักไซ้ สอบสวน และเปรียบเทียบเป็นเรื่องธรรมดา
ก่อนที่เราจะหาทางรับมือสิ่งที่ญาติ ๆ จะขว้างมาใส่ในช่วงปีใหม่ ลองมานั่งเข้าใจความรู้สึกของตัวเองกันก่อนว่าทำไมมันถึง ‘เจ็บ’ ได้ขนาดนี้
เพราะคุณแคร์พวกเขา
ไม่ว่าจะยังไง ‘ครอบครัว’ ก็เป็นคนที่เรารักและให้ความสำคัญมากที่สุด ดังนั้นคำพูดที่ออกมาจากพวกเขา ต่อให้เป็นคำพูดเล่น ๆ แต่มันก็ทำให้เรารู้สึกเหมือนโดนแทงตรงใจ
เพราะมันแตะปมที่เรากังวลอยู่แล้ว
บางคำถามเหมือนเป็นการจี้จุดที่เราก็ไม่มั่นใจอยู่แล้ว เช่น “ทำไมยังไม่มีงานประจำ” หรือ “เมื่อไหร่จะแต่งงาน” เพราะบางทีตัวเราเองก็ยังหาคำตอบให้ชีวิตตัวเองไม่ได้
เพราะมันทำให้เราตั้งคำถามกับคุณค่าของตัวเอง
การโดนเปรียบเทียบทำให้เราหันกลับมามองตัวเอง แล้วถามว่า “หรือเรายังไม่ดีพอจริง ๆ?”
เอาล่ะ! มาถึงเทคนิคการเอาตัวรอดช่วงสั้น ๆ แบบเนียน ๆ เมื่อญาติเข้ามา ‘จู่โจม’ คุณ
ยิ้มไว้ก่อน แล้วเบี่ยงประเด็น
ญาติ: “ทำไมยังไม่มีแฟน?”
คุณ: “ยังไม่เจอคนที่ใช่เลยครับ แล้วป้าล่ะ ช่วงนี้ดูซีรีส์เรื่องอะไรอยู่?”
การโยนคำถามกลับเป็นการเบี่ยงประเด็นแบบเนียน ๆ และป้องกันไม่ให้บทสนทนาลากยาวไปในจุดที่ทำร้ายใจ
ตั้งขอบเขตให้ชัดเจน (Setting Boundaries)
ถ้าคำถามมันล้ำเส้นมากเกินไป คุณสามารถบอกได้อย่างสุภาพว่า “ผมไม่ค่อยสบายใจเวลาคุยเรื่องนี้เท่าไหร่ครับ ขอเปลี่ยนเรื่องได้ไหม?” การตั้งขอบเขตไม่ใช่เรื่องเสียมารยาท แต่เป็นการปกป้องตัวเองจากบทสนทนาที่คุณไม่สบายใจ
ใช้เทคนิค “ปุ๊บปั๊บแยกย้าย”
ถ้าเริ่มรู้สึกว่าความเครียดกำลังพุ่งสูง พาตัวเองออกมาจากสถานการณ์นั้นอย่างแนบเนียน เช่น บอกว่าขอตัวไปช่วยงานในครัว หรือเดินออกไปหาที่เงียบ ๆ สูดอากาศสักแป๊บ
ช่วงเทศกาลผ่านไป ความรู้สึกแย่ ๆ อาจยังหลงเหลืออยู่ แต่ไม่เป็นไรนะ ต่อจากนี้คือขั้นตอนดูแลใจตัวเอง
ฝึกการให้ค่ากับตัวเอง (Self-Worth)
จำไว้นะ คุณไม่ได้ต้องดีไปกว่าคนอื่น แต่คุณแค่ต้องเป็นตัวเองในแบบที่ดีที่สุด
เขียนลิสต์สิ่งที่คุณภูมิใจในตัวเอง แม้จะเป็นเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ตาม
ย้ำกับตัวเองว่า “เราไม่ได้มีชีวิตเพื่อให้ใครพอใจ”
ปีใหม่ – เป็นช่วงเวลาแห่งความสุข ไม่ใช่บททดสอบชีวิตของใคร
สุดท้ายนี้ การเจอญาติในช่วงปีใหม่ไม่ควรเป็นเรื่องที่ทำให้คุณเครียด เพราะเทศกาลปีใหม่ควรเป็นเวลาที่เราจะได้พักหายใจ สูดอากาศดี ๆ และมองกลับไปที่สิ่งดี ๆ ในชีวิตที่ผ่านมา
หากปีใหม่นี้คุณโดนเปรียบเทียบอีกครั้ง อย่าลืมว่า คุณมีคุณค่าในแบบของคุณเอง และ คุณไม่จำเป็นต้องวิ่งแข่งกับใครทั้งนั้น
ปีใหม่นี้ ขอให้คุณกอดตัวเองแน่น ๆ และเริ่มต้นปีด้วยใจที่แข็งแรงขึ้นกว่าเดิม
เรียบเรียง: พาฝัน ศรีเริงหล้า
ภาพ: Pexels
อ้างอิง:
Choosing Therapy. (2024). 35 Tips for Dealing With Difficult Family Members During the Holidays. Retrieved from https://www.choosingtherapy.com.
Verywell Mind. (2024). How to Deal With Family Drama During the Holidays. Retrieved from https://www.verywellmind.com.
Memento Therapy. (2023). The Importance of Boundaries With Family During the Holidays. Retrieved from https://www.mementotherapy.com.
Healthy Minds NYC. (2023). 5 Strategies for Dealing With Family Conflict During the Holidays. Retrieved from https://www.healthyminds.nyc.